اقدامات حین تخریب ساختمان

تخریب یکی از حساس ترین مراحل ساختمان سازی به شمار می رود و چنانچه در فرایند اجرای آن دقت لازم صورت نگیرد، باید منتظر اتفاق های ناگواری جانی باشیم. در شماره گذشته پیام ساختمان به مهم ترین اقدامات و الزامات قبل از تخریب ساختمان اشاره کردیم و در این شماره به مهم ترین اقدامات حین تخریب ساختمان می پردازیم. برای شروع عملیات تخریب لازم است دستورالعمل ها و روش اجرا در سطوح مختلف برای افراد تشریح گردد سپس چنانچه عملیات به طریق انفجاری یا کشیدن با کابل انجام می گیرد، باید همه ابزار، ماشین آلات و تجهیزات کنترل شود. تخریب به طریق انفجاری، کشیدن با کابل و یا استفاده از روش های ماشینی مستلزم رعایت دستورالعمل های خاصی است که با تأیید دستگاه نظارت (مهندس ناظر) قابل اجرا خواهد بود. در ساختمان های خاص نظیر کارخانه ها و بیمارستان ها، دودکش ها، منابع آب، نفت و دیگر محل هایی که دارای تأسیسات ویژه ای هستند، باید قسمت های مختلف ساختمان توسط افراد ذی صلاح مورد بازدید قرارگرفته و تجهیزات لازم برای تخریب و مقابله با خطرات ناشی از آن فراهم شود. همه کارگرانی که در عملیات تخریب شرکت دارند باید به کلاه ایمنی مجهز باشند و بسته به نوع کار، پیمانکار موظف است دیگر وسایل حفاظتی را نیز در اختیار آنان قرار دهد. علاوه بر آن پیمانکار باید اقداماتی برای ممانعت از خطر آتش سوزی، انفجار، تجمع و نشت گاز و نظایر آن معمول دارد. در عملیات تخریب صرف نظر از اینکه چه روشی برای تخریب انتخاب شده باشد، رعایت نکات زیر ضروری است: 1- ازآنجاکه تخریب غالباً در مجاورت معابر صورت می گیرد و این مناطق محل عبور مردم هستند، باید از نرده یا تورهای حفاظتی که ارتفاعشان کمتر از 2 متر نباشد، استفاده شود 2- راه های ورودی کارگران در خارج از ساعات کار باید مسدود شود، ضمن اینکه در خارج از ساعات کار، باید نردبان ها برداشته و در جای مناسب گذاشته شوند 3- جایی که محل ریزش ضایعات است نباید به عنوان راه اصلی مورداستفاده واقع گردد 4- هنگام تخریب باید دقت شود تا احیاناً چیزی از وسایل الکتریکی و یا تأسیسات دفن نشود 5- برای تأمین برق کارگاه به صورت موقت باید از ولتاژ کم استفاده شود و همراه آن سیستم اتصال زمین برای ایمنی بیشتر به کار رود. برق را می توان از طریق ژنراتور و یا منبع اصلی به دست آورد 6- درجایی که احتمال وجود سرب مطرح است مانند رنگ های حاوی سرب یا لوله های فاضلاب و غیره باید هنگام کار دقت کافی به عمل آید. برای افرادی که کار تخریب را به عهده دارند باید لباس های مناسب، تهویه مناسب و تجهیزات پزشکی برای مقابله با خطر احتمالی مهیا باشد 7- در محل هایی که آلوده به مواد رادیواکتیو، گازهای سمی و یا سایر مواد مضر برای سلامتی است باید احتیاط های ویژه صورت پذیرد 8- جایی که روش های مکانیکی برای تخریب به کار می رود باید مراقبت شود که قسمت های باقیمانده حاصل از تخریب در وضع پایداری باشد، اگر لازم باشد باید پایه های اطمینان به طور موقت نصب شوند 9- اگر قسمت هایی از ساختمان یا سازه قرار است قبل از به کار رفتن دیگر روش ها به روش دستی حذف شوند باید مسئله ایمنی راه ها و سکوهای موجود موردتوجه قرارگرفته و جایی که ضایعات ریخته می شود محدودشده باشد 10- قسمت هایی از سازه که