ارتباط میان ارتفاع ساختمان و نیاز تأسیساتی

فرزانه شاه رضایی به گزارش پیام ساختمان، تأسیسات ساختمان به بیان ساده ایجاد شرایط مطلوب جهت سکونت است. افزایش ارتفاع ساختمان با افزایش قیمت تمام شده آن ارتباط مستقیم دارد، هر چه ساختمان بلندتر باشد علاوه بر اینکه وزن بیشتری به زمین منتقل می کند و منجر به گران تر شدن هزینه ساخت پی و سازه بنا می گردد به تأسیسات متناسب با ارتفاع آن نیز نیاز دارد. در ذیل به چند نمونه از نیازهای تأسیساتی ساختمان های بلند اشاره شده است. با افزایش ارتفاع و کاهش فشار هوا برای جبران و خنثی کردن اثر مکش هوا در طبقات بالا تأمین سیستم ایجاد فشار مصنوعی در برج های بلندتر از 40 طبقه ضروری است. بدون ایجاد فشار مصنوعی نه تنها تأمین دمای مناسب غیرممکن است ، بلکه گردوخاک و بوی نامطبوع و دود نیز در صورت ورود به رایزر های ساختمان به سرعت در ساختمان پخش و به سختی خارج می گردد، که در مورد دود در هنگام آتش سوزی این خطرناک ترین عامل ممکن است زیرا در اغلب سیستم های آسانسور درها به خاطر امنیت دارای چشم لیزری بوده تا دست و پای افراد لای در گیر نکند اما در هنگام پخش دود این چشم ها به اصطلاح گول خورده و مانع بسته شدن و حرکت آسانسور می گردند. فشار آب در لوله ها در یک بنای بلند با 2 روش پمپاژ و مخزن آب بر روی بام تأمین می شود که هر دو نیازمند صرف انرژی است و در کنار آن جهت سرویس ضد حریق نیز لوله های عمودی مضاعفی به همراه پمپ های قوی تر موردنیاز است. اهمیت این موضوع زمانی پررنگ تر می شود که نردبان های آتش نشانی به بالاتر از 9 طبقه نمی رسند. هزینه تعبیه و سرویس آسانسور نیز با ارتفاع ساختمان ارتباط مستقیم دارد ، زیرا در برج های بلند امروزی به خاطر رفع نیاز ساکنان در داخل برج مراکز خدماتی مانند فروشگاه و... ایجادشده و درنتیجه برای این موارد و رفت وآمد بین طبقات 2 نوع آسانسور محلی و سراسری طراحی می شود. آسانسورهای محلی طوری طراحی می شوند که دسترسی بین 10 تا 12 طبقه را فراهم نمایند، بنابراین برای ایجاد تطابق بین زمان انتظار و ارتفاع در ساختمان های بلند باید در چندین محل آسانسور در نظر گرفته شود که هرکدام حداقل فضای 2 آسانسور را تأمین کند، این موضوع سبب نیاز به فضای اضافی در طبقات پایین تر می گردد. علاوه بر اینکه در این ساختمان های بلند آسانسورهایی با سرعت بالاتر به کار گرفته می شود معمولا در ساختمان های 60 طبقه به بالا احتیاج به فضای انتظار نیز در طبقات می باشد. در یک برج بلند به دلیل سرعت زیاد بادهای دائمی و فشار کم هوا امکان ایجاد تراس های روباز و آزاد میسر نمی باشد و ایده پنت هاوس های رؤیایی دارای تراس وسیع روباز را غیرممکن می سازد .در این گونه مکان های پرجمعیت به علت ناآشنا بودن همسایگان، کنترل و امنیت محلی تنها باوجود نگهبانان برقرار نمی گردد و نیاز به تأمین امنیت این گونه مکان ها هزینه هنگفتی می طلبد که شامل صدها دوربین های مداربسته در بخش های مختلف ساختمان است. علاوه بر آن وجود سیستم و ابزارهای موردنیاز در هنگام آتش سوزی در محل های مختلف این ساختمان ها از مسائل مهم بوده و تنها وجود آن ها کافی نیست بلکه ساکنان باید در مورداستفاده از آن ها در مواقع لزوم نیز آموزش دیده باشند. درنهایت می توان به این موضوع اشاره نمود که هزینه سرویس های مکانیکی تأسیسات با افزایش ارتفاع نیز بیشتر می شود و زمانی که هر یک از تأسیسات ساختمان دچار مشکلی شود تعمیر آن تنها از طریق افراد متخصص امکان پذیر است.