کابوس کاهش تقاضای نفت

8 دسامبر (17 آذر) کشورهای عضو سازمان اوپک در وین پایتخت اتریش گرد هم آمدند تا در مورد سیاست های تولید و عرضه نفت و چگونگی قیمت گذاری آن تصمیم گیری کنند؛ اما متأسفانه این نشست بی نتیجه اعلام شد و در پی آن قیمت های جهانی نفت به شدت کاهش یافت. این مسئله که تبعات اقتصادی و سیاسی زیادی در کشورهای عضو و غیرعضو اوپک دارد، موج خبری زیادی ایجاد کرد. در اینجا برآنیم تا موضع گیری برخی رسانه های غربی را در این زمینه بررسی کنیم. سایت خبری بلومبرگ در مورد بی نتیجه ماندن نشست سازمان اوپک و کاهش قیمت نفت در مقاله ای به قلم گرنت اسمیت نوشت: مازاد جهانی نفت تا پایان سال 2016 همچنان وجود خواهد داشت و اوپک تعهدی جدید برای افزایش تولید را از خود نشان می دهد. این در حالی است که به دلیل مشکلات و بحران های اقتصادی و همچنین به دلیل تغییر الگوی مصرف انرژی در جهان، تقاضای نفت در حال کم شدن است. در ادامه آمده است: سازمان کشورهای صادرکننده نفت با تغییر محدودیت تولید، نشان داد که قصد دارد حجم فروش را حتی با وجود کاهش قیمت ها در بازاری پرنفت، حفظ کند. این سیاست که به کاهش قیمت منجر شده و خواهد شد، رقبای نفتی به ویژه آنهایی که عضو اوپک نیستند را آزار خواهد داد. بلومبرگ همچنین نوشت: برخی اثرات قیمت های پایین نفت از هم اکنون آغاز شده است و بحران های اقتصادی ناشی از آن روزبه روز افزایش خواهد یافت. درعین حال این مسئله وجود دارد که تقاضا نیز آن طور که انتظار می رفت روزبه روز در حال کاهش است. رشد جهانی تقاضای نفت در سال 2016 به 1.2 میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت. درحالی که در سال جاری این تقاضا به 1.8 میلیون بشکه در روز رسیده بود. طبق برنامه های جدید، تولید 12 کشور عضو اوپک 50 هزار بشکه در روز افزایش یافته و این یعنی 400 هزار بشکه بیش از میانگین نیاز در سال آینده نفت وجود خواهد داشت. بلومبرگ در نهایت پیش بینی کرد: آخرین نشست اوپک سبب کاهش قیمت ها شد اما اعتقاد داریم تا پایان سال 2016 دوباره قیمت های نفت افزایش خواهد یافت. روزنامه نشنال چاپ ابوظبی هم نوشت: زمانی که اعضای اوپک در نشست اخیر خود در وین به نتیجه ای نرسیدند، قیمت نفت کاهش یافت و انتظار می رود در سال آینده باز هم قیمت ها کاهش یابد زیرا آژانس بین المللی انرژی اتمی چراغ سبز را برای برداشتن تحریم ها از تهران نشان داده است. این سبب می شود که تولید نفت از ژانویه 2016 افزایش یابد. ایران به تازگی اعلام کرد که برای شروع 500 هزار بشکه در روز وارد بازار خواهد کرد. در نشست وین، عراقی ها هم برای رسیدن به توافق، تمایلی نشان نمی دادند، سعودی ها هم ایده تولید روزانه 31.5 میلیون بشکه را پیشنهاد دادند و ازآنجایی که روسیه هم هیچ تمایلی حتی برای گفتگوهای غیررسمی نشان نمی داد، هرگونه توافق در مورد بازار نفت غیرممکن شد. جیم کرافورد نویسنده مقاله نشنال در ادامه آورده است: قیمت های کنونی همه تولیدکنندگان نفت از جمله عربستان که کمبود بودجه شدیدی دارد را آزار می دهد؛ ریاض ترجیح می داد قیمت نفت در سطح بالاتری بسته می شد اما ایران فعلاً تلاش می کند که به سطح تولید قبلی خود در سال 2011 بازگردد. البته این امر به دلیل لزوم سرمایه گذاری ها در صنعت نفت ایران ممکن است زمان بر باشد. چنین مسائلی در مجموع سبب ایجاد کاهش بی سابقه قیمت ها شده است. نشنال مدعی شد: البته با گذشت چند ماه از فشار قیمت، ممکن است موضع گیری ایران و روسیه تغییر کند: بهتر است برای 96 درصد از ظرفیتتان بشکه ای 55 دلار دریافت کنید تا 30 دلار برای صد درصد آن؛ اما در حال حاضر موانع سیاسی و موانع دیگر آنها را از قبول چنین واقعیتی منع می کند. روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز هم در مقاله ای به قلم مایکل استراواتو با تأکید بر اینکه کاهش قیمت نفت برخی ایالت های آمریکا از جمله تگزاس را دچار چالش های اقتصادی خواهد کرد، آورده است: صنعت نفت با تاریخ کاهش ها و افزایش هایش هم اکنون در پایین ترین حالت خود از دهه 90 تاکنون قرار دارد. این کاهش قیمت ها در طولانی مدت سبب خواهد شد که سرمایه گذاری کمتری در تولید و اکتشاف نفت صورت بگیرد. بیش از 200 هزار کارگر نفتی شغل خود را از دست خواهند داد. نیویورک تایمز نوشت: از ژوئن 2014 قیمت نفت تقریباً به نصف رسیده است و نمی توان آثار این کاهش قیمت را نادیده گرفت. در سال جاری بارها قیمت های نفت بهتر شد اما عوامل اجرایی اعتقاد دارند سال ها طول می کشد تا قیمت نفت به بشکه ای 90 تا 100 دلار برسد که بتواند مشکلات را به طور کامل برطرف کند. پیتر اسپنس، تحلیل گر اقتصادی روزنامه انگلیسی تلگراف هم در مورد کاهش قیمت نفت نوشت: کاهش کشنده قیمت های نفت فقط با کاهش تولید این فرآورده بهبود می یابد. کشورهای عضو اوپک که خوب می دانند با کاهش قیمت نفت مشکلات زیادی برای خودشان و برای کشورهای غیر عضو اوپک ایجاد می شود، باید به هر ترتیبی تولید نفت را کاهش دهند. هفته نامه ویک هم در مورد نشست اخیر اوپک نوشت: در نشست اخیر اعضای اوپک قیمت نفت برای چندمین بار کاهش یافت و این در حالی است که هراس از کاهش تقاضای نفت در بازار، همه کشورهای تولیدکننده را فراگرفته است؛ اما وال استریت ژورنال در موضع گیری خلاف دیگر رسانه های بین المللی آورده است: اخبار نشان می دهد که قیمت نفت افزایش می یابد. در بازار نفت و گازوییل مکانیسم هایی وجود دارد که به راحتی قابل پیش بینی نیستند اما همان طور که ما شاهد افزایش روزافزون قیمت گازوییل هستیم به نظر می رسد قیمت نفت هم افزایش خواهد یافت.