مشعل

مشعل دستگاهی است که با ترکیب مقدار هوا و سوخت در فضایی ایمن انرژی سوخت را به انرژی گرمایی تبدیل می کند. در این عملیات که احتراق نامیده می شود مقداری نیز انرژی گرمایی و گاز تولید می شود. به همین دلیل رعایت اصول بهسازی در میزان مصرف انرژی مشعل بسیار تأثیرگذار خواهد بود. کار اصلی مشعل ایجاد انرژی گرمایشی است و بزرگ ترین مورد استفاده آن در موتورخانه ها برای موتور احتراق بویلر است. مهم ترین مشخصه مشعل ها ظرفیت حرارتی و دبی سوخت مصرفی آنهاست. اینک، در ادامه سلسله گزارش های نشریه پیام ساختمان تحت عنوان کالای برتر ، مشخصات انواع مشعل را بررسی می کنیم. البته مطالب عنوان شده اظهارات فعالان تولید و توزیع این محصول بوده و نظر نشریه پیام ساختمان نیست؛ ضمن اینکه از اظهارنظر مخاطبان و منتقدان استقبال خواهیم کرد. انواع مشعل به گفته بابایی، یکی از فروشندگان تجهیزات موتورخانه در خیابان طالقانی مشعل ها را به روش های زیادی می توان تقسیم بندی کرد: مهم ترین روش استفاده از نحوه احتراق آنهاست. در بعضی سوخت به صورت مستقل وارد محفظه احتراق می شود. در مشعل های اتمسفر یک سوخت با سرعت زیاد از نازل خارج می شود که کاربرد این نوع مشعل ها کم بوده و در دستگاه های حرارتی تجاری دیده می شود. وی ادامه داد: هوای موردنیاز مشعل های دمنده به وسیله یک فن دمنده تأمین می شود و اینها خود به دو دسته مشعل های دمنده پیش مخلوط و مشعل های مخلوط سر نازل تقسیم می شوند. بابایی همچنین بر اساس نوع کنترل احتراق مشعل ها را به سه نوع کلی تقسیم بندی می کند: مشعل یک مرحله ای از سوخت مایع استفاده می کند و گاهی به آن مشعل افشانه ای نیز می گویند. این مشعل ها برای دیگ های حرارت مرکزی معمولی و کوچک به کار برده می شوند. مشعل دومرحله ای را در جایی به کار می بریم که تنظیم و تغییر مقدار گازوئیل ضروری است، در لوله ای که سوخت را از نازل به تانک برمی گرداند وسایلی نصب می کنند که عمل تنظیم را انجام می دهند. ساختمان مشعل های دومرحله ای دارای یک نازل مانند مشعل یک مرحله ای است، با این تفاوت که قسمتی از گازوئیل که به نازل می رسد توسط یک لوله مجدداً به منبع گازوئیل برمی گردد. بین نازل و منبع برای تنظیم فشار گازوئیل یک سوپاپ مغناطیسی نصب می شود؛ بدین ترتیب عمل تنظیم با تغییر فشار گازوئیل انجام می گیرد. طرز کار بدین ترتیب است که در مرحله اول این سوپاپ باز است و در نتیجه گازوئیل از راه لوله برگشت می تواند به راحتی به تانک برگردد. بابایی ادامه داد: نوع سوم، مشعل های با تنظیم پیوسته است که در دیگ های با ظرفیت حرارتی بالا یا برای کارهای معین استفاده می شود. در آنها تنظیم درجه حرارت اهمیت ویژه ای دارد. ظرفیت مشعل باید به طریق پیوسته تنظیم شود یعنی آنکه تعویض از مرحله یک به دو و برعکس نباید یک دفعه انجام گیرد بلکه به طور پیوسته در هر لحظه فقط همان قدر سوخت مصرف می شود. اجزای مشعل وحید عقیلی، یکی دیگر از فروشندگان تجهیزات موتورخانه راسته خیابان طالقانی اجزای مختلف مشعل را این گونه معرفی می کند: اول از همه الکتروموتور است که عامل حرکت پمپ و پروانه است. این موتور دارای یک سیم پیچ اصلی است و معمولاً یک خازن نیز در مدار سیم پیچ راه انداز آن قرار داده می شود. فن یا پروانه قسمت دیگر است که روی محور موتور نصب می شود و با حرکت موتور به حرکت درمی آید. وی ادامه داد: پمپ گازوئیل جزو بعدی است که معمولاً آن را در مشعل های فشار قوی به صورت دوار و یا چرخ دنده ای به صورت یک یا دو طبقه می سازند. در مسیر سوخت از پمپ به طرف نازل یک شیر برقی قرار می دهند تا در زمان خاموش بودن مشعل، از نشت گازوئیل به داخل اتاقک احتراق جلوگیری کند. عقیلی افزود: کوپلینگ قطعه ای است که حرکت الکتروموتور را به پمپ منتقل می کند و معمولاً از جنس پلاستیک است. جزو دیگر نازل است که