دانشگاه دنبال حل مشکل صنعت نیست

گروه ساخت وساز: صنعت در کشورهای توسعه یافته برآمده از دانشگاه ها و مراکز آموزشی است. بدین معنی که هر اندازه دروس دانشگاهی به علم روز نزدیک باشند، صنعتگران هم با استفاده از این دانش، تکنولوژی خود را ارتقا می دهند. در کشور ما وضعیت بسیار متفاوت است؛ صنعت راهی می رود و دانشگاه راه دیگری. در این میان محققان صنعت را به خمودگی و سنتی بودن متهم می کنند و صنایع هم معتقدند محققان بیشتر جنبه های تئوریک را در نظر می گیرند و توجهی به شرایط اقتصادی و مالی صنعتگر ندارند. واقعیت عیان جامعه این است که بسیاری از فارغ التحصیلان بعد از اتمام دوره های کارشناسی و حتی کارشناسی ارشد امکان و فرصت عملی ساختن ایده ها و آموخته هایشان را ندارند و در طرف مقابل بسیاری از اهالی صنعت از جمله صنعت ساختمان در فقدان نظارت نهاد های مسئول با کیفیت بسیار نازل تولید می کنند. متأسفانه حلقه واسطی که این دو را به هم وصل کند هم تاکنون وجود نداشته است. صنعت ساختمان از جمله صنایعی است که از معضل مذکور به شدت رنج می برد. پیام ساختمان در رابطه با عملکرد دانشگاه ها در زمینه تربیت نیروی متخصص و فقدان ارتباط با صنعت ساختمان سراغ مجتبی حسینعلی پور، استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران، عضو هیئت مدیره انجمن ساختمان های پایدار ایران و عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام رفته و گفتگویی با وی ترتیب داده است که در زیر می خوانید. پیام ساختمان: به طورکلی ارزیابی شما از عملکرد دانشگاه ها در بخش عمران و معماری چیست؟ آموزش دانشجویان در دوره کارشناسی معماری معطوف به کار های تئوریک است و کمتر سیستم آموزش به مباحث عملی می پردازد. حتی این دانشجویان را کمتر در آزمایشگاه ها می بینیم. در بخش عمران هم دروس به صورت سطحی بیان می شود و دانشجو پس از اتمام دوره اقناع نمی شود؛ بنابراین از هر بخش مواردی را می داند اما نمی تواند این اجزاء را کنار هم قرار دهد. بنابراین به طورکلی سیستم آموزشی ما نگاه کاربردی به ارائه دروس ندارد. پیام ساختمان: در کشور های توسعه یافته آموزش دروس به چه صورتی است؟ در کشور های توسعه یافته موضوع را از دو زاویه نگاه می کنند. یک زاویه مربوط به تربیت دانشجو در بخش تکنولوژی و فناوری است که صرفا دانش را ارتقا می دهد و بخش دیگر معطوف به اجرای تکنولوژی در صنعت است؛ بنابراین در کشوری ماند آلمان دکترای کاربردی برای صنعت و دکترای آکادمیک صرفا برای نظریه پردازی تربیت می کنند. متأسفانه دید دانشگاه ها و سیستم آموزشی ما بیشتر مدرک گرایی است و دنبال حل مشکل صنعت نیست. پیام ساختمان: چرا تا این اندازه بین صنعت و دانشگاه های ما گسست وجود دارد و هر کدام به صورت جداگانه فعالیت می کنند؟ در صنعت ساختمان ما افرادی که درگیر صنعت هستند، چندان حرفه ای نیستند. سرمایه دارند و می خواهند کالایی تولید کنند که سود بالایی به دست بیاورند. ارگان های نظارتی هم توجهی به این موضوع نمی کنند؛ بنابراین دنبال نوآوری و بهبود کیفیت با به کارگیری مصالح و فناوری ها نیستند و با همان رویه های سابق سود خوبی کسب می کنند. معتقدم تا زمانی که نهاد های نظارتی مشخص نکنند که چه کسی حق ورود به صنعت ساختمان را دارد، این مشکل را خواهیم داشت؛ ضمن اینکه دولت می تواند به شرکت های دانش بنیان که از یافته های علمی استفاده کنند، امتیازاتی بدهد. پیام ساختمان: میزان فارغ التحصیلان دانشگاه های ما چقدر با نیاز صنعت ساختمان هماهنگی دارد؟ رابطه ای بین جذب دانشجو و نیاز صنعت و جامعه وجود ندارد. بسیاری از دانشگاه ها که بودجه دولتی ندارند، به صورت فله ای دانشجو می پذیرند و اصلا برایشان مهم نیست که دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی چه عاقبتی پیدا می کنند. وزارت علوم هم توجهی به این موضوع نشان نمی دهد؛ مثلا در رشته مهندسی ساخت و مدیریت پروژه در زمان های نه چندان دور تعداد محدودی دانشجو جذب می کردیم اما الان برخی دانشگاه ها حتی بدون اینکه استاد داشته باشند تحت هر عنوانی دانشجو تربیت می کنند. قطعا خروجی این دانشگاه ها دردی از صنعت دوا نمی کند و از طرفی توقع بالایی برای اشتغال ایجاد می کند. پیام ساختمان: دروس دانشگاهی ما چقدر قابلیت تغییر و به روز شدن دارند؟ وزارت علوم آیین نامه ای دارد که بر طبق آن هر 5 سال یکبار توسط کمیته هایی بازنگری شوند؛ بنابراین تغییراتی در دروس صورت می گیرد اما دانشگاه ها را در این تغییرات دخیل نمی کنند. از طرفی دانشگاه ها این حق را دارند که تا 40 درصد از دروس را خودشان بازنگری و تغییر دهند؛ بنابراین ما این فرایند را داریم اما اینکه چه اندازه همگام با تحولات جهانی به روز می شود، جای بحث دارد.