لطف 5100 میلیاردی برجام به ساختمان

سرمقاله 240 لطف 5100 میلیاردی برجام به ساختمان قطار برجام بالاخره پس از دو سال تلاش خستگی ناپذیر تیم مذاکره کننده هسته ای البته با هدایت های رهبری و تدبیر رئیس جمهوری به ایستگاه پایانی اجرایی خود رسید. هرچند از هفته گذشته تاکنون که حدود یک هفته از اعلام اجرای آن گذشته مقالات بی شماری نوشته شده و تحلیل های متعددی صورت گرفته است اما به نظر می رسد در این رابطه هرچه بیشتر نوشته شود همچنان نیاز به واکاوی از زوایای مختلف دارد مخصوصا پس از اعلام برداشته شدن تحریم ها که درواقع آغاز روز عمل است. اگر تاکنون همه همت ها برای رسیدن به چنین روزی (اعلام آغاز اجرای برجام) بوده و امکان نائل شدن بدان اگر پس از دو سال هم میسر نمی شد بالاخره یک روزی مثلا 5 یا 10 سال دیگر ممکن می شد ولی پس از اعلام آن می باید همه عزم ها جزم شود برای روزهایی که دیگر مانند پایان دوساله تلاش برای برجام فرجامی ندارد البته نه اینکه فرجام نداشته باشد بلکه فرجام زمانی مانند اتمام در دو سال ندارد وگرنه فرجامی به بلندای عظمت و سربلندی ایران و به درازای تاریخ دارد. البته برای رسیدن به چنین فرجامی تلاشی جاویدان و خستگی ناپذیر هم لازم است اما برای دستیابی به چنان جایگاهی بی مناسبت نیست از سخنان رئیس جمهور محترم پس از اعلام اجرای برجام آغاز کنیم و در ادامه تأملی داشته باشیم بر دوراندیشی های ظریف، وزیر امور خارجه در این رابطه و آینده نگری که پس از دیپلماسی سیاسی نوبت به دیپلماسی اقتصادی می رسد. رئیس جمهور محترم در یکی از سخنرانی های پس از اعلام اجرای برجام تأکید نمودند: برجام موانع را از پیش پای ما برداشت اما آنچه می تواند کار را به هدف برساند تلاش برای تولید است. همچنین ایشان ضمن اشاره به اینکه کشور ما دارای انرژی و ثبات است و جاذبه های لازم را برای جذب سرمایه گذار دارد، تأکید کردند: نیازمند به توسعه صادرات غیرنفتی هستیم. علاوه بر تأکید رئیس جمهور به توسعه صادرات غیرنفتی، وزیر امورخارجه کشورمان نیز از آغاز راهی جدید که قرار است به کمک سفرای کشورمان در کشورهای خارجی رقم بخورد از صدور خدمات فنی و مهندسی و صادرات غیرنفتی سخن به میان آورد. دکتر ظریف آغاز دیپلماسی اقتصادی توسط وزارت امورخارجه را در ارزیابی عملکرد سفرای خود در چهار محور و اولویت سفرا در انجام این مأموریت ها تبیین کرد: 1) ایجاد زمینه برای صادرات غیرنفتی 2) ایجاد زمینه برای صدور خدمات فنی و مهندسی 3) ایجاد زمینه برای سرمایه گذاری و 4) ایجاد زمینه برای اشتغال زایی ازآنجاکه وجه مشترک تأکید هم رئیس جمهور و هم وزیر امورخارجه، ایجاد زمینه برای صادرات غیرنفتی و صدور خدمات فنی مهندسی است گره زدن زلف تأکیدات این دو مقام عالی کشور به نیازمندی های اساسی ساختمان امروز، خالی از لطف نخواهد بود. صنعت ساختمان با دارا بودن سهمی بیش از یک سوم در اقتصاد کشور می تواند نقش بسزایی در تحقق رشد 5درصدی اعلامی رئیس جمهور در سال 95 ایفا کند. برای اینکه صنعت ساختمان بتواند واقعا به عنوان پیشران اقتصاد کشور نقش ایفا کند، نیازمند مقدماتی است که البته از سال ها پیش قرار است فراهم شود ولی تاکنون هر بار بنا به عللی به در بسته خورده است. از آن جمله است عدم تحقق حتی بودجه های تخصیصی به بخش عمران و تلنبار شدن پروژه های ناتمام از آغاز انقلاب تاکنون. پروژه های ناتمام آنچنان انباشته شده که با تخصیص های کنونی به اقوالی بیش از 30 سال طول می کشد به اتمام برسد و آن موقع هم طول عمر پروژه به سرآمده و مستهلک شده است. اما برای اینکه صنعت ساختمان از وضعیت رکودی موجود خارج شود و بتواند علاوه بر نجات خود، کل اقتصاد را نیز به رونق وادارد یک پیشنهاد کارآمد و شدنی به دولت می دهیم و آن این است که لطف کنند یک میلیارد و 700 میلیون دلار غرامتی که قرار است با اجرای برجام، آمریکا به ایران بپردازد را به صنعت ساختمان اختصاص دهند. شاید در نگاه اول اختصاص رقمی به این درشتی یعنی پنج هزار و صد میلیارد تومان (با احتساب هر دلار 3هزار تومان) به یک بخش از اقتصاد تصورناپذیر باشد اما با یک فرض و تنها یک فرض، می توان آن را قابل تصور دانست و آن این است که دولت فرض کند هنوز این مبلغ (غرامت) احیا نشده است. همانطور که در 37 سال این رقم به کشور پرداخت نشده بود، باز می توان فرض کرد به اقتصاد تزریق نشده است ولی از سوی دیگر اگر آن را به بخش عمران و مخصوصا پروژه های ناتمام تزریق کنند آن وقت هم شاهد به حرکت درآمدن چرخ های صنعت ساختمان، هم رونق اشتغال، هم صدور خدمات فنی و مهندسی مدنظر رئیس جمهور و وزیر امور خارجه و... خواهیم بود و در آن صورت هم صنعت ساختمان خواهد توانست به عنوان یک پیشران در اقتصاد کشور نقش ایفا کند وگرنه با وعده ووعیدهای بسیار اما امکان ناپذیر اعطای تسهیلات به بخش مسکن فقط ـ که تا حدودی بازارش به نوعی اشباع شده است ـ و نه کل صنعت ساختمان نمی توان چرخ های این صنعت را به حرکت درآورد همانطور که تاکنون به حرکت درنیامده است. قادر نصیری ترزنق