آثار منفی تاخیر در ارائه بودجه عمرانی

دولت برای اداره امور کشور نیاز به نقدینگی دارد و این نقدینگی را از درآمدهایی مانند فروش نفت، مالیات، تملک دارایی و دیگر منابع تأمین می کند. دولت نمی تواند هر جور که می خواهد، درآمدهایش را هزینه کند، بلکه موظف است برای روش کار، از مجلس شورای اسلامی مجوز بگیرد که این مجوز را با ارائه لایحه بودجه سالیانه دریافت می کند. برای آنکه نظام درآمد و هزینه دولت مشخص باشد، باید برای هر قسمت تعریف جداگانه ای داشته باشد که یکی از این بخش ها، بودجه های عمرانی است. متأسفانه آفتی که گریبان گیر بودجه های عمرانی می شود، تأمین هزینه های جاری است و دولت ها هرگاه با کسری بودجه روبه رو بوده اند، به بودجه های عمرانی دست اندازی کرده اند. تأخیر در ارائه لایحه بودجه در دولت گذشته به یک امر عادی تبدیل شده بود، اما در دولت یازدهم برای مدت دو سال لایحه بودجه به موقع ارائه شد و تنها امسال شاهد تأخیر در ارائه بودجه به مجلس شورای اسلامی بودیم. درحالی که در سال های گذشته بودجه به موقع ارائه می شد و نمایندگان وقت رسیدگی به بودجه را داشتند، دیدیم که بخش عمران کشور تحولی نداشت و امسال نگرانی از این بابت وجود دارد که تأخیر در ارائه بودجه، به بودجه عمرانی هم لطمه بزند. برجام، دلیل تأخیر در ارائه بودجه در رابطه با تأخیر در تحویل لایحه بودجه سال 95 با حمیدرضا پشنگ، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت وگو کردیم. وی ابتدا با اشاره به مشکلات اقتصادی کشور و تأثیر آن بر بودجه های عمرانی گفت: این مشکلات ناشی از تحریم ها بود. از طرف دیگر کاهش غیرقابل پیش بینی قیمت نفت درحالی که بودجه کشور وابستگی شدید به نفت دارد، بودجه های عمرانی را با چالش روبه رو کرد. وی با یادآوری اینکه آنچه برای بودجه های عمرانی در سال 94 در نظر گرفته شده بود، مبلغ 54 هزار میلیارد تومان بود، گفت: همین میزان بودجه نیز کامل محقق نشد و تنها بخشی از آن محقق شد. از سوی دیگر وقتی بودجه با چالش روبه رو می شود، برای تأمین هزینه های جاری از بودجه های عمرانی و تملک دارایی بر بخش هزینه های جاری ارجحیت داده می شود که این هم چالش دیگر بودجه های عمرانی است. پشنگ دلیل دیگر تأخیر در ارائه بودجه را اجرای برجام و شرایط حاکم بر کشور دانست و تأکید کرد: بودجه سالانه کشور باید پاسخگوی کل مطالبات باشد و تأخیر در ارائه بودجه بر همه بخش ها از جمله بودجه های عمرانی تأثیر منفی خواهد داشت. اما همه ما شرایط ویژه دولت را درک می کنیم و این طور نیست که به دنبال فضاسازی باشیم که چرا بودجه با تأخیر آمد. نماینده خاش در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه به زمان برگزاری انتخابات هفتم اسفند نزدیک می شویم، افزود: در شرایطی که اولویت اول کشور برگزاری انتخابات سالم و پرشور است، نمی توانیم با فشار بر بودجه، بیش از اینها حساسیت ایجاد کنیم و باید نگران این باشیم که انتخابات تحت تأثیر جریان سازی های ناشی از تأخیر بودجه قرار بگیرد. پشنگ با تأکید بر اینکه اکنون سخت ترین شرایط را بعد از انقلاب از نظر بودجه ریزی و اقتصادی می بینیم، گفت: در این شرایط بحرانی اگر متحد باشیم، موفق خواهیم بود. وی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی کمتر از 50 درصد بودجه های عمرانی در سال 94 محقق شده است و البته مسئولان نیز دائم در تلاش هستند که بودجه را تأمین کنند، بیان داشت: اکنون دولت در بخش آب و راهسازی کارهای خوبی کرده و در بخش درمان هم کارهای بزرگی انجام شده است. اما اصل مطلب این است که کمبود اعتبار بر تمامی بخش ها از جمله بخش عمران اثر منفی گذاشته است. عضو کمیسیون عمران با تأکید بر اینکه کمبود اعتبار نه تنها بر صنعت ساخت و ساز بلکه بر اقتصاد کشور آثار منفی داشته است، یادآور شد: همه چشم به راه هستند تا ببینند نتیجه برجام چه خواهد شد. اکنون دولت در حال تلاش برای عبور از این شرایط بحرانی است و مجلس شورای اسلامی هم به عبور از این شرایط کمک می کند. هرچند که شرایط مناسب نخواهد بود، اما باید تلاش کنیم. وی در پاسخ به اینکه پیشنهاد شما به دولت برای رفع مشکلات عمرانی در دوران پسابرجام چیست، گفت: نیاز اولیه هر کار عمرانی، تأمین اعتبار است. اکنون هم بر هیچ کس پوشیده نیست که مشکلات اقتصادی زیادی داریم. ما نمایندگان از وضعیت جامعه خبر داریم و اگر احساس می کردیم بحث سوءمدیریت مطرح است یا بی عدالتی صورت می گیرد و مسئولان یک بخش از کشور را حمایت می کنند و بخش دیگر را محروم می گذارند، اعتراض می کردیم اما اینگونه نیست. بلکه شرایط اعتباری، تحریم ها و کاهش قیمت نفت، بودجه های عمرانی را با چالش روبه رو کرده است. پشنگ افزود: یقینا اگر شرایط بهتر شود، که خواست همگان همین است، وضعیت بودجه های عمرانی هم بهتر خواهد شد. اما اگر شرایط بهتر نشود، باید اقتصاد مقاومتی را اجرایی کنیم. البته باید در شرایط ایده آل نیز اقتصاد مقاومتی را اجرایی کنیم اما باید به صورتی حرکت کنیم که از اصل ماجرا غافل نشویم. نماینده خاش با تأکید بر اینکه اقتصاد کشور ما اقتصاد بیماری است، گفت: اگر توجه ویژه ای به اقتصاد کشور نشود، وضعیت از این هم بدتر می شود؛ بنابراین تنها راه چاره همان اقتصاد مقاومتی است.