تعاون؛ اهرم مناسب توسعه

کسری لت اصلی 2 امروزه تعاون اهرم مناسبی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی به شمار می رود که می تواند در بهره وری بهینه از شرایط زندگی، کار و تولید و ارتقای سطح درآمد و وضعیت اجتماعی جامعه مؤثر باشد. تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می دهد تعاونی ها بهترین سازمان هایی هستند که موفق شده اند اسباب تجمع نیروهای پراکنده و متفرق و درعین حال بااستعداد و باانگیزه را فراهم سازد. استفاده بهینه و توانمندسازی بخش های اقتصادی هدف اصلی است. در این میان با توجه به اهمیت بخش تعاون در اقتصاد ایران، از دیدگاه مبانی نظری و قابلیت های بالقوه این بخش، عوامل مؤثر و راه های فعال سازی این ظرفیت بیش ازپیش اهمیت یافته است. نقش اقتصاد بخش تعاون در فرایند توسعه اقتصاد بخش تعاون ضمن تأثیرپذیری از پدیده جهانی شدن و فرایند کامل شدن چرخه سازمان تجارت جهانی بر روندها و فرایندهای آن نیز اثرگذار بوده و به نوعی کنش متقابل و تعامل با آن داشته است. گسترش تعاونی ها در حوزه ها و شاخه های مختلف و گوناگون مصرف، تولید، اعتبار، مسکن و خدمات یا به نوعی طبقه بندی برحسب گرایش های بخشی در کشاورزی، صنعت و خدمات، با اجرایی و عملیاتی شدن این نوع از فعالیت های اقتصادی در کشورها به ویژه در کشورهای درحال توسعه موقعیت نظام تعاونی را در میان نظام های اقتصادی در پی خواهد داشت و از آن به عنوان راه سوم، راه وسط یا موج سوم یاد می شود به طوری که بسیاری از اندیشمندان و محققان حوزه های توسعه و اقتصاد با مطالعات و تحقیقاتی که در فرایند توسعه و روند اقتصادی کشورها انجام داده اند به این نتیجه دست یافته اند که اگر در آلمان، آمریکا، سوئد، فرانسه، انگلیس، سنگاپور، هند و.... بخش تعاون وجود نداشت چرخ اقتصادی این کشورها از حرکت بازمی ایستاد. تعاونی ها فعال در حال حاضر بیش از 100 میلیون شغل را در سرتاسر جهان ایجاد کرده اند که 20 درصد بیشتر از شرکت های چندملیتی است. به عنوان مثال در کانادا تعاونی ها و اتحادیه های اعتباری بیشتر از 160 هزار نفر را استخدام کرده اند یا در فرانسه 21 هزار تعاونی باعث اشتغال 700 هزار نفر شده اند. همچنین در ایتالیا 70 هزار و 400 تعاونی باعث ایجاد بیش از یک میلیون شغل شده اند. تعاونی ها در ایران متأسفانه طی دو دهه گذشته نگاه به مقوله تعاون در ایران در فضایی با بی اعتمادی و بدبینی همراه بوده و سابقه خوشی در اذهان عامه مردم به جای نگذاشته است، در حالی که برخی از کارشناسان و صاحب نظران معتقدند اگر موانع و چالش های این حوزه برطرف شود راهگشای بسیاری از مشکلات و موانع اقتصادی کشور خواهد شد و نقش چشمگیری در افزایش اشتغال و بازگرداندن فضای امید به جامعه خواهد داشت. از طرفی تقویت بخش تعاون موجب رشد سرمایه اجتماعی می شود و امروزه هرچه سرمایه های اجتماعی در کشورها افزایش یابد، مدیریت اجرایی و سیاسی کشور به روش سهل تری انجام می شود زیرا علاوه بر افزایش بهره وری کاهش تصدی گری دولت را در بخش های مختلف به همراه خواهد داشت. در همین رابطه معاون تعاون وزیر کار و رفاه اجتماعی می گوید: در حال حاضر درصد غیرقابل قبولی از تعاونی های کشور یعنی چیزی حدود 40 درصد آنها غیرفعال هستند. بااین وجود درصد کمی از این میزان امکان ادامه فعالیت ندارند و سایر تعاونی های غیرفعال نیز مشکلاتی دارند که در پی برطرف کردن آن هستیم. معاون تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار کرد: موضوع سهام عدالت به زودی در مجلس مطرح خواهد شد و تصمیم گیری نهایی در مورد آن انجام می شود. در حال حاضر به طورکلی اعضای تعاونی سهام عدالت در کشور 48.5 میلیون نفر هستند و 353 تعاونی سهام عدالت در کشور در قالب 35 اتحادیه استانی و یک اتحادیه سراسری وجود دارد که شامل دهک های پایین جامعه از جمله سهامداران کارکنان دولت، کمیته امداد امام خمینی(ره)، بهزیستی و ... است. وی همچنین افزود: دو دهک پایین جامعه شامل 50 درصد تخفیف سهام عدالت و بازپرداخت 10 ساله خواهند شد در حالی که سایر دهک های پایین فقط از بازپرداخت 10 ساله بهره مند هستند.