سنگ بزرگ دولت دوازدهم برای زدن به هدف گردشگری

بنا به روایت آمار اعلام شده از سوی مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، درآمد حاصل از محل گردشگری در فاصله سال های 92 تا 95 (دولت یازدهم) به بیش از 32 میلیارد دلار رسیده و همچنین در این مدت، 19 میلیون و 900 هزار نفر گردشگر خارجی به ایران سفرکرده اند؛ اعداد و ارقامی که به ترتیب از رشد 640 و 197 درصدی درآمد این صنعت و تعداد گردشگران ورودی در مقایسه با سه سال نخست دولت دهم خبر می دهند. وضعیت سرمایه گذاری به گفته معاون دفتر تسهیلات و تأمین منابع معاونت سرمایه گذاری سازمان میراث فرهنگی، در سه سال اخیر بیش از 100 هیئت و نماینده از شرکت های خارجی برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری به ایران آمده اند که ازجمله این کشورها می توان به ترکیه، لبنان، ژاپن، کره، امارات، آلمان، فرانسه، اسپانیا و کشورهای حومه خلیج فارس اشاره کرد. علاوه بر این ها، ایرانیان مقیم خارج نیز در این خصوص ابراز تمایل کرده اند. علی ملایی توانی تصریح کرده که بر همین اساس، تفاهم نامه همکاری با گروه هتل های اشتایگن برگر آلمان برای ساخت 10هتل و سرمایه گذاران ترکیه برای ساخت 15هتل چهار ستاره و پنج ستاره در ایران منعقد و تاکنون چندین همایش و نمایشگاه بین المللی فرصت های سرمایه گذاری، برای معرفی فرصت ها و ظرفیت های سرمایه گذاری در این بخش، با حضور شرکت ها و سرمایه گذاران خارجی برگزارشده است. این معاونت همچنین تأکید کرده که بر اساس قانون تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی، مشوق هایی برای این گونه سرمایه گذاری ها در نظر گرفته شده است. در همین حال، سازمان میراث فرهنگی در طول دوره دولت یازدهم به 21 طرح در 9 استان کشور مجوز و تسهیلات سرمایه گذاری خارجی باارزش یک میلیارد دلار نیز اعطا کرده است که این طرح ها شامل مجتمع های گردشگری، هتل ها، هتل آپارتمان ها، مهمان پذیرها، مناطق نمونه گردشگری، صنایع دستی و دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی می شوند. به گفته مسئولان سازمان میراث فرهنگی، درحالی که تا پایان دولت دهم تنها 125هتل 4و5 ستاره به بهره برداری رسیده بودند، تا روزهای پایانی کار دولت یازدهم 25هتل دیگر به این لیست اضافه شده اند و انتظار می رود تا پایان سال جاری نیز 35مورد دیگر در این لیست قرار بگیرند. تسهیل روند ورود گردشگران خارجی اما برجام را می توان مهم ترین دستاورد دولت یازدهم دانست که در گردشگری نیز بیشترین تأثیر را از خود بجای گذاشت. شکل گیری توافق هسته ای با 6 قدرت جهانی ضمن گشودن درهای ایران به روی دیگر کشورهای دنیا، به رکود ناشی از تحریم ها و تبلیغات منفی رسانه ای علیه کشور در بسیاری از بخش های اقتصادی ازجمله گردشگری پایان و به این ترتیب حوزه های مختلف این صنعت را در مسیری رو به رشد قرارداد؛ تا آنجا که بنا بر گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری، کمک مستقیم گردشگری به تولید ناخالص داخلی در دو سال نخست دولت یازدهم به ترتیب برابر با تقریبا 152 و 167 میلیارد ریال بوده و این در حالی است که این ارقام در دو سال پایانی دولت پیش، یعنی دولت دهم، به ترتیب 143 و 148 میلیارد ریال اعلام شده است. روی دیگر سکه در کنار همه این اتفاقات مثبت، ضعف زیرساخت های گردشگری یکی از موضوعات مورد گلایه فعالان این صنعت است. از سوی دیگر، باوجوداینکه رئیس پیشین سازمان میراث فرهنگی در نیمه نخست سال گذشته، از رساندن تعداد هتل های پرستاره به 200عدد که به معنای یک و نیم برابر شدن تعداد هتل های 4 و 5 ستاره در مدت روی کار بودن دولت یازدهم در مقایسه با تمام تاریخ هتل سازی کشور بود، خبر داد، اما این اتفاق هنوز رخ نداده است؛ به گونه ای که فعالان گردشگری معتقدند حتی اگر ایران در عرصه جذب گردشگر بتواند موفق عمل کند، کاستی های موجود در خدمات گردشگری چه در بعد کمی و چه در بعد کیفی به ویژه در حوزه اقامتی، روند به وجود آمده را مختل و چهره گردشگری ایران را مخدوش خواهد کرد. جذب سالانه 9 میلیون گردشگر به نظر می رسد دولت دوازدهم هم تأکید ویژه ای روی گردشگری و توریسم دارد. همان طور که حسن روحانی در برنامه دولت دوازدهم که پیش از پیروزی خود ارائه کرده درزمینهٔ گردشگری چنین برنامه ای را تنظیم کرده است: ایران می تواند تا سال 