نیاز معماری امروز

سنت یا مدرنیته؟ این روزها با گسترش شهرنشینی، سبک زندگی نیز تغییر کرده و کمتر می توان فلسفه یا آهنگ متوازن و یکسانی را که ریشه و پایه فرهنگی دارد، در رفتار افراد جامعه مشاهده کرد. با نگاه موشکافانه و دقیق تر به زندگی اقشار مختلف جامعه می توان دید که سنت و فرهنگ اصیل ایرانی جلوه ای مدرن و لوکس گرفته و رنگ و لعاب مصرف گرایی،با فرهنگ وارداتی، جذاب تر از گذشته، سایه ای مبهم و پر از پرسش بر سر جامعه انداخته است. از سبک و سلیقه متفاوتی که در خوردن و پوشیدن افراد به وجود آمده تا سبک طراحی و چیدمان خانه های امروزی و حتی گرایش به کشورهای خاص برای سفر و گردشگری گرفته، همه و همه ما را به این پرسش وا می دارد که چه اتفاقی افتاده و این همه تغییر ناشی از نوع نگرش افراد است یا مزایای مدرنیته که تا به حال کشف نشده بوده است؟ بارها خوانده و شنیده ایم فرهنگ اصیل ایرانی در زندگی مردم ایران جاری بوده است. این فرهنگ اصیل، تلفیقی از سنت و دانش ایرانیان و همواره موجب مباهات بوده است. حال این سوال مطرح می شود که اکنون چه نشانه و سمبلی از فرهنگ و اصالت ایرانی ما در طراحی یا دکوراسیون خانه هایمان دیده می شود. به طور مثال مطبخ های قدیمی که در دنج ترین جای خانه بوده، به تدریج جای خود را به آشپزخانه داده و وارد مکان اصلی خانه شده و کم کم به شکل مدرن امروزی تبدیل به آشپزخانه های اُپن شده. سرویس های بهداشتی هم که در حیاط خانه و دورترین نقطه قرارداشت،امروزه به داخل خانه ها و اغلب نزدیک به آشپزخانه و اتاق نشیمن راه پیدا کرده است. البته با بررسی بیشتر می توان پی برد که معماری و طراحی هر کدام از این موارد، برپایه تفکر و تدبیر بوده و متاثر از فرهنگ و سنت مردم هر منطقه و شرایط زندگی و شهر و روستای محل سکونتشان بوده است. همچنین در گذشته نه چندان دور، افراد متناسب با نیازشان خرید می کردند و گرایش به تجمل گرایی یک ضد ارزش تلقی می شد در حالی که امروزه بسیاری تصور می کنند هرچه شیوه زندگی شان با مد و نوآوری های جدید منطبق تر باشد، در نظر دیگران مقبول تر و پسندیده تر جلوه می کنند؛ به همین دلیل، این مصرف گرایی و میل دیوانه وار به خرید، به هیچ وجه برایشان ضد ارزش محسوب نمی شود.این در حالی است که اکثر ما از یک سو معترضیم که کشور جهان سومی هستیم و از سوی دیگر تلاشی برای تغییر نمی کنیم. با وجود این، تا زمانی که در سبک زندگی خود تغییری ندهیم و پیرو شیوۀ مصرف گرایی باشیم، نمی توانیم به اصالت و سنت خود برگردیم. البته این جمله، به معنای آن نیست که مرتجع بوده و به دوران پارینه سنگی برگردیم. به هر حال،اگرچه پیشرفت تکنولوژی، رفاه و آسایش بیشتری به همراه داشته و سبک زندگی را به سمتی هدایت می کند که با به کارگیری ترفندهای نوین، امور انسان از سرعت و دقت بیشتر برخوردار شده است و اگرچه برای نیل به این هدف تلاش های بسیاری شده وهر روزه اختراعات، ابداعات و ابتکارات بیشتری به ثمر می رسد، اما با وجود این باید هوشیار باشیم تا تنیدگی افراد جامعه در تار و پود این همه تکنیک، ما را از برخی موارد فرهنگی و سنتی دور نکند. مطالعه، بررسی و شناخت فرهنگ و تمدن ایرانی ما را به گذشتگان و پیشینه ارزشمندی هدایت می کند که نه تنها به آن می بالیم بلکه می تواند انگیزه ای باشد که به خودمان بیاییم و فاصله ای را که از تمدن و اصالتمان گرفته ایم ،کوتاه کنیم. بی شک گاهی سنت های گذشته پاسخ گوی نیازهای نسل امروز ما نیست، اما تلفیقی از سنت و مدرنیته راهگشایی است برای رسیدن به آنچه که از دنیای امروزمان می خواهیم.