دستاوردهای همایش چهاردهم سیاست های توسعه مسکن چه بود؟

چهاردهمین همایش سیاست های توسعه مسکن در ایران آذرماه سال گذشته، با حضور شماری از مسئولان، صاحب نظران و دست اندرکاران صنعت ساختمان برگزار شد. در میزگردها و کارگروه های تشکیل شده در جریان این همایش دو روزه تصویر روشنی از تعیین سیاست های مسکنی ارائه شد و اینکه اغتشاش در حوزه مالی مسکن چه تأثیری بر این بازار داشته تحلیل و بررسی شد. همچنین در همایش سیاست های توسعه مسکن در سال گذشته چالش های اصل اقتصاد مسکن، بهسازی و نوسازی شهری و شهرهای جدید، مسکن کم درآمدها، ابعاد اجتماعی مسکن، مسکن مهر، تأمین مالی مسکن و ... با هدف بهره مندی از دستاوردها و دیدگاه های متخصصان، پژوهشگران و مدیران جهت تدوین سیاست ها و برنامه های اجرایی تشریح شد. امسال نیز به رسم سال های گذشته پانزدهمین دوره از این همایش هفته اول آذرماه برگزار خواهد شد، با توجه به اینکه مسائل ساخت و ساز و بازار مسکن در دهه اخیر مشکلات تازه ای پیدا کرده است قطعاً برگزاری چنین همایش هایی برای بازنگری در اقدامات و برنامه ریزی های گذشته الزامی است. اما اکنون که در آستانه برگزاری دوره جدید آن هستیم، جای سؤال دارد که دستاوردهای همایش سال گذشته همان طور که از نامش پیداست، چقدر توانسته راهگشای چالش های صنعت ساختمان باشد و چقدر در اقدامات و برنامه ریزی های سال 94 دیده شده است. آنچه در همایش دو روزه گذشت برای بررسی این همایش به سراغ موضوعات و اهداف آن می رویم، در همایش چهاردهم از هدف گذاری وزارت راه و شهرسازی برای ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی سخن گفته شد و اینکه بخش مسکن به طور گسترده ای با حوزه سیاست گره خورده؛ بنابراین باید اعتماد جامعه علمی را به نظام سیاست گذاری برگردانیم، هرچند ساخت واحدهای مسکونی به دلیل قفل شدن ساخت وسازها محقق نشد و تاکنون نیز هیچ یک از طرح ها و برنامه ها برای تحرک و رونق حداقلی بازار مسکن موفق نبوده است. آخوندی در آن همایش، عنوان کرد که دخالت دولت در حوزه مسکن چیزی بین 0.5 تا 3 درصد و می توان گفت مسکن وابسته به عملکرد و اقدامات بخش خصوصی است و هشدار داده بود که دخالت بیجای دولت می تواند پیامدها و تبعات خطرناک زیادی داشته باشد، حال آنکه همچنان دست بخش خصوصی از ساخت و سازها کوتاه است و هیچ تصمیم سازی درست و راهکار مناسبی برای سهم بیشتر مشارکت این بخش ارائه نشد. بر اهمیت توزیع مناسب مسکن در استان های مختلف تأکید شد و اینکه با وجود یک میلیون و 160 هزار واحد مسکونی در کشور کمبود مسکن داریم که برای تأمین آن به برنامه ریزی های بلند مدت نیاز است. علاوه بر آن آخوندی در اشاره ای به ایجاد تقاضای مسکن تا 12 سال آینده و اینکه پیش بینی می شود در این مدت شش میلیون خانوار جدید متقاضی مسکن شوند، گفته بود؛ باید به تقاضای ناشی از رفع کمبود مسکن و نوسازی هم پاسخ داده شود، اما این بایدها در کجای طرح ها و برنامه گنجانده شد، گزارش ها حاکی از آن است که تاکنون تدبیر سیاستگذاران، برنامه ریزان و مشاوران اقتصادی وزارتخانه نه تنها نتوانسته به رشد و رونق در این صنعت کمک کند بلکه به عمیق شدن رکود نیز انجامیده است. از آن مهم تر آخوندی در آن همایش در اشاره به مشکلات شهرهای جدید و سرریزی جمعیت در پایتخت عنوان کرد؛ تهران با مشکل آب و آلودگی هوا مواجه است، پس چه لزومی دارد بارگذاری دوباره ای در شهر صورت بگیرد، این در حالی بود که امسال، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید از برنامه ریزی برای ایجاد 8 شهر جدید در سال 94 خبر داده است که یکی از آنها هم در اطراف تهران خواهد بود. همایش های تخصصی راهگشای متولیان بر اساس این گزارش، از هرج و مرج سیاسی و اغتشاش در حوزه مالی مسکن گفته شد که در دولت قبل قیمت زمین 9 برابر و قیمت مسکن شش برابر افزایش پیدا کرده است، آیا در دولت جدید سامانی بر این هرج و مرج و توزیع عادلانه قیمت مسکن داده شد. اگرچه به گفته کارشناسان، اقتصاد ایران از نیمه دوم سال 1387 به تدریج به سمت وضعیت رکودی حرکت کرده است و در نتیجه خود چرخه معیوب رونق و رکود در بازار مسکن ایران را نیز گرفتار کرده است، اما این انتظار می رفت با وارد شدن بازار به رکود، به تدریج دغدغه سیاست گذاران بخش مسکن نیز ارائه راهکارهای کارآمدی برای پاسخگویی به نیازهای کشور باشد. هرچند برگزاری این همایش و سایر همایش های مشابه بسیار پراهمیت و ضروری است ولی با این تفاسیر این سؤال در ذهن مردم ایجاد می شود که آیا برگزاری همایش های این چینی که بار سنگینی بر دوش دستگاه ها می گذارد و نتایج خوبی هم دارد، قرار است موجب پیشرفت و تحرک در این صنعت شود؟ انتخاب شیوه های ساماندهی این صنعت و سیاست های توسعه مسکن امری است که از طریق برگزاری چنین همایش های تخصصی، اتاق های فکر و ... می تواند راهگشای متولیان این صنعت باشد اما به شرط آنکه تنها به برگزاری همایش های متعدد، صرف بودجه، تلاش شبانه روزی عده ای برای برگزاری و ارسال و بازبینی چندین مقاله علمی بسنده نشود.