شکاف تکنولوژی در صنعت ساختمان

تعریف نگهداری از ساختمان به بررسی وضعیت آسانسور و موتورخانه ساختمان محدودشده است، درحالی که نگهداری از ساختمان تعریفی فراتر داشته و امری کاملا تخصصی است. دلیل این برخورد با بحث نگهداری ساختمان به این موضوع بازمی گردد که صنعت ساختمان سازی در ایران از مسیر علمی خود فاصله گرفته است و سرمایه گذار مستقیما در بخش ساخت وساز ورود کرده است. به گزارش پیام ساختمان، مشکل ازاینجا آغاز می شود که نقشه as will (نقشه جزییات داخلی) از قبل تعبیه نشده و برنامه ای برای آینده ساختمان در نظر گرفته نمی شود. خوشبختانه در سال های اخیر با ورود سازمان نظام مهندسی شاهد بهبود نسبی در این حوزه هستیم بخصوص در بخش برق اما در بخش گاز مواردی جدیدی ذکر نشده است. ضمن اینکه در بخش سازه نیز نظارتی به صورت دوره ای انجام می شود. یکی از دلایل حساسیت در این بخش، قرار گرفتن تهران و برخی مناطق کشور در منطقه زلزله خیز است.نگهداری ساختمان اگر تعریفی فراتر از موارد فعلی در ذهن سازندگان و ساکنان داشته باشد، باعث افزایش عمر سازه خواهد شد. این در حالی است که بنا به آمار غیررسمی، عمر ساختمان در شهر تهران حدود 35 سال است؛ درحالی که این رقم باید چیزی در حدود 100 سال باشد. اختلاف میانگینی که نشان از اتلاف سرمایه، انرژی و امکانات دارد. نگهداری از مصالح و تجهیزات باعث افزایش عمر ساختمان می شود. در بخش تجهیزات، به دلیل سرعت پیشرفت فنّاوری، نیاز است هر 20 سال یک بار تغییرات جدی صورت بگیرد. به همین دلیل، بخش تجهیزات را به دو حوزه مختلف تقسیم می کنند. این جداسازی حوزه ها موجب می شود تا تغییرات به صورت کم خرج و درعین حال با عملکردی بالاتر صورت بگیرد. بخش اول تبدیل انرژی و دومی انتقال انرژی است. با استفاده از مصالحی با کیفیت بالاتر و نیز حفاظت هایی مثل رنگ یا کاتدی، می توان عمر تأسیسات انتقالی را افزایش داد. از طرف دیگر ارتقای سیستم های تبدیل انرژی، موجب افزایش بهره وری متناسب با فنّاوری می شود. ناگفته نماند که تأسیسات اگر به صورت مرکزی طراحی و اجرا شوند، عمر بیشتری خواهند داشت، زیرا فردی متخصص مسئول اداره آن است.در بخش نمای ساختمان نیز با تنوع و پراکندگی بسیار زیاد مواجه هستیم. یک دلیل این است که اساسا مبنایی برای طراحی نما اعمال نشده است و عمدتا با نماهایی سنگین، ساخته شده از سنگ و سیمان مواجه هستیم که نگهداری نما را با معضل مواجه کرده است. ممکن است این نما در 10 سال اول بسیار چشم نواز باشد، لیکن در سال های بعد با مشکلات عدیده ای روبه رو خواهد شد. از سوی دیگر واقع شدن در منطقه ای زلزله خیز، ریسک استفاده از نماهای سنگین را افزایش می دهد، زیرا نیروی واردشده به ساختمان، ارتباط مستقیمی با جرم ساختمان دارد. استفاده از نماهای خشک همچون سرامیک های ابعاد بزرگ که قابل نظافت هستند، در این شرایط توصیه می شود، ضمن اینکه شهرداری نیز توصیه جدی دارد که اگر ارتفاع ساختمان از حدی بیشتر شد، از نمای خشک استفاده شود. استفاده از شیشه یکی دیگر از مثال های نمای خشک است؛ ولی به دلیل اقلیم گرم ایران، لازم است به صورت پوششی به انجام برسد. ورود پرتو خورشید، خود باعث ایجاد گرمایش در فضای داخلی ساختمان می شود که ساختمان را نیازمند مصرف انرژی برای انتقال گرما به بیرون می کند. باید طراحی شیشه به گونه ای صورت بگیرد که نما به صورت خودبه خود، این انرژی را به بیرون انعکاس دهد. استفاده از نماهای خشک، نیازمند فرهنگ سازی و آموزش در قشر متخصص است تا از این طریق به سرمایه گذار منتقل شود. بااینکه در ایران صنعت کاشی قدمت بسیار زیادی دارد، بااین حال به دلیل عدم هماهنگی این صنعت با فنّاوری روز، امکان بهره برداری از آن در نمای ساختمان میسر نیست.موضوع دیگری که باید در حوزه ساختمان های متوسط مطرح شود، بحث بیمه کردن ساختمان ها است. موضوعی که متأسفانه به چشم هزینه به آن نگاه می شود؛ درحالی که نوعی سرمایه گذاری محسوب می شود. با شهری 70 هزار هکتاری مواجهیم که تمامی ساختمان های آن نوساز نیستند. درنتیجه باید تمامی ساختمان ها از زوایای مختلف بررسی شود. کارشناسان بیمه با بررسی تجهیزات و امکان آسیب دیدگی آن ها، حق بیمه را تعیین می کنند. حق بیمه ای که رابطه ای معکوس باکیفیت اجرای سازه و عملکرد ساختمان دارد. اجرای این طرح از دو سو دارای ثمرات مثبتی است. اول اینکه ساختمان های در حال ساخت با اعمال تغییرات کیفی، باعث کاهش حق بیمه در آینده می شوند. از سوی دیگر ساختمان های ساخته شده در گذشته سعی می کنند با اعمال موارد مدنظر بیمه، ضمن کاهش خطرات، حق بیمه کمتری پرداخت کنند. به این صورت که ساختمان از سوی تعدادی کارشناس موردبررسی قرار می گیرد و با رفع موانعی که ساختمان را در وضعیت خطر قرار داده، موجب کاهش حق بیمه می شود. برآیند این اقدامات موجب می شود تا شهری سالم تر با آسیب پذیری کمتر داشته باشیم.