بودجه 95 و سرنوشت پروژه های عمرانی

برجام به فرجام رسید. اما رئیس جمهور هنگام ارائه لایحه بودجه اعلام کرد که علت تأخیر در این امر مهم، ناشی از آن بوده که بودجه 95 و برنامه ششم توسعه بر اساس رفع تحریم ها تنظیم شده بود و به همین دلیل بودجه را با تأخیر ارائه داده است. اما اکنون سؤال اینجاست که چه اتفاقی در دوران پساتحریم به ویژه در بخش عمران رخ می دهد که بر ارائه لایحه بودجه تأثیر گذاشته است. در این رابطه با دو تن از نمایندگان مجلس نهم گفت وگو کردیم که در ادامه آمده است. 20 سال تا اتمام پروژه های عمرانی سیداحسن علوی، عضو کمیسیون عمران با تأکید بر اینکه وضعیت بودجه در سال جاری مناسب نبود، گفت: بیشتر پیمانکاران در پروژه های عمرانی مطالبات خود را دریافت نکردند و بسیاری از این پیمانکاران در زندان هستند زیرا نتوانسته اند به طلب خودشان از دولت برسند. وی با اشاره به بودجه های عمرانی محقق نشده و تأثیرات آن، گفت: از 41 هزار تومان مبلغی که بابت بودجه عمرانی سال94 تعیین شده در حدود 16 هزار میلیارد تومان به دستگاه های اجرایی داده شد و به همین دلیل بیشتر پروژه های عمرانی روی زمین باقی مانده است و با این روند شاید 20 سال طول بکشد تا پروژه های عمرانی به پایان برسد. عضو کمیسیون عمران با اشاره به اینکه در سال جاری دولت قیمت نفت را 40 دلار تعیین کرده و نمی تواند از این بابت درآمد قابل توجهی داشته باشد، بیان داشت: در حال حاضر دولت 500 هزار میلیارد تومان بدهی دارد و برای تأمین هزینه های عمرانی روی مالیات مانور می دهد که فکر می کنم در پسابرجام، می توان امیدوار بود به شرط آنکه اعتبار بیشتری اختصاص داده شود و تولید بیشتر شود. وی در خصوص وضعیت دولت در سال آینده گفت: اینکه دولت بخواهد برنامه های خود را اجرایی کند، حداقل شش ماه طول می کشد و در این مدت در یک گردونه ای از مشکلات قرار خواهیم داشت. علوی با تأکید بر اینکه ما فقط مشکل بودجه داریم و از نظر نیروی متخصص و کارآمد مشکلی نداریم، اظهار داشت: در این روند تا به نتیجه برسیم در شش ماه اول مشکل خواهیم داشت و از سوی دیگر نباید فراموش کنیم که بودجه عمرانی باید در شش ماه اول سال تخصیص داده شود و برای شش ماه دوم که هوا سرد می شود، اگر هم بودجه ای باشد در مناطق سردسیر که با یخبندان روبه رو هستیم، امکان عملیات عمرانی وجود ندارد؛ بنابراین مشکلاتی خواهیم داشت. وی با تأکید بر اینکه در پساتحریم اتفاق خاصی در ماه های اول سال رخ نخواهد داد، گفت: تا اینکه نفت را بفروشیم و پول ها برگردد و بتوانیم در این خصوص درآمد داشته باشیم، فاصله زیاد است. نماینده سنندج با تأکید بر اینکه دولت پاسخگوی تولید 2 میلیون و 500 هزار بشکه نفت نیست، یادآور شد: تاکنون به شدت وابسته به بودجه نفت بوده ایم و به سرعت نمی توانیم از بودجه نفتی فاصله بگیریم زیرا چاه های نفت مشکل دارد و امکان افزایش تولید نفت را نداریم. وی با تأکید بر اینکه امکان افزایش درآمد دولت از مالیات هم به این سادگی امکان پذیر نیست، گفت: متأسفانه امکان فشار آوردن بر بنگاه های اقتصادی برای دریافت بیشتر مالیات هم وجود ندارد زیرا در حال حاضر صنایع کشور با مشکلات فراوانی روبه رو شده و نمی توان بیش از این بر بنگاه های اقتصادی فشار آورد؛ بنابراین انتظار