آغاز صادرات گاز ایران به بصره از ماه آینده

ایران هم اکنون روزانه 7 میلیون مترمکعب گاز به عراق صادر می کند و بر اساس اظهارات مسئولان شرکت ملی گاز تا پایان سال جاری این رقم به 14 میلیون مترمکعب خواهد رسید. بر اساس برنامه ششم توسعه ایران باید حجم صادرات گاز خود را از سالانه 10 میلیارد مترمکعب فعلی به نزدیک 70 میلیارد مترمکعب برساند به همین دلیل مسئولان صنعت نفت ایران اگر بخواهند این برنامه را عملیاتی کنند چاره ای جز این ندارند که با کشورهای همسایه وارد مذاکرات جدی شده و شرایط صادرات گاز را از حالت منفعلانه خارج کنند. بر اساس این گزارش بعد از حدود 4 سال صادرات گاز ایران به عراق از تیرماه سال جاری با صادرات روزانه حدود 7 میلیون مترمکعب به بغداد آغازشده است و با بهره گیری از شبکه موجود (خط انتقال گاز اهواز- خرمشهر) و اجرای خط لوله از خرمشهر تا مرز، هم اکنون زیرساخت های لازم برای آغاز صادرات گاز به منطقه بصره ایجادشده و تا یک ماه آینده آماده ارسال روزانه پنج میلیون مترمکعب گاز به این منطقه هستیم. بر این اساس صادرات گاز ایران به دو منطقه بصره و بغداد آغاز می شود و عراق بعد از ترکیه دومین کشور خریدار گاز ایران خواهد بود. محمدرضا قدسی زاده، مدیر برنامه ریزی شرکت ملی گاز ایران اخیرا اعلام کرده است تا پایان سال جاری صادرات گاز ایران به عراق به روزانه 14 میلیون مترمکعب نیز می رسد و بر اساس قرارداد صادرات گاز ایران به این کشور به روزانه 35 میلیون مترمکعب نیز خواهد رسید. امضای تفاهم نامه صادرات گاز ایران به کشور عراق در سال 88 صورت گرفت و دو سال بعد این تفاهم نامه به قرارداد تبدیل شد. بر اساس این قرارداد ایران متعهد می شد که روزانه 20 تا 25 میلیون مترمکعب گاز به عراق صادر کند. حجم این قرارداد که به منظور تأمین سوخت نیروگاه های المنصوره و الصدر بغداد است، با الحاقیه ای به 25 میلیون مترمکعب رسید با این تبصره که در روزهای گرم سال این مقدار تا 35 میلیون مترمکعب افزایش یابد. آبان ماه سال 94 نیز دومین قرارداد صادرات گاز ایران به عراق به امضا رسید تا روزانه 25 تا 40 میلیون مترمکعب گاز برای تأمین سوخت نیروگاه شط البصره ارسال شود. اگرچه طبق قرارداد نخست، باید صادرات گاز ایران به عراق از سال 2013 آغاز می شد، اما به دلیل مسائل امنیتی در کشور عراق ساخت خط لوله در این کشور مطابق با برنامه پیش نرفت. اواخر فروردین ماه سال 94 علیرضا غریبی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران اعلام کرد که تست 50 کیلومتر از خط لوله صادرات گاز به عراق آغازشده و در مرحله بعد، تست 47 کیلومتر باقیمانده این خط نیز انجام می شود. بر این اساس صادرات گاز به کشور عراق از اردیبهشت ماه (سال 94) میسر می شود، اما این وعده محقق نشد. حمیدرضا عراقی معاون وزیر نفت در میانه بهار 94 درباره تأخیر صادرات گاز به کشور عراق با تأکید بر این که آمادگی برای صادرات گاز به این کشور وجود دارد، گفت: البته تست خط لوله صادرات گاز به عراق در اردیبهشت ماه آغاز شد اما به دلیل مشکلات فنی عملیات به اتمام نرسیده است. اگرچه به دلیل شرایط منطقه، تست خط لوله صادراتی با کمبود آب مواجه است اما عملیات تست همچنان در حال انجام است و امیدواریم این عملیات تا خردادماه به اتمام برسد. این عملیات تست و راه اندازی در مرحله اول تا اواسط تابستان 94 و در مرحله دوم تا اواسط زمستان 94 کامل شد و خط لوله 97 کیلومتری صادرات گاز به عراق که از چارمله در استان ایلام آغاز و در نفت شهر (مرز ایران و عراق) به پایان می رسد از ابتدای اسفند 94 آماده ارسال گاز به این کشور است. طبق گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، قرار بود صادرات گاز به عراق از اسفندماه سال 94 آغاز شود اما این مهم محقق نشد. پیگیری خبرنگار تسنیم حاکی از این بود که دو طرف هنوز در خصوص نحوه انتقال وجه پول خرید گاز از ایران به توافق نظر نرسیده اند و مذاکرات بر سر این موضوع ادامه دارد. در پایان اردیبهشت ماه 95، هیئتی از بانک مرکزی ایران عازم عراق شد تا این مسئله را حل وفصل کند. در این سفر وزارت برق عراق که خریدار گاز ایران است، پایان خردادماه 95 و اوایل تیرماه 95 را زمانی مناسب برای آغاز دریافت گاز از ایران اعلام کرد و شرکت ملی گاز ایران نیز این زمان را مورد تأیید قرارداد اما به دلیل عدم توافق دو طرف بر روی مسائل مالی و نحوه تسویه پول گاز دریافتی از سوی عراق، آغاز این صادرات گاز به تعویق افتاد. مذاکرات مالی دو طرف ادامه داشت تا اینکه میانه اسفند سال گذشته حمیدرضا عراقی مدیرعامل شرکت ملی گاز از آغاز صادرات گاز به بصره عراق از سال 96 خبر داد. درحالی که سال 96 آغازشده و خبری از آغاز صادرات گاز ایران به عراق نبود، بیژن زنگنه وزیر نفت 27 فروردین در جمع خبرنگاران در این خصوص گفت: قرارداد صادرات گاز به عراق از اردیبهشت اجرایی می شود و مشکل آن فقط گشایش LC از سوی دولت عراق است که با رفع آن صادرات روزانه 50 میلیون مترمکعب گاز به عراق آغاز می شود. عدم گشایش LC از سوی دولت عراق در حالی بود که این کشور به شدت به گاز ایران برای تأمین سوخت موردنیاز نیروگاه های خود و همچنین سوخت موردنیاز شهرها نیازمند است. در روز هجدهم اردیبهشت ماه سال جاری حمیدرضا عراقی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران دراین باره گفت: طبق برنامه ششم، ایران باید 200 میلیون مترمکعب گاز صادر کند، که در همین راستا دو روز گذشته با عراق مذاکره کردیم و بانک موردنظر در عراق برای مبادله پول مشخص و قرار شد کشور عراق LC باز کند تا صادرات گاز به عراق آغاز شود، ایران باید 50 میلیون مترمکعب در روز گاز به عراق صادر کند. حال باید منتظر ماند و دید با پایان شهریورماه عملیات صادرات گاز ایران به بصره عملیاتی می شود؟