کاهش انرژی، بهینه سازی تأسیسات ساختمان

به گزارش پیام ساختمان، سیستم های گرمایشی و سرمایشی، بزرگ ترین مصرف کنندگان انرژی در ساختمان به شمار می روند. مقدار بسیار قابل ملاحظه ای از انرژی به گرمایش و سرمایش اختصاص دارد. میزان انرژی مصرفی در خصوص تأمین آب گرم بهداشتی در حدود 16 درصد است که می توان به تقریب دریافت که حدود 57 درصد انرژی صرف تأمین شرایط آسایش حرارتی و برودتی یک ساختمان می شود. امروزه، با اعمال روش های نوین، می توان درصد بالایی از سوخت برای تأمین گرمایش و یا سرمایش مناسب ساختمان را کاهش داد. این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته، تخمین دقیق بارهای حرارتی و برودتی، استفاده از سیستم های با راندمان بالا، به کارگیری انواع ابزارهای کنترل کننده و هوشمند سازی ساختمان میزان مصرف انرژی و درنهایت استفاده از انواع تجهیزات و مصالح کاهنده مصرف انرژی، امری متداول و اجباری است. متأسفانه در ایران، نه تنها در تعیین بارهای گرمایشی و سرمایشی ساختمان ها دقت نمی شود، بلکه پایین بودن راندمان تجهیزات تأسیسات ساختمانی، بکار نگرفتن وسایل کنترل کننده و همچنین استفاده نکردن از کاهنده های مصرف انرژی مزید بر علت شده و بررسی های حاکی از بالا بودن انرژی مصرفی در خصوص گرمایش، سرمایش و تأمین آب گرم بهداشتی نسبت به کشورهای پیشرفته دارد، به گونه ای که میزان مصرف انرژی در ساختمان، 40 درصد انرژی کشور را به خود اختصاص می دهد. علاوه بر این استفاده از سیستم های هوشمند سازی و پیشرفت های نرم افزاری در کشور آن چنان که در سایر صنایع پیشرفت کرده، گسترش و عمومیت نیافته است. شرایط مربوط به معماری و فیزیک و مصالح ساختمان نوع جهت گیری جغرافیایی ساختمان، قابلیت ساختمان به منظور بهره گیری از انرژی خورشید، طراحی ساختمان با کمترین سطح خارجی، استفاده از عایق ها در دیوارها، کف و سقف، به کارگیری انواع شیشه های دو یا چند جداره، درزبند کردن انواع بازشوها و کل ساختمان و پایین آوردن میزان نفوذ هوا، درزبندی کانال های هوایی و ... ازجمله مواردی هستند که به کاهش بارهای سرمایشی و گرمایشی ساختمان کمک شایانی می کنند. هر چه راندمان ساختمان در این مورد بیشتر باشد، سیستم های تأسیساتی کوچک تر و بالطبع هزینه های انرژی مصرفی نیز کاهش می یابد. متأسفانه در ایران، معمولاً برای محاسبه بارها، بدترین شرایط دمایی و رطوبتی ملحوظ و درنهایت میزان انرژی موردنیاز بسیار فراتر از حد واقعی محاسبه می شود. این در حالی است که در کشور نه تنها به این ابزارهای کنترلی توجه نشده بلکه به سیستم های هوشمند سازی ساختمان و ایجاد نهادی در جهت ایجاد و گسترش آن نیز توجهی نشده است. بهره گیری از سیستم های هوشمند در سایر صنایع مانند بخش حمل ونقل و فراگیری آن در جامعه به شدت هزینه ها را کاهش داده است. و این در حالی است که به هوشمند سازی ساختمان نه در بخش خصوصی و نه در بخش دولتی توجهی نشده است و اگر هم چنین ساختمان هایی احداث شده باشد، انگشت شمار هستند. این سیستم ها ضمن کنترل بخش های مختلف ساختمان و ایجاد شرایط محیطی مناسب با ارائه سرویس های هم زمان، سبب بهینه سازی مصرف انرژی ، سطح کارایی و بهره وری سیستم ها و امکانات موجود در ساختمان می شود. کنترل و دسترسی به سیستم با استفاده از نرم افزارهای مربوطه از هر نقطه در داخل ساختمان و خارج از آن از طریق اینترنت مقدور می باشد. خانه هوشمند معمولاً یک خانه یا ساختمانی است که در آن از تجهیزات خاصی با ساختار ویژه جهت کنترل خانه استفاده می گردد. برای مثال درزمانی که یک فرد در مسافرت به سر می برد با استفاده از تلفن یا موبایل و یا خط اینترنت می تواند سیستم امنیتی و یا تأسیسات خانه را فعال سازد، دمای دلخواه را تنظیم کند، در ساعت خاصی تأسیسات سرمایش و گرمایش شروع به کار نمایند و درجه حرارت خانه را به حد مطلوب رساند. یک سـاخـتمان هـوشمنـد بـنـا بـه تـعریف انـستیتو ساختمان های هوشمند بنایی است که با استفاده بهینه از چند عنصر پایه: سازه و سیستم و خدمات و مدیریت و روابط درونی آن ها ، محیطی مناسب و دارای صرفه اقتصادی ایجاد نماید. در ساختمان هوشمند بسیاری از اعمالی که ساکنان از روی عادت و به صورت غیرارادی انجام می دهند توسط سیستم های هوشمند انجام می گردد که باعث صرفه جویی در زمان و هزینه نیروی انسانی می گردد. با به کارگیری انواع و اقسام سنسورهای حسی در داخل و خارج ساختمان و با به کارگیری یک شبکه و سیستم واحد می توان به صورت دائمی و بلادرنگ اطلاعات دما، فشار رطوبت هوا میزان اکسیژن و دی اکسید کربن را در اختیار داشت و از آن ها در جهت رسیدن به شرایط ایدئال استفاده کرد.