تهران به فاجعه لندن نزدیک تر می شود

گروه ساخت وساز: در یکی از روزهای دهه 60میلادی، نخستین خبری که انگلیسی ها از رسانه های خود شنیدند، خبر مرگ 3 هزار نفر از اهالی لندن بر اثر آلودگی هوا بود. این فاجعه باورنکردنی بر اثر ساخت وساز بی رویه در این کلان شهر رخ داده بود و مرگ هزاران شهروند بریتانیایی درواقع هشداری برای توقف گسترش شهر لندن بود. هشداری که برای انگلیسی ها بسیار پرهزینه تمام شد تا لندن به شرایط اصولی ساخت وساز بازگردد. حالا تهران گام به گام به فاجعه لندن نزدیک تر می شود. موضوعی که بارها عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی به آن اشاره کرده و از قول بخش مهجور مانده این وزارتخانه یعنی شهرسازی گفته است. تهران شهر شانزدهم پرتراکم براساس گزارش صندوق جمعیت سازمان ملل، تهران شانزدهمین شهر پرتراکم جهان است. مساحت این کلان شهر در طرح جامع شهر تهران 636 کیلومترمربع اعلام و جمعیت آن حدود 8,5 میلیون نفر در شب برآورد شده است. بر این اساس در هر 10مترمربع مساحت تهران 13 نفر زندگی می کنند، درحالی که در نیویورک که ابرشهر جهان نامیده می شود، در هر 10مترمربع تنها 2.5 نفر زندگی می کنند. با این حال تهران بدون هیچ ضابطه و قانونی همچنان رشد می کند. برج ها و ساختمان های چند طبقه در کوچه های تنگ و باریک سر به آسمان می کشند و افق دید شهروندان را تنگ تر می کنند. درختان و باغ هایی که شبانه تخریب می شوند و جای خود را به ساختمان های بلند می سپارند و فضاهای خدماتی که به مسکونی تغییر کاربری می دهند. فساد، نظام مهندسی را تا انحلال پیش برد شهرداری ها و سازمان نظام مهندسی مهم ترین متهمان پرونده تخلفات ساخت وساز به شمار می آیند. در قوانین ایران شورای عالی شهرسازی قانون گذار است و شهرداری مجری قوانین و ضوابط شهرسازی شناخته می شود و نهاد سومی به نام سازمان نظام مهندسی ناظر بر اجرای این قوانین به شمار می آید. این درحالی است که تا دیروز ساختار نظام مهندسی کشور به گونه ای تعریف شده بود که در ساختار آن کارمندان شهرداری و شوراهای شهر نیز حضور داشته و به این ترتیب مجری و ناظر قانون هر دو از یک ارگان انتخاب می شدند! این موضوع باعث شده بود که در بخش ساخت وساز شهری شائبه های فراوانی از فساد مطرح شود، به گونه ای که حامد مظاهریان، معاون وزیر راه وشهرسازی با اشاره به ساخت وساز متخلفانه روی گسل ها و کمربند زلزله در تهران اعلام کرد: فساد در بخش نظارت ساخت وساز به اندازه ای رسیده که برخی نمایندگان مجلس، موضوع انحلال سازمان های نظام مهندسی را مطرح کرده اند زیرا نظام کنترل ساختمان به شدت معیوب است و تضاد منافع آشکار در این بخش وجود دارد، همچنین نظام کنترل ساختمان در بخش شهرسازی و معماری نامشخص است و همه نهادها مشکلات را به گردن دیگری می اندازند. مظاهریان با تأکید بر اینکه وزارت راه وشهرسازی اصلاحات نظارت بر ساخت وساز و ضوابط شهرسازی را در دستور کار خود قرار داده است، می گوید: درحال حاضر پرونده هایی از تخلف ساخت وساز از سال 1389 در شورای انتظامی نظام مهندسی بلاتکلیف مانده است. نان آوری تخلفات ساخت وساز پیروز حناچی، دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری و معاون وزیر با تأکید بر اینکه بیشتر از 70 درصد درآمد شهرداری ها حاصل از جرائم و تخلفات ساخت وساز است، می گوید: وقتی جرائم ساخت وساز تبدیل به منبع درآمد شهرداری شده است، چطور انتظار دارید که این نهاد به محض وقوع تخلف آن را متوقف کند؟ منابع درآمدی شهرداری به مرورزمان از مسیر اصلی خود منحرف شده و این مسئله به شدت گرفتن تخلفات ساخت وساز دامن زده و درحال حاضر این ماجرا آن قدر پیچیده شده است که برای سالم سازی آن موانع فراوانی وجود دارد. وی ادامه می دهد: شهرداری دخل وخرجش یکی نیست. آرزوهای گسترده و بلندمدتی برای شهر دارد که باید منابعش از یک جایی تأمین شود. متأسفانه اعتبارات هم از منابع سالم تأمین نمی شود. شهرداری باید دارای درآمد پایدار باشد، نه اینکه درآمد خود را از محل تخلفات ساخت وساز تأمین کند.