راهکارهای جدید مالی در راه مسکن

پانزدهمین همایش دوروزه سیاست های توسعه مسکن درحالی برگزار شد که بازار مسکن مدت هاست با چالش رکود شدیدی دسته و پنجه نرم می کند. این همایش با حضور وزیر راه و شهرسازی، معاون ساختمان و مسکن، مشاور مالی وزیر و جمعی از مسئولان حوزه مسکن در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزار شد. محورهای این همایش تا حدود زیادی منطبق بر برنامه های طرح جامع مسکن تعریف شده بود، اما موضوع رکود مسکن محوری ترین موضوع موردبحث در این همایش بود. می خواهند اولویت سرمایه گذاری در مسکن را بردارند وزیر راه و شهرسازی در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه تردیدی در پیچیده بودن وضعیت بخش مسکن نیست، ایجاد نهادهای مالی برای بازار مسکن را بهترین گزینه برای خروج از شرایط فعلی دانست و افزود: در شرایط رکود، تحرک در این بخش با نهاد توسعه ای مثل بانک توسعه مسکن یا بانک توسعه حمل ونقل یا توسعه ساختمان امکان پذیر است. عباس آخوندی با ذکر این نکته که معتقدم نهادهای مالی جدید به شرط پروژه محور و بازارمحور بودن می تواند بازار را ساماندهی کند، افزود: وضعیت فعلی بخش مسکن، در عین چالش برانگیز بودن آن یک فرصت است، رکود بسیار شدید این بخش، می تواند بزرگ ترین محور خروج از رکود باشد. او همچنین گفت: با بیان اینکه برخی با گفتن مازاد عرضه می خواهند اولویت سرمایه گذاری از بخش مسکن را بردارند، حال آنکه ما در بخش نیاز مصرفی و واقعی مسکن با کمبود عرضه مواجهیم. وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: شماری دیگر هم معتقد به مداخله دولت در ساخت وسازها همانند طرح مسکن مهر بوده و می گویند به هر قیمتی ساخت وساز شود درحالی که این به مثابه تشویق شهرفروشی است، اما ما معتقد به مداخله دولت به صورت بسیار محدود و به شکل نهادسازی و نه اجرای پروژه های موردی هستیم، در کنار آن از تمامی ظرفیت های بازار سرمایه، بازار پولی و بانکی و ظرفیت دارایی های قابلیت نقدشوندگی برای خروج از رکود استفاده خواهیم کرد. ضعف نظام بانکی در ارائه تسهیلات حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه و شهرسازی هم گفت: رونق بخش مسکن به این معنا نیست که قیمت مسکن هر روز بالاتر رود و وزارت راه و شهرسازی هم قصد ندارد از این طریق به بازار رونق دهد، بلکه به دنبال پاسخ دادن به حل مسکن برای عامه مردم است. مشاور وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در بخش مسکن ما از منابع 30 درصدی به 12 و 15 درصد رسیده ایم، ادامه داد: تأمین مالی کار آسانی نیست و تلاشی که وزارتخانه طی 2 سال برای حل مسئله اعطای تسهیلات جدید انجام داد با دشواری پذیرفته شد و در نهایت به صندوق پس انداز مسکن یکم انجامید، 22 هزار نفر در این صندوق ثبت نام کردند و اگر همین 22 هزار نفر هر کدام 100 هزار تومان وام بگیرند، مبلغ 22 میلیارد تومان برای سال آتی رقم قابل ملاحظه ای خواهد بود. او اظهار امیدواری کرد: با توسعه بازار رهن که در آن مردم بتوانند مسکن مورد نیاز خود را تأمین کنند وضعیت موجود اصلاح شود. راهکارهای تأمین مالی بانک ها برای رونق پروژه ها مدیرعامل بانک مسکن هم در این همایش با تأکید بر اینکه کشور با تنگنای عجیب مالی مواجه است، گفت: باید از دارایی های موجود در کشور بدون اتکا به منابع بودجه ای برای تأمین مالی پروژه ها استفاده کنیم. محمدهاشم بت شکن در اشاره به عملیاتی نمودن روش تأمین مالی ساختاریافته و تأکید بر مدیریت دارایی ها با همکاری وزارت راه و شهرسازی و سازمان های مربوطه در آینده، به چهار شیوه تأمین مالی اشاره کرد: سرمایه تودیعی سهام داران، وام و خطوط اعتباری، اوراق بدهی و منابع نهادهای بین المللی چهار راهکار تأمین مالی مگاپروژه هاست. وی در ادامه و در خصوص مشارکت بانک ها و مجریان پروژه ها به دو نکته اشاره کرده و گفت: یکی اینکه عموماً نظام بانکی ما برای استفاده کنندگان از تسهیلات وثیقه محور است، دوم آنکه ما با نرخ سود بالای بانکی 24 درصدی برای مشارکت در پروژه ها مواجه هستیم. اما در استفاده از روش تأمین مالی پروژه محور (project finance)، فعالان می توانند با اتکا به منابع ارزی با نرخ های متعارف بانکی 2 تا 3 درصد از منابع بانکی استفاده کنند. بر اساس این گزارش، اینکه خروجی نهایی این همایش چقدر از جنبه های کاربردی برخوردار بوده و بتواند مورداستفاده سیاست گذاران، تصمیم سازان و دیگر دست اندرکاران عرصه مسکن قرار بگیرد، سؤالی است که باید منتظر پاسخ آن در آینده بود. لازم به توضیح است هفته نامه پیام ساختمان ضمن حضور پررنگ و فعال در همایش دو روزه سیاست های توسعه مسکن اقدام به توزیع نشریه رایگان در سطح وسیع نمود.