گازوئیل را به صورت پودر به مقدار معین با چرخش با زاویه معین به شکل مشخص و به صورت تصفیه شده به داخل دیگ می پاشد. قسمت هفتم نیز تراسفورماتور است که در آن انرژی الکتریکی به انرژی مغناطیسی تبدیل می شود و انرژی مغناطیسی نیز می تواند به انرژی الکتریکی تبدیل گردد. وی به دیگر بخش های مشعل اشاره کرد و گفت: شعله پخش کن سر راه ورود هوا به اتاقک احتراق قرار می گیرد. چشم الکتریکی داخل لوله مشعل رو به شعله قرار می گیرد، اگر شعله تشکیل نشود مقدار مقاومت الکتریکی چشم زیاد خواهد بود و جریانی از آن نمی گذرد ولی اگر شعله تشکیل شود به مشعل اجازه ادامه کار را می دهد و دست آخر بدنه مشعل های گازوئیلی و گازی از نوع چدن ریخته گری است که قطعات مختلف مشعل روی آن نصب می گردد. انتخاب مشعل عقیلی در مورد نحوه عمل مشعل گفت: با پاشیدن سوخت خواه گاز باشد یا گازوئیل یا مازوت با ایجاد جرقه حرارت موردنیاز را به صورت شعله به داخل کوره هدایت می کند. داخل مشعل و دیگ تعدادی کنترل کننده وجود دارد که میزان و زمان هرکدام از فرآیندهای مشعل را کنترل می کنند. وی در مورد انتخاب مشعل گفت: نکاتی متعددی را در انتخاب مشعل بایستی رعایت کرد که شاید با توجه به افزایش قیمت سوخت مهم ترین آنها میزان سوختی باشد که آن مشعل مصرف می کند. بر این اساس بنا بر پروژه باید تصمیم گرفته شود که از مشعل گازوئیلی، دوگانه سوز یا مازوت می خواهیم استفاده کنیم. این فروشنده ادامه داد: باید ظرفیتی بالاتر از ظرفیت اسمی مشعل را در نظر گرفت چون ظرفیت اعلام شده سازندگان در شرایط مختلف و بر مبنای ظرفیت حداکثر عنوان می شود. می توان با تنظیم مناسب ظرفیت گرمایش مشعل را حتی تا نصف کاهش داد ولی اگر مشعل انتخاب شده شما در عمل دارای ظرفیت کافی نباشد چاره ای جز خرید مجدد مشعل با ظرفیت بالاتر نخواهید داشت. وی افزود: سومین نکته این است که باید توجه کرد قطر لوله شعله پوش مشعل بیشتر از قطر دهانه نصب مشعل در دیگ نباشد. کاهش مصرف مشعل گازسوز عقیلی همچنین در مورد کاهش مصرف مشعل گازسوز گفت: بهینه ترین مشعل که باعث کاهش مصرف گاز می شود مشعل دمنده موتوردار است اما توصیه می کنیم که در نصب آن یا هر مشعل دیگری از ظرفیت گرمایش اطلاع پیدا کنید. چراکه انتخاب مشعل با قدرت گرمایش مناسب تابعی از ظرفیت گرمایشی دیگ است، به این معنی که پس از تعیین ظرفیت گرمایش دیگ می توانید مشعل موردنیاز را که حدوداً 15 تا 20 درصد بیشتر از ظرفیت گرمایش دیگ است- انتخاب نمایید و اگر قدرت مشعل مازاد بر این باشد، بخشی از انرژی گرمایشی مشعل توسط دیگ جذب نخواهد شد و این گرما از طریق دودکش هدر می رود. وی افزود: دیگر اینکه اگر قدرت گرمایش متناسب باشد و مشعل نیز متناسب باشد سرویس کاران حرفه ای می توانند با کاهش اندکی از هوای ورودی مشعل از سرعت عبور شعله در دیگ بکاهند تا قبل از ورود گازهای گرم احتراق به دهانه دودکش حداکثر حرارت ممکن توسط دیگ جذب شود. عقیلی ادامه داد: سرویس دوره ای مشعل نیز بر صرفه جویی در انرژی و سوخت صرف شده بسیار تأثیر خواهد گذاشت. سرویس و نگهداری مشعل ها بابایی در مورد نگهداری و سرویس صحیح مشعل گفت: در تمیز کردن بازدن باید اتصالات برق موتور علامت گذاری و باز شود. موتور و بازدن از بدنه جدا شده و بعد از آن تمیز شوند و هرکدام جداگانه مورد بازبینی قرار گیرند تا از درستی آنها اطمینان حاصل شود. وی ادامه داد: البته شیرهای گاز نیاز خاصی به نگهداری ندارند و تعمیراتی روی آنها نباید صورت بگیرد تنها شیرهای معیوب توسط شخص متخصصی باید تعویض شوند و پس ازآن از نظر نشتی مورد آزمایش قرار گیرند. همچنین چگونگی کارکرد آنها و احتراق بررسی شود. این فروشنده افزود: تمام اتصالات الکتریکی موتور و شیر برقی باید از نظر صحت و ایمنی بازبینی شوند. همچنین پارامترهای احتراق تحت شرایط واقعی کار بررسی شوند.