وضعیت پروژه های عمرانی در سال 95

گروه ساخت و ساز: اوضاع پروژه های عمرانی به هیچ وجه عادی نیست؛ امروز به دلیل رکود اقتصادی طولانی مدت و کسری بودجه ناشی از تحریم ها و ارزان شدن نفت در بازار های جهانی شاهد مخروبه هایی در جای جای کشور هستیم که از آن ها به نام پروژه های نیمه تمام یاد می شود؛ پروژه هایی که میلیارد ها تومان هزینه را بر دولت و صد البته مردم تحمیل کرده و با گذشت ده ها سال هنوز هم به بهره برداری نرسیده اند. البته ذکر این نکته ضروری است که اگر در حال حاضر شرایط رکود هم بر کشور حکمفرما نباشد، نمی توان این همه پروژه را به سرانجام رسانید؛ چرا که دولت نهم و دهم بدون ارائه طرح های توجیهی آنقدر پروژه کلنگ زده که شاید تا 20 سال دیگر هم امکان اتمام آنها وجود نداشته باشد؛ در بهترین حالت هرساله بودجه 40 هزار میلیاردی برای بخش عمران پیشنهاد و به تصویب می رسد که البته حتی 50 درصد آن هم تحقق نمی یابد. بنابراین نه با این بودجه می توان پروژه های جدید تعریف کرد و نه پروژه های قدیمی را به اتمام رساند. حتی دولت در پرداخت مطالبات پیمانکاران طرح های عمرانی هم مستاصل مانده است. در چنین شرایطی است که کارشناسان، دولت ها را از تصدی گری تا حد امکان منع کرده و تاکید بر واگذاری کار ها به بخش خصوصی دارند. اما سوال این است که چقدر در سال آینده بخش خصوصی راغب به سرمایه گذاری در پروژه های عمرانی است؟ اصولا با توجه به وصول نشدن مطالبات پیمانکاران، آیا توانایی حضور در پروژه ها را دارند؟ دولت باید چه رویکردی را در این شرایط اتخاذ کند؟ برای یافتن پاسخ این سوالات سراغ سه نفر از جامعه پیمانکاری رفته ایم و نظرات آنها را جویا شده ایم بودجه عمرانی؛ حیاط خلوت دولت عضو هیئت مدیره انجمن پیمانکاران استان تهران با بیان اینکه هر جا منفعت باشد، پیمانکار حاضر به فعالیت است، به خبرنگار پیام ساختمان گفت: در دوران دولت نهم و دهم پروژه هایی به بخش خصوصی ارجاع شد که یا توجیه اقتصادی نداشت و یا اینکه مستهلک شده بود و هزینه های بسیار زیادی را روی دست بخش خصوصی می گذاشت. در نتیجۀ این مساله، اعتماد بخش خصوصی از دولت سلب شد. میرنیام با اشاره به اینکه باید قبل از انجام کار، طلب پیمانکار وصول شود، افزود: پیمانکاران بخش خصوصی توانایی انجام پروژه های بزرگ را ندارند و باید روی پروژه های متوسط کار کنند. ضمن اینکه پیمانکاران بهتر است در بخش گردشگری و هتل سازی فعالیت کنند چرا که پس از رفع تحریم ها و حضور خارجی ها این بخش رونق می گیرد. وی با بیان اینکه متاسفانه بانک ها فقط جیب خودشان را می بینند و ما سومین کشور در جهان از نظر میزان سود تسهیلات هستیم، ادامه داد: قطعا باید در سود بانکی تغییرات وسیعی صورت بگیرد و با توجه به شواهد موجود، بانک ها حاضر به این کار نیستند. میرنیام با بیان اینکه بودجه عمرانی تبدیل به حیاط خلوت دولت شده است، گفت: در تمام دولت ها هر زمانی که بودجه جاری با مشکل مواجه شده، بخشی از بودجه عمرانی را مصرف کرده اند؛ در حالی که بودجه عمرانی