برای همه ما پیش آمده که به علت دور بودن یکی از شیرهای برداشت آب (نظیر حمام) از محل آبگرمکن (یا هر سیستم گرمایشی دیگر) مدت زمانی باید صبر کرده و آب گرم را باز نگه داریم تا پس از هدررفت مقدار بسیار زیادی آب، به تدریج آب گرم به محل مصرف برسد و بتوانیم از آن استفاده کنیم. یکی از روش های کم هزینه رفع این مشکل استفاده از پمپ های سیرکولاتور در مسیر جریان آب گرم مصرفی است.
سیرکولاتور به پمپ هایی گفته می شوند که برای گردش یک سیال درون یک سیکل بسته مورد استفاده قرار می گیرند. پمپ های سیرکولاتور برای تأمین آب داغ در سیستم های گرمایشی مرکزی و منطقه ای و گردش آب در سیستم های آب گرم خانگی مانند مدار آب گرم شوفاژ قابل استفاده است. قدرت موتور و میزان آبدهی پمپ، همچنین قطر دهانه ورودی و خروجی پمپ سیرکوله، از مهم ترین پارامترها در انتخاب آن هستند.
در ادامه سلسله مطالب کالای برتر پیام ساختمان، در این شماره از نشریه به بررسی پمپ های سیرکولاتور پرداخته ایم، با این توضیح که مطالب عنوان شده اظهارات مصاحبه شوندگان است و پیام ساختمان از نظرات موافق و مخالف برای چاپ در نشریه استقبال می کند
کامرانی یکی از فعالان سیستم سیرکولاتور به خبرنگار ما گفت: سیستم سیرکوله آب گرم یک سیستم پردازشگر کوچک اما مفید است که می تواند در زیر سینک یا در حمام نصب گردد. پردازشگر این سیستم قابلیت کنترل دما، زمان و تنظیم حساسیت آب ورودی، کنترل سیستم ورودی و چگونگی عملکرد پمپ را دارد.
او توضیح داد: هنگامی که دکمه استارت زده می شود سیستم سیرکوله، آب گرم را از سمت آبگرمکن مکش و آب سرد را از طریق لوله های آب سرد به سمت آبگرمکن می راند تا زمانی که واحد کنترل الکترونیکی افزایش درجه حرارت آب را تشخیص داده و فرمان خاموش شدن را به پمپ صادر کند. زمانی که پردازشگر دمای 35 درجه سانتی گراد را تشخیص داد، پمپ را قفل می کند تا زمانی که آب درون پمپ مجدداً سرد شود (دما به کمتر از 2 درجه سانتی گراد برسد). اگر کاربر بخواهد زمانی که دمای آب بالاتر از 2 درجه سانتی گراد است پمپ را روشن کند پمپ برای 1.4 ثانیه روشن و مجدداً خاموش می شود تا از این طریق کاربر را متوجه گرم بودن مناسب آب کند.
کامرانی ادامه داد: پمپ استفاده شده در این سیستم از نوع پمپ های سانتریفیوژ بوده که در ترکیب با موتور 300 وات و 1.3 اسب بخار می تواند 8 تا 11 لیتر آب را در هر دقیقه به یک سیستم لوله کشی مسکونی پمپ کند. زمانی که سیستم کنترل آغاز به کار می کند پمپ قادر خواهد بود، آب را با سرعت 15 متر در هر 20 ثانیه با یک لوله 1.2 پمپ نماید.
ویژگی های سیستم سیرکوله
کیوان سرابی، یکی از فعالان تأسیساتی از ویژگی های پمپ های سیرکوله گفت: از ویژگی های سیستم سیرکوله می توان به خاموش شدن خودکار پمپ در زمان گرم شدن آب، فرمان استارت سیستم به محض رسیدن دمای آب به 35 درجه، خاموش شدن خودکار پمپ در صورت نرسیدن آب گرم به خروجی در چهار دقیقه (این ویژگی های ایمنی پمپ بیشتر برای زمانی هایی است که مشکلی در سیستم آب گرم وجود داشته باشد یا لوله آب گرم دچار شکستگی شود اشاره کرد.
همچنین اگر یک مشکل کوچک در سیستم کنترل یا دکمه قطع و وصل یا سیستم کنترل از راه دور رخ دهد، پمپ برای 1.4 ثانیه در هر 15 دقیقه، آب را سیرکوله می کند تا زمانی که مشکل برطرف گردد.
مزایای سیستم سیرکوله
سرابی از مزایای پمپ های سیرکوله به رسیدن سریع تر آب گرم به لوله خروجی، صرفه جویی در مصرف آب و انرژی، بهبود عملکردهای ماشین های ظرف شویی و لباسشویی، کاهش فاضلاب خروجی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای اشاره کرد.
