حفرچاه در 200 متری تخت جمشید

این روزها گردشگران و بازدیدکنندگان از تخت جمشید در فاصله حدود 200 متری غرب این اثر ثبت شده در میراث جهانی یونسکو کارگاهی را در دامنه کوه می بینند که برای حفر چاه آب برپاشده است. یک مقام مطلع در استان فارس برنامه ریزی صورت گرفته برای حفر چاه در غرب صفه تخت جمشید را تأیید کرد. وی که خواست به نامش اشاره نشود، اظهار کرد: این چاه قرار است برای تأمین آب آشامیدنی یکی از روستاهای همجوار تخت جمشید که مردم آن روستا مشکلات بسیار زیادی در تأمین آب مصرفی دارند حفر شود. هرچند کارگاه احداث این چاه خارج از فضای بصری تخت جمشید است اما در مسیر گذر گردشگران از تخت جمشید به سمت نقش رستم قابل مشاهده است. هم اینک ابزار موردنیاز برای حفر چاه همانند دو تانکر بزرگ سوخت، موتور تولید برق، لوله های ویژه استخراج آب از چاه در کنار یک اتاقک فلزی (کانکس) در این محل دیده می شوند. تاکنون مسئولان ذی ربط به ویژه در شرکت آب و فاضلاب روستایی استان فارس درباره اهداف و چرایی حفر چاه در حریم درجه یک میراث جهانی تخت جمشید حاضر به پاسخگویی نشده اند. بااین حال گفته می شود که دستگاه های ذی ربط در صدور مجوز صدور چاه در حریم درجه یک تخت جمشید، برای حل مشکل تأمین آب روستای همجوار با این حفاری موافقت کرده اند. حفر چاه در فاصله حدود 200 متری غرب تخت جمشید در حالی صورت می گیرد که پیش ازاین کارشناسان و استادان دانشگاه درباره پیامدهای هرگونه برداشت بی رویه از منابع آبی دشت مرودشت بر روی آثار باستانی همچون تخت جمشید هشدار داده اند. استاد دانشگاه شیراز و پدر هیدرولوژی آب های زیرزمینی در ایران دراین باره به خبرنگار ما گفت: میراث جهانی تخت جمشید را خطر فروچاله ها تهدید می کند و برای پیشگیری از هر اتفاق ناگواری باید بهره برداری از منابع آب زیرزمینی اطراف این مجموعه محدود شود. عزت الله رییسی اردکانی با اشاره به مطالعات دانشگاه شیراز بر روی میراث جهانی تخت جمشید افزود: در سال های گذشته روبه روی صفه تخت جمشید و در 250 متری آن یک فرونشست زمین و شکاف به طول 200 متر و عرض و عمق حداکثر یک متر ایجادشده است و علاوه بر آن، در فاصله 500 متری تخت جمشید نیز چند شکاف مشهود است. وی اظهار کرد: در آثار تاریخی نقش رستم نیز به فاصله بسیار نزدیکی با دیواره عمودی این آثار، شکاف و فرونشست زمین به وجود آمده است. استاد دانشگاه شیراز ، پایین آمدن سطح سفره آب های زیرزمینی را علت اصلی به وجود آمدن شکاف و فرونشست های زمین در منطقه اطراف آثار تاریخی تخت جمشید و نقش رستم بیان کرد و گفت: در مورد شکاف می توان گفت ؛ زمانی که یکسری شکاف در زمین ایجاد شد، دیگر شکافی ایجاد نمی شود مگر اینکه بار دیگر سطح سفره های آب زیرزمینی کاهش یابد. آنچه امروز تخت جمشید را بیش از خطر فرونشست و شکاف زمین تهدید می کند، خطر فرو چاله هاست. به گفته رییسی اردکانی ایجاد فروچاله در سه طرف تخت جمشید که منطقه آبرفتی است محتمل است و یکی از راهکارهای اساسی برای پیشگیری این است که در محدوده تخت جمشید نباید چاه آب زیرزمینی باشد چراکه وجود هر چاهی، احتمال وقوع فروچاله را بسیار زیادتر می کند. این استاد دانشگاه شیراز با بیان اینکه میراث جهانی تخت جمشید افتخاری متعلق به همه هموطنان است، گفت:م سدها که به کاهش منابع آب در منطقه پایین دست منجر می شود برای مدت زمانی بین 50 تا 100 سال قابلیت بهره برداری دارند اما تخت جمشید که می تواند تا قرن های بعد مورد بهره برداری گردشگری و توریستی کشور قرار گیرد از اهمیتی دوچندان برخوردار است و با توجه به این اهمیت، باید از گزند آسیب مصون بماند. پیش ازاین نیز سرپرست پایگاه میراث جهانی تخت جمشید درباره خطرات ناشی از برداشت های بی رویه از آب های زیرزمینی بر آثار تاریخی تخت جمشید و نقش رستم هشدار داده بود. منصور رضایی منفرد دراین باره به تحقیقات گروه زمین شناسی دانشگاه شیراز از سال 85 تا 90 استناد کرده و گفته است: در این مدت 28 متر سطح آب های زیرزمینی اطراف تخت جمشید پایین تر رفته و این موضوع سبب به وجود آمدن ترک هایی روی نقش رستم و زمین های نزدیک تخت جمشید و روستاهای اطراف شده است.