زمان جایگزینی معدن به جای نفت فرا رسیده است

قیمت نفت ماه هاست که به زیر 50 دلار در هر بشکه رسیده اما تولید و عرضه نفت در دنیا همچنان رو به افزایش است. آخرین پیش بینی آژانس بین المللی انرژی، قیمت زیر 60 دلار برای نفت در سال 2016 است. آنچه مسلم است کنترل بازار نفت در تولید و عرضه و قیمت، در دست ما نیست. آثار زیان بار وابستگی ما به نفت در همه قلمروهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بر کسی پوشیده نیست و جایگزین نمودن سایر صنایع به جای صنعت نفت اجتناب ناپذیر است که هر زمان آغاز شود دیر است اما به ناچار باید انجام شود. منظور از جایگزینی این نیست که صنعت نفت را تعطیل کنیم و به سایر صنایع بپردازیم. بلکه منظور این است که انرژی فکری و عملی بیشتر از آنچه صرف نفت می نماییم، هزینه سایر عوامل تولید ثروت گردد تا دلبستگی هایمان به نفت کاهش یابد. به عبارت دیگر همه تخم مرغ های خود را در سبد نفت قرار ندهیم. معدن جایگزین نفت برای نجات اقتصاد ایران و حل مشکلات تاریخی و تکراری تورم، بیکاری، رکود و مانند آن، راه دیگری به غیر از سرمایه گذاری فکری و مالی بر سایر منابع و مزیت هایمان نداریم. یکی از این مزیت ها داشتن پتانسیل های معدنی فراوان است. ذخایر کشف شده معدنی ایران بالغ بر 57 میلیارد تن است. 64 نوع ماده معدنی در کشور ما یافت می شود؛ بنابراین هم از نظر نوع و هم از نظر میزان جزو کشورهای سرآمد منطقه و دنیا از نظر پتانسیل های معدنی قرار داریم. براساس استانداردهای جهانی سالیانه باید 1 درصد ذخایر معدنی استخراج گردد و این در حالی است که استخراج سالیانه ایران زیر نیم درصد است و ذخایر اکتشاف نشده بسیار داریم. ذخایر اکتشاف شده نیز نیاز به بررسی و ترسیم نقشه فنی اقتصادی دارند. در بخش استخراج دچار مشکلات فراوان و فرسودگی ماشین آلات استخراجی هستیم. در بخش فرآوری نیز مشکلات عدیده ای داریم. از تکنولوژی روز دنیا برای تبدیل و فرآوری بی بهره هستیم. در شرایط رکود فعلی که دولت به دلیل پایین بودن درآمدهای نفتی توان سرمایه گذاری ندارد دعوت از سرمایه گذاران خارجی به ویژه در بخش فرآوری اجتناب ناپذیر است. اما قبل از آن نیاز به مشخص نمودن راهبرد علمی و بسترسازی زیر نظر کمیسیون ویژه اقتصادی پس از تحریم است. کمیسیون ویژه اقتصادی می بایست متشکل از وزرای اقتصادی، اساتید دانشگاه و مخصوصاً نمایندگان دانشمند و پررنگ بخش خصوصی باشد. عضو سازمان نظام مهندسی معدن ایران