بحران معنادار محیط زیست خلیج فارس

هماهنگ کننده برنامه محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان (راپمی) گفت: بروز جنگ، کاهش آب های زیرزمینی و خشک شدن تالاب ها عواملی هستند که محیط زیست منطقه را تحت تاثیر قرار داده اند. به گزارش دکتر حسن محمدی با بیان اینکه ما وارث یک محیط زیست ترد و شکننده هستیم افزود: این بحران در منطقه خلیج فارس می تواند بسیار معنادار باشد زیرا خلیج فارس دریایی حساس با عمق کم و شوری بالا و بسیار شکننده است . وی در کارگاه تخصصی محیط زیست دریایی و نقش اصحاب رسانه در تنویر افکار عمومی، اظهارکرد: به علت شرایط برداشت نفت و گاز و تردد نفتکش ها وضعیت محیط زیست خلیج فارس بسیار حساس شده است؛ در چند سال گذشته 21 مورد نشت نفت بزرگ با بیش از صد میلیون بشکه در دنیا داشتیم که هفت مورد آن در منطقه خلیج فارس رخ داده است . محمدی ادامه داد: بزرگ ترین فاجعه نفتی در خلیج فارس در سال 1991 رخ داد که براثر حمله عراق به کویت، 11 میلیون بشکه نفت در این دریا تخلیه شد . وی گفت: علاوه بر این مسایل، وجود کشتی های غرق شده نیز مشکلاتی را به وجود آورده است که خارج کردن آنها نیازمند داشتن یک برنامه جامع است در غیر این صورت برای محیط زیست خطرساز خواهند بود . محمدی ادامه داد: در برخی از نقاط خلیج فارس دو کشتی بر روی هم در کف دریا قرار گرفته اند که این مسئله برای محیط زیست منطقه بسیار خطرناک تر است از این رو برای بیرون کشیدن آنها از محیط آبی برنامه جامعی تعریف کرده ایم . وی افزود: راپمی دارای دو سیستم رصد در منطقه است که ورود و خروج هر کشتی را از طریق ماهواره رصد می کند و اگر تخلفی رخ دهد بلافاصله متخلف را دستگیر خواهیم کرد . هماهنگ کننده برنامه محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان گفت: هزاران نوع پراکنده کننده نفت در دنیا وجود دارد که فقط به 9 مورد از آنها اجازه مصرف در خلیج فارس و دریای عمان داده ایم؛ این ها کمتر آسیب به محیط زیست دریایی وارد می کنند.پراکنده کننده نفت موادی هستند که در صورت نشت عظیم نفت در منطقه ای از دریا مورد استفاده قرار می گیرد. این مواد با اضافه شده به نفت غلظت آن را کم و خاصیت تخریبی آن را کاهش می دهد . محمدی گفت: ما تنها منطقه در دنیا هستیم که کمیسیون هیدروگرافی به اسم راپمیرا با کمک سازمان هیدروگرافیک بین المللی ایجاد کرده ایم . وی به پروتکل فلات قاره در راپمی اشاره کرد و گفت: در این پروتکل روابط زلزله نگاری، ارزیابی زیست محیطی و رعایت تمام اصول و اخذ مجوز برای بهره برداری مورد توجه قرار گرفته است . محمدی ادامه داد: 800 چاه نفتی در منطقه وجود دارد که بیش از 700 چاه فعال است، میزان آب همراه با نفت 400 درصد بیشتر از میزان نفت تولیدی در عمر یک چاه نفت است، بنابراین نحوه استخراج و تصفیه آنها برای حفظ محیط زیست بسیار مهم است . وی ادامه داد: همچنین برخی از چاه های نفت به طور طبیعی حاوی مواد رادیواکتیو هستند که تمام اینها باید تصفیه شوند در غیر این صورت آب همراه نفت صدها متر از دریاها را از زندگی ساقط می کند . محمدی گفت: همچنین پروتکلی در مورد پسماندها و مدیریت یکپارچه فاضلاب ها در راپمی وجود دارد، 30 درصد فاضلاب منطقه بدون تصفیه وارد خلیج فارس و دریای عمان می شود که این میزان در کشورهای عربی 70 درصد است . به گفته وی، 60 درصد فاضلاب های شهری تصفیه نشده وارد دریای خزر می شود . محمدی گفت: حدود 30 سال است با همکاری آزمایشگاه جهانی آژانس اتمی در موناکو به طور مشترک تمام آلاینده ها در منطقه خلیج فارس و دریای عمان را بررسی و پایش می کنیم از این رو اطلاعات کامل و جامعی در مورد محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان در اختیار داریم . وی گفت: همچنین در زمینه پایش صدف ها نیز با نهادهای مرتبط همکاری می کنیم که بیش از 200 پارامتر آلاینده در این پایش بررسی می شود . محمدی درباره ورود مواد زائد خطرناک به خلیج فارس گفت: پروتکل تهران ورود مواد زائد خطرناک را به منطقه ممنوع کرده است و یکی از مشکلات ما در سطح دنیا قاچاق مواد زائد خطرناک از دریاها است که درآمد برخی از کشورها از این راه بیشتر از درآمد ملی آنها است . وی ادامه داد: یکی از دردسرهای پلیس بین الملل تعقیب کردن کشتی هایی است که می خواهند مواد زائد را در دریاها تخلیه کنند . محمدی گفت: تهیه پروتکل تنوع گونه ای را هم در دست داریم که در حال تکمیل کردن آن هستیم، هزار و 100 گونه ماهی، 300 گونه دلفین و وال و همچنین گاو دریایی که دارای دومین جمعیت بعد از استرالیا است را در خلیج فارس داریم. همچنین پنج گونه لاک پشت دریایی نیز در این پهنه آبی زیست می کنند که متاسفانه تمام آنها جزو گونه های در خطر انقراض هستند . وی تاکید کرد: تقابل میان توسعه و محیط زیست همیشه همه جای دنیا بوده و همچنان نیز ادامه دارد، تهاجم به دریا و خشک کردن آن برای ساخت فرودگاه و جاده برخی از چالش های مهم محیط زیست دریایی است . محمدی ادامه داد: همچنین در رامپی در حال بررسی تاثیر ریزگردها بر روی آبزیان هستیم و برای آن طرح عملیاتی تعریف کرده ایم . وی به آب شیرین کن ها در منطقه اشاره کرد و گفت: تنها منبع تامین آب شرب برای کشورهای عربی آب شیرین کن ها هستند که آب آن از طریق خلیج فارس تامین می شود، آب این منطقه یک کالای استراتژیک و بسیار گرانبها است و جانشینی ندارد بنابراین زندگی منطقه به خلیج فارس بستگی دارد . محمدی گفت: ضوابط محکمی در مورد آب شیرین کن ها وجود دارد که مهم ترین آن محل استقرار آب شیرین کن است که باید در محیطی بسیار باز و با جریانات بسیار سیال آب همراه باشد، زیرا اگر فعالیت آب شیرین کن بخواهد شوری آب در منطقه را بالا ببرد جریان سیال آن را پخش کند . وی گفت: استفاده از فناوری در ایجاد آب شیرین کن ها از جمله انرژی خورشیدی وجود دارد که پاک تر خواهد بود.اولین آب شیرین کن خورشیدی را امارات چند سال پیش راه اندازی کرد و همچنان نیز فعالیت می کند