1400 به هدف جذب سالانه 9 میلیون گردشگر خارجی اعم از گردشگر مذهبی، تفریحی و سلامت دست یابد. یعنی با در نظر گرفتن چنین هدفی ایران تا سال 1400 باید 36 میلیون گردشگر خارجی را داشته باشد. گرچه دولت دوازدهم در این برنامه وعده تحقق حتمی این میزان گردشگر خارجی را در ایران نداده است اما برای رسیدن به آن تلاش خواهد کرد. همان طور که تا به امروز با تلاش های بسیار توانسته گردشگران خارجی بسیاری را جذب کند. رزرو تور توسط 126 هزار گردشگر به مقصد ایران به گفته مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی 19 میلیون و 900 هزار گردشگر خارجی طی سال های 92 تا 95 به ایران آمده اند که این تعداد گردشگر بیش از 32 میلیارد دلار درآمد گردشگری برای کشور داشته اند. آماری که گمان می رود در سال های آینده بیشتر شود. به گفته زهرا احمدی پور، رئیس سازمان میراث فرهنگی پیش بینی می شود که گردشگران خارجی در سال 96 افزایش چشمگیری داشته باشند چراکه 126 هزار گردشگر از کشورهای اروپایی به مقصد ایران تور رزرو کرده اند. از قدیم گفته اند، سنگ بزرگ نشانه نزدن است. 36 میلیون گردشگر تا پایان سال 1400 شاید همان سنگ بزرگی باشد که تا پایان 4 سال دولت دوازدهم به هدف نخورد. جذب 36 میلیون گردشگر خارجی در ایران هرچند آن قدرها دور از ذهن نیست اما قطعا سخت و دشوار است. ایران جزء 7 کشور دارای جاذبه گردشگری امیر پویان رفیعی شاد، مدرس دانشگاه و عضو هیئت مدیره انجمن دفاتر سفر و گردشگری استان تهران گرچه این رقم را کمی دور از ذهن می داند اما معتقد است: در این واقعیت شکی نیست که ایران قابلیت و پتانسیل دستیابی به عددهای بزرگ تر را دارد. ایران ازنظر جاذبه های فرهنگی جزو 7 کشور برتر و در جاذبه طبیعی جزو 10 کشور برتر دنیا است و اگر بر روی زیرساخت ها، تسهیلات ویزایی و ابزارهایی که منتهی به میراث فرهنگی نیست تمرکز کنیم می توانیم به ارقامی بالاتر دست یابیم. او می گوید: گردشگر یک صنعت چندوجهی است و ازاین رو نقش وزارت راه و شهرسازی و وزارت نیرو بسیار مهم تر از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است. سند 1404 چه می گوید؟! او درباره در نظر گرفتن چنین رقمی در برنامه 4 ساله دولت دوازدهم می گوید: سند چشم انداز بیست ساله که مربوط به ایران 1404 است و جزو منویات مقام معظم رهبری است رسیدن به 20 میلیون گردشگر را هدف قرار داده پس بنابراین باید به نقطه ای دست پیدا کنیم که در ایران 1404 تأکیدات مقام معظم رهبری را نیز محقق شود اما برای رسیدن به این نقطه به زیرساخت هایی نیاز داریم. دیپلماسی لبخند رفیعی شاد درباره زیرساخت های موردنیاز و آنچه دولت روحانی برای گردشگری انجام داده است، می گوید: با روی کار آمدن دولت یازدهم ما جرقه های امید را در صنعت گردشگری مشاهده کردیم. لبخند آقای روحانی و ظریف به دنیا توانست تصویر ایران را در ذهن گردشگر خارجی دگرگون کند و این مهم باعث شد که شاهد رشد زیاد این صنعت به خصوص در حوزه گردشگر ورودی به ایران باشیم. خوشبختانه با تداوم دولت تدبیر و امید قطعا شاهد روند فزاینده تر رونق این صنعت و تسهیل شرایط برای ورود گردشگر خواهیم بود. این مدرس دانشگاه با اشاره به نیاز جذب سرمایه گذار برای رسیدن به این رقم از جذب گردشگر خارجی می گوید: ما باید به گونه ای پیش رویم که سرمایه گذار ما دچار خدشه نشود. اگر قرار باشد که سرمایه گذارانی در بخش اقامتی و زیرساخت ها وارد شوند باید مطالعاتی داشته باشیم. او ادامه می دهد: باید امنیت سرمایه گذاری اتفاق بیافتد که این مستلزم کار کارشناسی است که تنها از طریق تشکیل کارگروهی متشکل از فعالان اقتصادی و گردشگری و اجتماعی و فرهنگی صورت می گیرد. امنیت اقتصادی مهم ترین رکن این مدرس دانشگاه معتقد است که امنیت اقتصادی مهم ترین رکن برای سرمایه گذاری در گردشگری است. به گفته او، تسهیلات می تواند بسیار یاری دهنده باشد در آمالی که ما در صنعت گردشگری داریم. ازاین رو، ما باید مؤلفه هایی را برای سرمایه گذاران ترتیب دهیم و امکاناتی را در اختیار آن ها بگذاریم که برای سرمایه گذاری در ایران ترغیب شوند. کشورهای که امروز در صنعت گردشگری منطقه صاحب نام هستند تسهیلات بانکی و شرایطی را در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهند که مسلما سرمایه گذاران به جای ایران آن کشورها را انتخاب می کردند.