در پایداری آن ایفای نقش می کند باید به طور حساب شده تخریب شوند 11- ضایعات باید طوری انبار شود که در کف ها اضافه بار ایجاد نشود و از اعمال فشار افقی به دیوارها پرهیز گردد، حتی الامکان باید مصالح حاصل از تخریب در سطح زمین ریخته شود 12- باید ترتیبی اتخاذ شود تا ضایعاتی که ریزش می کند برای افراد خطر نداشته باشد و به دیگر اعضای سازه نیز اصابت نکنند 13- هنگام تخریب باید بار مرده ساختمان کاهش یا حذف شود، پوشش ها، کف ها و دیوارها باید قبل از شروع تخریب قاب های ساختمان حذف شود 14- تخریب ساختمان های بلند مستلزم رعایت مقررات ویژه ای است مثلاً در تخریب دودکش ها و یا سایر محل های بلند و باریک در ساختمان ، باید محوطه ای به شعاع 5/1 برابر ارتفاع بنا محصور و در صورت نیاز به تخلیه یا پاک سازی محوطه به مقامات مسئول اطلاع داده شود 15- راه های موقتی که برای عبور افراد و وسایل نقلیه در نظر گرفته می شود باید با استفاده از علائم ویژه و روشنایی کافی از ایمنی لازم برخوردار باشد، همچنین باید با استفاده از نرده های محافظتی یا محافظ مناسب دیگر از ریختن ضایعات و نخاله ها جلوگیری به عمل آید. 16- وقتی دو یا چند پیمانکار در محل حضور دارند هماهنگی لازم بین پیمانکاران ضروری است. 17- کارکنان باید به طور کامل آموزش دیده و به کار آن ها نظارت شود. 18- مصالح تلف شده و نخاله ها نباید پرتاب شوند مگر اینکه پرتاب از داخل کانال های چوبی یا فلزی انجام گیرد. جایی که کنترلِ پایین افتادنِ مصالح عملاً میسر نباشد باید با استفاده از نرده و با نصب علائم هشداردهنده و گذاشتن نگهبان احتیاط های لازم صورت پذیرد 19- چوب، تیر و یا مصالحی که انتقال آن ها مخاطره آمیز است، باید با ایمنی کامل و نفرات مجرب جابه جا شوند 20- شیشه های موجود در ساختمان باید قبل از تخریب از قاب خود جدا و در جای مناسبی انبار شوند و مصالح مفیدی که از تخریب حاصل می شود باید به طور مرتب تفکیک و جدا از یکدیگر چیده شوند. درها و پنجره های فلزی و یا چوبی نیز باید با دقت از جای خود خارج و انبار گردند 21- تخریب باید از بالاترین طبقه شروع و به سمت پایین طوری ادامه یابد که قبل از تخریب هر طبقه تمامی مصالح از تخریب طبقه بالاتر برداشته و در محل مناسب انبار شود، به طوری که کف ها اضافه بار نداشته باشند و فشار افقی نیز به دیوارها وارد نشود. حتی الامکان باید مصالح در سطح زمین ریخته شود 22- ماشین ها و وسایل نقلیه مربوط به کار ، باید به وسیله افراد آموزش دیده و ماهر هدایت شوند. این افراد باید 18سال و یا بیشتر سن داشته باشند و کار آن ها مورد نظارت قرار گیرد 23- هنگام تخریب باید امکان تهویه محل وجود داشته باشد، به طوری که افراد برای تنفس دچار مشکل نشوند و اگر در فضا گردوغبار، بخار، گاز، دود و... حاصل از تخریب جمع گردد باید از رسپیراتور ( نوعی ماسک حفاظتی ) یا وسایل مشابه استفاده شود 24- تضعیف سازه برای تخریب اصولاً عمل از پیش برنامه ریزی شده ای است که باید آثار احتمالی آن روی سازه مورد تجزیه وتحلیل واقع شده باشد تا بدین وسیله اطمینان حاصل شود که اعضاء و قطعات باقیمانده استحکام لازم برای مقابله با باد یا بارهای ضربه ای را تا زمان واژگون شدن داشته باشند. برش و تضعیف اعضاء سازه باید از قسمت های حساب شده ای شروع شود.