شاه کلید بهینه سازی انرژی

ایران که کشوری با منابع فراوان انرژی است قوانینی هم در حوزه بهینه سازی دارد که کشورمان را به دقیق ترین کشور تبدیل کرده است. امید شاکری، رئیس پژوهش و فناوری شرکت بهینه مصرف سوخت کشور، جواد نوفرستی، رئیس انجمن جامعه ایمن کشور و کارشناس بهینه سازی انرژی، هادی پاسدار شهری، عضو هیئت مدیره انجمن احتراق ایران و محسن ناصری، مدیر طرح ملی تغییرات آب و هوایی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت وگویی علمی به بررسی موضوع بهینه سازی انرژی و مشکلات آن در ایران پرداختند. ایران از کشورهای سرآمد دنیا در تعدد قوانین رئیس پژوهش و فناوری شرکت بهینه سازی مصرف سوخت کشور یکی از الزامات اجرایی شدن بهینه سازی انرژی در هر کشوری را داشتن قوانین و استانداردهای لازم دانست و گفت: از نظر تعدد قوانین و استانداردها ایران از کشورهای سرآمد دنیا محسوب می شود. امید شاکری با بیان اینکه کمتر کشوری مانند ایران قوانین کامل و دقیقی در این حوزه دارد، اظهار داشت: به طورقطع می توان گفت، هیچ خلأ قانونی جدی در این زمینه احساس نمی شود. اما در مورد اینکه تا چه میزان در اجرایی کردن قوانین توفیق داشته ایم، باید گفت متأسفانه وضعیت خیلی مناسبی نداریم. وی افزود: عدم تعهد به اجرایی کردن قوانین عامل مهمی در این حوزه است. خیلی خوب است بجای اینکه به قوانین دیگر بپردازیم، همین قوانین را استانداردسازی کنیم. اگر آسیب شناسی درستی انجام نشود که چرا این قوانین اجرایی نمی شوند یا کامل اجرا نمی شوند، طبیعتا نوشتن قانون مجدد دردی را دوا نمی کند. رئیس پژوهش و فناوری شرکت بهینه سازی مصرف سوخت کشور با ذکر یک مثال بیان داشت: در حوزه ساختمان مجموعه ملی مقررات ساختمان را داریم. مبحثی که در این مقررات به حوزه انرژی برمی گردد، مبحث نوزدهم است که سابقه آن بالای 20 سال است. سال ها طول کشید تا زیرساخت های اجرایی آن توسط کمک های وزارت نفت برای تولید مصالح ساختمانی مورد نیاز فراهم شود اما متأسفانه شاهد هستیم بسیاری از ساختمان هایی که در کشور ساخته می شوند، به این مبحث توجهی ندارند. اقدامات بهینه سازی توجیه پذیر شود مدیر طرح ملی تغییرات آب و هوایی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ادامه با اشاره به اهمیت جنبه های قیمت گذاری این مسئله گفت: مهندسی که مبتنی بر انطباق و تعامل بیشتر با طبیعت باشد، طبیعی است ما را به سمت مصرف کمتر، سوق می دهد. محسن ناصری افزود: حقیقت امر این است که تمام تکنولوژی ها و بهبودها که در وسایل اتفاق می افتد، زمانی موردتوجه قرار می گیرد که از بابت اقتصادی به صرفه باشد یا در بعضی مواقع جنبه های ایمنی اهمیت زیادی دارد که این موضوع باعث اقبال نیز می شود. وی با بیان اینکه سکان این موضوع در توجیه پذیری اقتصادی است، بیان داشت: اگر ما اقدامات بهینه سازی در کشور را از منظر اقتصاد توجیه پذیر معنا کنیم، تمام تلاش های ما می تواند منجر به نتیجه شود که ابتدا در بلندمدت و بعد در کوتاه مدت شاهد نتایج آن خواهیم بود. ناصری هشدار داد و گفت: اگر این شاه کلید در مقابل قفل قرار نگیرد، تمام تلاش های ما به رغم هزینه های سخت و زیاد منجر به نتیجه های مطلوب نخواهد شد. به همین جهت تقاضا داریم که روی چنین مسئله ای متمرکز شویم که جزء اختیارات دولت است. برچسب انرژی در همه محصولات الزامی است رئیس انجمن جامعه ایمن کشور و کارشناس بهینه سازی انرژی با تأکید بر محاسبات اجتماعی در صرفه اقتصادی مانند محیط زیست و سلامت گفت: اینکه فقط حساب کنیم قیمت تمام شده انرژی چقدر است، درست نیست بلکه موضوعاتی مانند آلودگی، مرگ و ضررهای اجتماعی آن نیز باید دیده شود. جواد نوفرستی به چالش های استانداردها و قوانین اشاره کرد و اظهار داشت: قوانین و استانداردهای زیادی داریم که گاهی با هم نقض کننده هستند. اینکه برخی قوانین اجرا نمی شود به دلیل این است که شیوه نامه اجرایی ندارد. وی به حوزه استانداردها اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: چه استاندارد مصالح ساختمانی، چه خودرو و بقیه استانداردها، برچسب انرژی که سازمان بهینه سازی نصب می کند، باید مسئولیت آن را نیز بر عهده بگیرد. این کارشناس بهینه سازی انرژی با اشاره به وجود برچسب های انرژی و اجباری بودن آنها گفت: انتظار این است که برچسب انرژی در همه محصولات وجود داشته باشد ولی متوجه شده ام که چنین نیست و در بازار بخاری های زیادی وجود دارد که برچسب انرژی ندارند. در مقررات ملی ساختمان که متولی آن خود وزارت راه و شهرسازی است، بسیاری از بندهای مبحث 19 اجرا نمی شود. آزمایشگاه مرجع برای تجهیزات انرژی نداریم در ادامه عضو هیئت مدیره انجمن احتراق ایران گفت: در بحث ساختمان مباحث مقررات ملی را داریم. در تجهیزات گرمایشی و برودتی استانداردهایی را داریم که سازمان ملی استاندارد تعریف کرده است و بخش دیگری هم داریم که مرتبط با استانداردهایی است که مرتبط با شاخص های مصرف انرژی در صنایع هستند. هادی پاسدار شهری ادامه داد: در خصوص تجهیزات انرژی بر متأسفانه در خیلی از موارد آزمایشگاه مرجعی نداریم که آنها را تست کند. در شاخص های مصرف انرژی در صنایع نیز مشکلات زیادی در زمینه نیروی انسانی که بتوانند ممیزی مصرف سوخت را اندازه گیری کنند، مواجه هستیم. وی با اشاره به کمبود نیروی انسانی گفت: در حوزه نیروی انسانی در زمینه آزمایشگاهی و سخت افزار مشکلات و کمبودهایی داریم.