برق خانگی، ضروری ترین کالا

برق به خاطر آلوده نکردن محیط زیست و قابلیت بالای تبدیل به سـایر صورت های انرژی، شاخص مهمی برای مقایسه کیفیت زیست ملت ها می باشد و به عنوان صـنعت اصلی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. شاید بتوان برق را جزء انرژی هایی دانست که کمتر می توان برای آن جانشین نزدیکی پیدا کرد. خصوصا در بخش خانگی برق از ضروری ترین کالاها به شمار می آید. بخش خانگی از مهم ترین بخش های مصرف کننده برق است که بخش عمده ای از مصرف برق کشور مربوط به این بخش است. بیش از 30 درصد از مصرف برق در کشور مربوط به مصارف خانگی است. همچنین سال هاست که این بخش قسمت عمده ای از یارانه برق را نیز به خود اختصاص داده است. بنابراین بررسی مصرف برق در این بخش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. گسترش تبلیغات رسانه ای در جهت اصلاح الگوی مصرف برق، تأکید بر تولید و استفاده از وسایل برقی کم مصرف و تلاش دولت و مسئولین در مورداستفاده از این انرژی گران قدر دانست. اما آیا این اقدامات در کاهش مصرف برق خانگی مؤثر بوده است یا خیر، باید موردبررسی قرار گیرد. روند مصرف بی رویه برق در بخش های مختلف دولت را بر آن داشت تا علاوه بر تبلیغات در جهت اصلاح الگوی مصرف برق، از طریق هدفمندی یارانه ها فکر واقعی کردن قیمت برق را نیز در سر بپروراند تا شاید با استفاده از سیاست های قیمتی بتواند روی کاهش مصرف بی رویه برق در بخش های مختلف اثرگذار باشد. اما آیا قیمت ابزار مناسبی برای کنترل میزان مصرف برق در بخش خانگی بوده است؟ به منظور پاسخ به این سؤال ها میزان مصرف برق خانگی را بر اساس آمار موجود موردبررسی قرار داده ایم. مصرف برق خانگی کشور در سال های اخیر به دلایل متعددی نظیر رشد سریع جمعیت، توسعه شهرنشینی، افزایش سطح زندگی و رفاه، واقعی نبودن تعرفه ها و از همه مهم تر تغییرات آب وهوا افزایش داشته است. آمار موجود مصرف برق خانگی از سال 1390 تاکنون نشان از رشد 1.04 درصدی در هرسال نسبت به سال گذشته را دارد. همچنین کل مصرف برق در سال 1390نسبت به یک دهه گذشته خود یعنی سال 1380 رشد 72 درصدی داشته است. علت این افزایش شدید مصرف برق را در این سال ها بیش از هر عامل دیگری به مسائل آب و هوایی نسبت می دهند. بنابراین سیاست های به کار گرفته شده در کاهش مصرف برق خانگی چندان مؤثر نبوده است. زیرا که در کشور پرداخت هایی که توسط مشترکین برق صورت می گیرد بر اساس هزینه تمام شده برق نمی باشد، بلکه بر اساس تعرفه هایی است که در تدوین آن مسائل متعدد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مؤثر است. این امر منجر به عدم تناسب تعرفه های برق با هزینه های سرمایه ای، جاری و تمام شده آن می باشد. تعرفه می تواند به عنوان ابزاری کارآمد برای بهینه سازی مصرف مشترکین برق باشد، اما عدم اصلاح آن متناسب با افزایش هزینه تمام شده موجب مصرف بی رویه می گردد. بنابراین عدم پوشش هزینه ها و نیز نبود بازار رقابتی و عدم فعالیت قابل توجه بخش خصوصی درزمینه سرمایه گذاری در بخش برق موجب به مخاطره افتادن استمرار خدمات صنعت برق شده است. علاوه بر این درست است که برق انرژی است که کمتر می توان برای آن جانشین پیدا کرد، اما روش های مختلف تولید این انرژی مهم در دنیا مطرح شده است، که علاوه بر کم هزینه بودن آن ها مسئله مهم تجدید پذیری آن نیز در نظر گرفته می شود. به طور مثال انرژی برق تولیدشده با استفاده از صفحه های خورشیدی که تاکنون در کشور نیز مواردی مبنی بر استفاده از آن در تولید برق مشاهده می شود. باوجود انرژی خورشیدی که کشور از وجود آن غنی است، انتظار می رود سرعت به کارگیری این روش جایگزین در تولید انرژی برق بیشتر و فراگیرتر شود که این مهم از طریق تبلیغات و همچنین معرفی مزایای آن مؤثرتر خواهد بود.