سرابی روش نصب این سیستم را توضیح داد و گفت: ابتدا باید یک خروجی 110 ولت در محل نصب سیستم کنترل نصب شود، والوهای تغذیه کننده آب سیستم بسته شود و سیستم پردازشگر در یک محفظه مناسب قرار داده شود، سپس با استفاده از دو شیلنگ جدید و دو شیلنگ اصلی ارتباط بین اتصال T شکل و سینک و خطوط آب و والوهای تأمین آب را برقرار و دکمه قطع و وصل و کابل کنترل دکمه را نصب کرد. در این زمان می توان والوهای تغذیه کننده آب و تخلیه هوا را باز کرد و خروجی برق 110 ولت را به سیستم کنترل وصل کرد.
سیرکولاتورهای خطی و زمینی
شجاعی، یکی از فعالان این حوزه به دو نوع پمپ سیرکولاتور اشاره کرد و گفت: پمپ سیرکولاتور برای گردش آبگرم در دو نوع خطی و زمینی ساخته می شوند. انواع پمپ های سیرکولاتور جهت تأمین آب داغ در سیستم های گرمایشی از برندهای مطرح بازار مانند ویلو، گرانفوس، ارس، آزادالبرز، سمنان و ... هستند.
شجاعی در ادامه توضیح داد: انتخاب پمپ سیرکولاتور آبگرم برای قرار گرفتن در مدار سیستم حرارت مرکزی بر مبنای دبی آبگرم ساختمان است، چنانچه این دبی کم باشد از پمپ خطی استفاده می شود که روی خطوط لوله نصب می گردند، اما اگر دبی آبگرم زیاد باشد باید از پمپ سیرکولاتور زمینی استفاده شود که شامل الکتروپمپ و موتور است که توسط کوپلینگ و سیل مکانیکی بر روی شاسی قرار می گیرند.
در ظرفیت های بالا پمپ و الکتروموتور سنگین بوده و مدار توانایی تحمل وزن آنها را ندارد؛ لذا در این حالت آن را بر شاسی روی زمین قرار می دهند. معمولاً برای پمپ سیرکولاتور خطی که در سیستم های حرارتی و برودتی قرار می گیرند اغلب از دور موتور 1450 rpm استفاده می شود چون همیشه باید در مدار، آبگرم را سیرکوله نماید که به عبارتی مدام در حال کار است.
او معتقد است: استفاده از دور موتور 1450 rpm الزامی است. ولی برای سیستم های اطفای حریق چون بنا به مقتضیات زمان خود وارد مدار می گردد بهتر است از دور موتور 2900 rpm استفاده شود.
جنس، بازار و قیمت
بخشی، کارشناس فنی شرکت آبتین به چهار نوع پمپ TP، NB به عنوان پمپ های خطی و زمینی ته خطی و همچنین دو نوع پمپ UPS سری 100 و سری 200 اشاره کرد و گفت: پمپ های T ورودی و خروجی شان از یک مسیر است و به اصطلاح به آن ها خطی می گویند، به صورت تک پروانه و جنس بدنه شان از چدن است. جنس پروانه هم می تواند هم از چدن باشد ، هم برنز که البته معمولاً قیمت برنز بیشتر است و اگر پروانه استیل باشد، قیمت آن حدود بیش از 20 درصد گران تر خواهد بود. پمپ های NB تک پروانه هستند که می تواند پروانه ای از جنس چدن یا برنز یا استیل داشته باشند.
بخشی، از پمپ UPS سری 100 و سری 200 هم گفت: اکثر پمپ های UPS سری 100 چدنی و پروانه آنها از کامپوزیت است، این پمپ ها تمام استیل هم دارند که به لحاظ کاربری متفاوتشان معمولاً مناسب خانه های کوچک نیستند. پمپ های UPS سری 200 هم چدنی اما پروانه آنها از استیل است.
او از بازار پمپ ها گفت: از جایی که فروش ما مربوط به مناطق یک و دو است و واسطه های ما می توانند در روند ساخت وساز در این مناطق تأثیرگذار باشند و بازار خودشان را حفظ کنند، چندان با مشکل مواجه نشده ایم اما با این حال در مقایسه با سال گذشته نتوانستیم به اهداف از پیش تعیین شده سال جاری برسیم.
بخشی از قیمت پمپ ها گفت: قیمت ها با توجه به جنس و متریال، میزان کیلووات پمپ و نوع پمپ متفاوت است و در کل رنج قیمت پمپ ها از کوچک ترین سایز UPS سری 100 گرفته تا مدل های سایز نرمال پمپ های NB چیزی در حدود 300 هزار تومان تا 100 میلیون تومان است. این در حالی است که در صورت سفارش پمپ خاص ممکن است قیمت آن تا 250 میلیون تومان نیز افزایش پیدا کند