باید حداقل بین 80 تا 100 هزار میلیارد تومان باشد. به هر حال 40 هزار میلیارد کنونی به اندازه 10 هزار میلیارد 5 سال پیش نیست چرا که هزینه های ساخت و ساز به شدت افزایش یافته است. عضو هیئت مدیره انجمن پیمانکاران استان تهران با بیان اینکه در حال حاضر شرکت های پیمانکاری فقط دنبال اداره زیرمجموعه خود هستند، خاطر نشان کرد: قطعا با توجه به هیئت های اقتصادی که وارد کشور شده اند، جذابیت هایی بویژه در بخش های نفتی و گردشگری وجود دارد چرا که آنها علاوه بر اینکه بهره های بانکی بسیار اندکی می پردازند، مورد حمایت دولتشان هستند. ضمن اینکه نقدینگی بالایی دارند اما حضور در این پروژه ها برای پیمانکاران داخلی به سختی امکان پذیر است. نیمه دولتی ها اولویت دارند عضو دیگر هیئت مدیره انجمن پیمانکاران استان تهران نیز به پیام ساختمان گفت: در شرایط حاضر دولت پولی برای پرداخت بدهی پیمانکاران ندارد و از طرفی بانک ها حاضر به پرداخت تسهیلات به بخش خدماتی بر خلاف بخش های تولیدی نیستند چرا که می دانند پول پیمانکار باید از طرف دولتی واریز شود که توان مالی ندارد. سیدباقر زنده دل با بیان این مطلب، اظهار داشت: اگر قرار بر واگذاری از طرف دولت هم باشد، پیمانکاران نیمه دولتی بر بخش خصوصی اولویت دارند. ضمن اینکه شرایط به گونه ای پیش رفته که حتی پیمانکاران بزرگ نیمه دولتی هم تمایل چندانی به حضور در پروژه های عمرانی ندارند. وی ادامه داد: در خوشبینانه ترین حالت اگر قرار بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در پروژه های عمرانی باشد، پروژه های انرژی های نوین، توربین های بادی و هتل های گردشگری در اولویت قرار دارند. ضمن اینکه راه سازی هم جزء پروژه های سودآور است اما پیمانکاران زیادی در این زمینه نداریم. عضو هیئت مدیره انجمن پیمانکاران استان تهران در مورد بودجه عمرانی سال 95 گفت: دولت بدهی بسیار سنگینی به پیمانکاران دارد و به نظر من اگر بخواهیم اتفاق خاصی در این بخش بیفتد به سه برابر این پول نیازمندیم. اعتماد به دولت ضعیف شده است عضو هیئت مدیره سندیکای شرکت های ساختمانی و انجمن فناوران صنعتی نیز با بیان اینکه موضوع اصلی تامین منابع در پروژه های عمرانی است، اظهار داشت: اعتماد بخش خصوصی به دولت ضعیف شده چرا که همه می دانند دولت نمی تواند تامین اعتبار کند. جعفر قرائتی ستوده ادامه داد: نوع پروژه تفاوت چندانی برای پیمانکار ایجاد نمی کند؛ هر پروژه ای تامین مالی داشته باشد، پیمانکار را منتفع می کند و نمی توان گفت صرفا باید فلان پروژه ها را اجرا کرد، وی افزود: متاسفانه امروز در کشور بخش خصوصی قوی نداریم و پیمانکاران در بهترین حالت در پروژه های متوسط می توانند کار کنند. از طرف دیگر ما یاد نگرفته ایم به صورت کنسرسیوم با هم کار کنیم. وی همچنین اضافه کرد: بودجه 40 هزار میلیارد را فقط می توان در بخش تعمیر و نگهداری مصرف کرد. با این پول نمی توان پروژه ها را به اتمام رساند؛ شاید در بهترین حالت بتوان پروژه ها با پیشرفت بالا را به بهره برداری پایان داد