پشت پرده سرقت آثار تاریخی چیست؟

این روزها خبر سرقت آثار تاریخی بار دیگر در رسانه ها پیچیده است. سرقتی این بار از جنس خود تاریخ! و جالب این است که این تاریخ و هنر را نه در طول دهه ها و شاید سده هایی که هیچ وسیله ی حفاظتی از آنها نبود، بلکه امروزه که پیشرفته ترین وسایل برای حفاظت وجود دارد، به یغما می برند و پشت سرش فقط یک آه می ماند و حسرت رفتنش. تزئینات ساختمان قدیم مجلس شورای اسلامی، سردر باغ ملی و حالا تزئینات دروازه غربی مسجد مدرسه سپهسالار! کارشناس ارشد میراث فرهنگی استان تهران سرقت های رخ داده اخیر را مانند طنابی متصل به سرقت مجسمه های شهری می داند و معتقد است: سارقان از آن مجسمه ها به تزئینات آثار تاریخی و حتی آثار تاریخی مهم رسیده اند . مهدی معمار زاده ادامه می دهد: در مناطقی این سرقت ها رخ می دهد که ازنظر امنیتی باید وسایل پیشرفته حفاظتی، دوربین و نگهبان داشته باشند. تزئینات برنجی که ازنظر ارزش های تاریخی بسیار اهمیت دارند ناگهان حذف می شوند و حتی اگر سارقانشان را بگیرند، نمی توانند آثار سرقت شده توسط آنها را به دست آورند . وی این دزدی ها را یک سلسله سرقت می داند که ساماندهی و برنامه ریزی شده اند و می افزاید: حتماً افراد کار بلد این کار را انجام می دهند. افرادی که در راستای سرقت مجسمه های برنزی سطح شهر این بار سراغ تزئینات ارزشمند و از جنس برنج بناهای تاریخی می روند . این مدرس دانشگاه معتقد است: اگر در زمان سرقت مجسمه ها برخورد جدی با اینگونه اقدامات می شد شاید امروز شاهد نبودیم که درِ مدرسه ای را که حدود 160 سال سرجایش بود و حتی در بسیاری از اوقات هیچ وسیله ای برای حفاظت از آن وجود نداشت، امروز با وجود پیشرفته ترین دستگاه های حفاظتی به سرقت ببرند . معمار زاده تأکید می کند: جای تأسف و تعجب زیاد دارد، حتی اگر اعلام شده که سارق تزئینات دروازه مدرسه سپهسالار را گرفته اند، پس می توانند دیگر دزدها را با اقرار از این سارق بگیرند. درواقع سارقان به درستی می دانند در کدام بنا چه ساعتی امکان سرقت وجود دارد. حتی کسانی سراغ این کار می روند که با چگونگی جداسازی این آثار آشنا هستند. وی توضیح می دهد: چند سال پیش سنگ نوشته روی قبر مادر ناصرالدین شاه در مدرسه حکیم هاشمی در کوچه تکیه دولت را شناسایی کردیم، اما یک هفته پس ازآن این سنگ نوشته به سرقت رفت، قطعاً کسانی می توانند این کار را انجام دهند که از ارزش این سنگ مطلع باشند، وگرنه چرا قبل از آن چنین اتفاقی برای این سنگ نوشته نیفتاده بود. معمار زاده می گوید: باید از آثار و ارزش های قرارگرفته در سطح شهر حفاظت کرد. درواقع نخست باید بفهمیم چگونه این ارزش ها را معرفی کنیم و بدانیم آنها ازنظر فرهنگی و تاریخی چه هستند؟ ما باید برای این آثارمان مانند برج آزادی یا تئاتر شهر ارزش گذاری کنیم و به همان نسبت کار حفاظت از آنها را انجام دهیم . وی خاطرنشان می کند: تا زمانی که این آثار برای ما بی اهمیت باشند، سارقان و دلالان نیز از این رفتارها سوءاستفاده می کنند.