اسپیسر یا کاورهای پلاستیکی بتن

ازجمله مهم ترین عوامل تخریب سازه های بتنی خوردگی آرماتور یا میلگردهای بتن می باشد. این امر به علت افزایش سه تا پنج برابر حجم میلگرد براثر خوردگی و زنگ زدگی می باشد. خوردگی علاوه بر تخریب بتن حول آن ، باعث عدم چسبندگی و جداشدگی آرماتور از بتن و کاهش سطح مقطع میلگرد می شود. ازجمله مهم ترین عوامل تسریع کننده خوردگی علاوه بر سایر پتانسیل های لازم ، کاهش و کم بود کاور و پوشش میلگرد در بتن می باشد. این امر می تواند به علت نقص اجرا ، عدم دانش و سخت گیری و لحاظ استانداردها و نیز استفاده از فضا سازهای نامناسب و ناپایدار می باشد. امروزه برای رفع این نقص از کاور ساز یا اسپیسرهای استاندارد پلاستیکی در سطح دنیا استفاده می شود. این امر به علت راحتی استفاده ، عدم خوردگی فضا ساز یا اسپیسر و ایجاد کاور و پوشش های دقیق در حال حاضر رواج زیادی در ایران داشته است. باید توجه داشت برخلاف تصور عام و بسیاری از سازندگان به خصوص سازندگان شخصی ،اسپیرسهای پلاستیکی به هیچ وجه تحمیل کننده هزینه اضافه به پروژه نمی باشند . بلکه با توجه به سرعت نصب، هزینه متریال ساخت مانند قالب و بتن یا ملاط مصرفی و هزینه های بالای نیروی انسانی در نصب و ساخت لقمه های بتنی ، این اسپیسرهای پلاستیکی بسیار اقتصادی می باشند. اسپیسر ها بسته به سایر میلگرد ، محل استفاده و بار وارده در انواع مختلفی طراحی ، ساخته و ارائه می گردند. ازجمله انواع اسپیسرهای می توان به اسپیرهای کفی یا مثلثی ، اسپیسرهای دیواری و یا گرد ، اسپیسرهای دو شبکه ، اسپیسرهای تیرچه بلوک ، اسپیسرهای هاردچر و ... اشاره کرد. اسپیسر ( SPACER ) در لغت به معنی فاصله گذار می باشد. اسپیسرهای پلاستیکی بتن برای رعایت پوشش میلگردها در سازه های مسلح مثل دال ها و دیوارها پی ها و سایر احجام بتنی مسلح قابل استفاده بوده و در پروژه های نظیر سد و تونل و سایر ساختمان ها و مستحدثات مصرف می شوند. کارگران در زمان کوتاه قادر به حمل انواع آن ها در کارگاه می باشند. حداقل پوشش بتنی روی آرماتورها که به عنوان محافظ برای آرماتورها در برابر هوا و اثرات دیگر است، از سطح بتن تا سطح بیرونی فولادی که ضابطه پوشش در مورد آن اعمال می گردد، محاسبه می شود. در موردی که حداقل پوشش برای یک نوع عضو ساختمانی بیان شده است، حداقل پوشش بتن اگر آرماتور عرضی میلگردهای اصلی را در برگرفته باشد تا لبه خارجی خاموتها، تنگ ها و مارپیچ ها اندازه گیری می شود و اگر بیش از یک ردیف آرماتور اصلی بدون خاموتها یا تنگ به کاربرده شود، تا سطح خارجی بیرونی ترین ردیف میلگردها اندازه گیری می شود. اسپیسرها ضمن بالا بردن کیفیت سازه ها به سرعت اجرای عملیات ساختمانی تیز کمک می کنند. اسپیسر پلاستیکی ( PLASTIC SPASER ) اسپیسرهای پلاستیکی بتن ازجمله اسپیسرهای ساختمانی می باشند که در صنعت ساختمان کاربرد بالایی دارند. اسپیسر در لغت به معنای فاصله گذار می باشد که عموماً فضای بین میلگرد و قالب را تأمین می کند. چنانچه گفته می شود به ازای هر دو میلی متر کاهش در ضخامت بتن روی میلگرد 5 سال عمر سازه را کاهش و از دوام و عمر و پایایی سازه می کاهد. اسپیسرها مهم ترین ابزار برای رسیدن به پوشش بتنی الزامی هستند. از ضعف های متداول و قابل پیشگیری در سازه های بتن مسلح تأثیرپذیری از عوامل و عناصر مخرب اطراف می باشد.اکسیژن و رطوبت محیط می تواند با نفوذ درون بتن و رساندن خود به میلگردها باعث سرعت بخشیدن به خوردگی میلگردها شود و از عمر مفید سازه بکاهد این در حالی است که پوشش بتنی روی میلگرد می تواند به عنوان مهم ترین عامل جلوگیری از خوردگی محسوب شود و زمانی که میلگرد در سطح بتن نمایان می شود اثر شیمیایی رطوبت بسیار سریع است. با استفاده از فاصله نگهدارها پوشش الزامی بتن روی میلگردها رعایت می شود. آنچه از یک فضا ساز مورد انتظار است اینکه با شبکه های میلگرد هم خوانی داشته باشد و وظیفه نگهداری شبکه های میلگرد در خلال بتن ریزی سازه مسلح را در خلال بتن ریزی به خوبی ایفا نماید.این وظیفه توسط نگه دارنده های بادوام ساخته شده با استفاده از مواد غیر خورنده که تولید آن ها بسیار آسان است امکان پذیر می باشد. اسپیسرها با فراهم آوردن امکان ایجاد پوشش بتن کافی ، نقش چشمگیری در افزایش عمر سازه های بتنی دارند. اسپیسرهای پلاستیکی با طراحی خاص ، مواد اولیه سازگار با بتن ، حمل ونقل راحت و قیمت مناسب در اشکال ، انواع و اندازه های مختلف برای کاربردهایی نظیر فونداسیون ها ، سقف ها ، دیوارها ، ستون ها و ... مورداستفاده قرار می گیرند. مؤلف: مهندس اسلام