همه ایران در یک پارک

(قسمت پنجم) در چهارمین نشست از سلسله نشست های یکصد معمار، یکصد انتخاب، آزاده شاهچراغی به معرفی طرح توسعه پارک جمشیدیه پرداخت که با مدیریت مهندس غلامرضا پاسبان حضرت در سال 1371 آغاز شد و در سال 1374 به بهره برداری رسید. مساحت این پروژه سی هکتار است و کارفرمای آن شهرداری تهران بوده است. این طرح در ارتفاع هزار و هشتصد الی دوهزار و صد و پنجاه متری، روی شیب 40 درجه با هزینه ای بالغ بر پنج میلیارد ریال اجرا شده است. نصب مجسمه فردوسی در مدخل ورودی، احداث چهار واحد خانه فرهنگ به نام های آذربایجان، ترکمن، کردستان و زاگرس، ایجاد آبشار، دریاچه مصنوعی، فضای سبز کوهستانی و باغ مجسمه سنگی با استفاده از سنگ های کوهستانی شامل 30 مجسمه بزرگ سنگی ازجمله بخش های دیدنی این باغ است. شاهچراغی در مورد دلایل انتخاب این پروژه طرح توسعه به عنوان یکی از یکصد اثر برتر معاصر به این موارد اشاره کرد: حفظ معماری زمین با ایده زمین به مثابه بخشی از سرزمین و انطباق طرح با توپوگرافی پرشیب؛ طراحی تماتیک که با ایده اتحاد اقوام ایرانی و خانه های اقوام ایرانی است به گونه ای که وقتی در این باغ قدم می زنید انگار گشتی در ایران می زنید؛ طراحی بومی در استانداردهای جهانی و به روز کردن معماری بومی با خانه شمال غرب: آذربایجان، خانه غرب: کردستان، خانه ایلات شمال شرق: ترکمن، خانه ایلات مرکز و غرب ایران: زاگرس؛ بداعت در معماری که از سنگ استفاده شده و فقط شامل فرم نمی شود بلکه فن و سازماندهی فضا هم در این بین مؤثرند؛ طراحی یک یکم با شیوه طراحی در محل سایت که در خود محل در مورد نحوه اجرا و فرم تصمیم گیری می شود؛ به کارگیری مهارت هنرمندان با دعوت از 60 سنگ تراش ورزیده از همدان و آذربایجان به تهران که باعث زنده ماندن مهارت های بومی می شود؛ استفاده از مصالح سایت که به کاهش هزینه های ساخت منجر می شود و کمترین تخریب صورت می گیرد؛ تجمع پذیری در طرح با ارتقای تعاملات اجتماعی و اجتماع پذیری؛ همسازی با طبیعت که منجر به نگهداری طبیعت در بافت شهری می شود. شاهچراغی درخصوص استراتژی طرح افزود: طراحی مبتنی بر توسعه پایدار، در کشوری درحال توسعه، با طراحی پیشگام، استراتژی این طرح توسعه بوده است. وی در پایان دلیل تئوریک انتخاب باغ فردوسی را اینگونه برشمرد: آشکارگی طبیعت، معماری حواس، زیبایی شناسی یکپارچگی و طراحی پدیدارشناسانه. این پروژه جایزه بنیاد بین المللی آقاخان 2001 را از آن خود کرد.