زور مسکن به راه نمی رسد

سال های سال بود که فعالان اقتصادی به ویژه در صنعت ساختمان دیده نمی شدند ولی اکنون شرایط تغییر کرده است. پتانسیل های اقتصادی کشور در معرض معرفی و دید قرار گرفته و تهران تبدیل به مرکز تردد هیئت های اقتصادی و تجاری دنیا شده است. اما هشدارهایی نیز از سوی برخی فعالان اقتصادی شنیده می شوند که مسکن را دریابید! مسکن در کشورمان یک کالای گران قیمت است، پس به ناچار دولت برای خرید مسکن از سوی متقاضیانی که توانمندی کافی ندارند، باید تسهیلاتی ارائه کند. این در حالی است که کمک و تسهیلات دولت در حدی نیست که بتواند مصرف کننده و خریدار مسکن را یاری دهد. به گزارش پیام ساختمان، یکی از روش های فعال کردن بخش مسکن در شرایط رکود اقتصادی و تحرک در بخش ساخت وساز می تواند هدف گذاری در مذاکرات اخیر هیئت های خارجی برای سرمایه گذاری ها باشد. لغو تحریم ها فتح بابی برای مسکن ازآنجایی که بانک ها توان پرداخت تسهیلات مسکن را ندارند، سرمایه گذاران نیز برای ورود به بازار رغبت نمی کنند. حضور سرمایه گذاران خارجی در این بخش یک مزیت است؛ بنابراین توسعه روابط خارجی با برداشته شدن تحریم ها، فتح بابی برای حضور متقابل هیئت های بازرگانی دو طرف است. بخش خصوصی واقعی صنعت ساختمان می تواند خلأ پیش آمده را با مشارکت سرمایه گذاران خارجی جبران کند و این بهترین فرصت است تا فعالان ساختمان سازی هم از آن بهره مند شوند، همانگونه که خارجی ها هم معتقدند بازار ایران جاذبه زیادی در اغلب بخش های اقتصادی دارد از جمله تأسیسات زیر بنایی، حال آنکه وزارت راه و شهرسازی هر آنچه از مذاکرات و قراردادهای خود با طرف های خارجی تاکنون عنوان کرده، همه در حوزه راه، حمل ونقل و ... بوده است. فرصت هایی که از دست می رود تحت شرایط جدید، سیاست های وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن چیست، بیش از 2 سال و نیم از آغاز به کار این وزارتخانه و به طورکلی دولت، می گذرد اما به گفته کارشناسان تاکنون کار خاصی در سیاست گذاری حوزه مسکن صورت نگرفته است. هرچند بخش مسکن را نباید فقط در حوزه وزارت راه و شهرسازی دنبال کرد، اما با این حال، بررسی ها بیانگر این است که اراده جدی در دولت برای رفع مشکلات در حوزه مسکن آن هم تحت این فرصت های طلایی وجود ندارد. مقاوم سازی بافت های فرسوده، میزان ساخت وسازهای موردنیاز، بحث مسکن اجتماعی آن هم درحالی که طبق آمارها یک سوم خانوارهای کشور فاقد مسکن ملکی هستند. 2 و نیم میلیون خانوار بدون مسکن هستند که هنوز طبق برنامه های توسعه ای به اهداف سالانه خود دست نیافته اند. امروز زوج های زیادی در شرف ازدواج هستند که تکلیفشان در خصوص مسکن مشخص نیست. از سویی بحث اشتغال زایی بالای مسکن در کشور هم موضوعی است که نمی توان آن را نادیده گرفت، به گفته آمارها سهم مسکن از اشتغال مستقیم کشور 12 درصد است که هر نوع گسترش در این بخش منجر به افزایش شغل در کشور می شود. از سوی دیگر یکی از بزرگ ترین پروژه های اقتصادی و عمرانی کشور یعنی مسکن مهر برای اتمام، نیازمند اعتبار است، هزاران نفر از خانوارها چشم انتظار تکمیل واحدهای خود هستند. این در حالی است که بسیاری از پروژه های نیمه تمام به دلیل نبود اعتبار معطل مانده و در حال فرسایش است. راهکارهای نافرجام راهکار افزایش توان متقاضیان مصرفی از طریق بالا بردن سطح تسهیلات بانکی هم نتوانست دردی دوا کند. در سال جاری تسهیلات 35 میلیون تومانی مسکن که با 10 میلیون تومان وام جعاله به 45 میلیون تومان می رسید به 60 میلیون تومان رسید که به اضافه 10 میلیون تومان جعاله 70 میلیون تومان شد. همچنین تسهیلات صندوق پس انداز مسکن در شهر تهران تا سقف 80 میلیون، شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت تا 60 میلیون و در سایر مناطق شهری تا 40 میلیون تومان، اما این تسهیلات در بهترین حالت یک سوم قیمت مسکن را پوشش می دهد و نمی تواند راهی به سوی خانه دار شدن باز کند. خبری از بخش مسکن نیست بااین حال، شواهد حاکی است، تاکنون ظرفیت سرمایه گذاری در حوزه هایی چون حمل ونقل پیش بینی شده و بسیاری از کشورها در مدت بعد از توافق آمادگی خود را برای همکاری با ایران در زمینه ناوگان هوایی، توسعه فرودگاه ها، پروژه های ریلی و ناوگان حمل ونقلی اعلام کرده اند و حتی هیئت هایی از کشورهای متعدد اروپایی برای انتقال تجربیات فنی در این حوزه به کشور آمده اند. اما خبری از سرمایه گذاری ها در بخش مسکن و شهرسازی نیست و تنگناهایی که بخش مسکن را در محاصره خود گرفته به حال خود رها شده و این بخش همچنان توان و ابزارهای لازم برای خروج از رکود را ندارد. هرچند، ورود سرمایه گذاران خارجی به کشورمان نویدبخش رونق بسیاری از بخش های اقتصادی است، اما کم توجهی به بخش مسکن از مسائلی است که نگرانی هایی را برای انجام طرح های توسعه مسکن ایجاد کرده است. سرمایه گذاران خارجی یک روزنه امید چراکه تاکنون در پی مذاکرات اعلام شده هیچ خبری از طرح های توسعه مسکن منتشر نشده آیا متولیان این بخش، مسکن را از اولویت خارج کرده اند. در جایی که برنامه ریزی صورت گرفته از سوی وزارت راه و شهرسازی برای مسکن کشور نیازمند منابع مالی زیاد بوده و سیستم بانکی کشور هم عملا توانایی پشتیبانی از این طرح ها را ندارد، مشارکت سرمایه گذاران خارجی روزنه امیدی است برای برون رفت از این وضعیت و کمک به وزارت راه و شهرسازی برای پیاده سازی برنامه های مسکنی خود. بنابراین اکنون که فضا برای آمدن کشورهای سرمایه گذار باز شده است، وزیر راه و شهرسازی و معاونانش باید بیشتر به فکر سرمایه گذاری داخلی و تقویت بخش خصوصی در بخش مسکن باشند. قطعا مقدمات سرمایه گذاری در همین مذاکرات صورت می گیرد، مسئولان می توانند با معرفی مهم ترین فرصت های سرمایه گذاری موجود در حوزه مسکن و عمران کشور در این بخش، برای ورود شرکت های ساختمانی خارجی به پروژه های ساختمانی کشور وارد مذاکره شوند.