اینکه اتفاق بزرگی را شاهد باشیم، مقداری زیاده خواهی است. نمی توانیم شق القمر کنیم از سوی دیگر مهرداد بائوج لاهوتی، نماینده لنگرود و سخنگوی کمیسیون عمران با تأکید بر اینکه اگر بخواهیم به افزایش توان مالی دولت یک باره فکر کنیم، تفکر غلطی است، گفت: مگر چه اتفاقی در این مملکت افتاده که گمان کنیم یک باره تحولی رخ خواهد داد. وی با تأکید بر اینکه وابستگی بودجه به نفت 25 درصد شده است، گفت: با این شرایط و کاهش شدید قیمت نفت، به عقیده من حتی می توانیم بودجه را بدون وابستگی به نفت ببندیم. عضو کمیسیون عمران با اعلام اینکه وابستگی بودجه به مالیات 67 درصد است و بقیه آن نفت و سایر موارد است، گفت: بنابراین در خوش بینانه ترین حالت بودجه عمرانی دو برابر اختصاص می یابد. وی افزود: فرض کنیم که بودجه عمرانی برای سال آینده 40 هزار میلیارد تومان تخصیص داده شود. آیا با 40 هزار میلیارد تومان می توانیم شق القمر کنیم. اکنون 3900 پروژه نیمه تمام در کشور داریم که برای اتمام آنها به 500 هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز داریم. لاهوتی با تأکید بر اینکه باید از زیان ناشی از توقف پروژه ها جلوگیری کنیم، اذعان داشت: هرکدام از این پروژه ها را که بخش خصوصی می تواند به پایان برساند، باید به بخش خصوصی بدهیم. وی در خصوص اظهارات رئیس جمهور برای افزایش بودجه های عمرانی در سال آینده گفت: بودجه ای که به مجلس ارائه می شود، پیش بینی است. دولت پیش بینی می کند که اگر نفت را بفروشیم و مالیات را بگیریم، فلان مقدار بودجه عمرانی می دهیم. سال گذشته نفت را 74 دلار تعیین کردیم. آیا توانستیم نفت را به این قیمت بفروشیم درحالی که اکنون نفت را زیر 30 دلار می فروشیم. عضو کمیسیون عمران گفت: اتکای ما به نفت درست نیست زیرا قیمت آن دائم بالا و پایین می شود؛ بنابراین دولت ها باید اتکای خودشان را به بخش خصوصی بیشتر کنند. وی با اعلام اعداد گفت: ما 36 سال پس از پیروزی انقلاب 2170 دلار نفت فروخته ایم و خرج امور کشور کرده ایم. رشد اقتصادی ما با این درآمد نفتی 3 درصد بوده زیرا هرگز دولت از مالیات بودجه خودش را تأمین نکرده است. لاهوتی گفت: چون دولت بودجه خودش را از مالیات تأمین نمی کرد، همواره با سرمایه گذار با تکبر برخورد کرد و به همین دلیل می بینیم که وام صنایع را با بهره 20 تا 30 درصد پرداخت می کند. دیگر کشورها هزینه های خودشان را از مالیات تأمین می کنند زیرا مانند ما نفت و معادن ندارند؛ بنابراین چون نیاز به مالیات دارند، با سرمایه گذار با مهربانی برخورد می کنند. وی گفت: اگر دولت می خواست همین درآمد 2115 میلیارد دلار را از مالیات تأمین کند، باید 860 هزار میلیارد دلار تولیدکنندگان کالا تولید کنند و آنگاه دولت از این صنایع 25 درصد مالیات بگیرد و بتواند امورات خودش را بگذراند. در این صورت دولت هم خودش و هم جامعه را اداره می کند زیرا وقتی کار باشد، بیکاری نیست و مردم درآمد دارند. عضو کمیسیون عمران در خصوص آینده عمران گفت: من این دولت را دولت عاقلی می دانم زیرا تاکنون تعهد بیجا ایجاد نکرده است. تعامل اقتصادی ما در تعامل سیاسی است و چون دولت تعامل سیاسی را حل کرده، تعامل اقتصادی هم به دنبال آن خواهد آمد. من آینده اقتصادی و البته عمرانی را خوب می بینم.