اول چاه را بکن بعد منارش را بدزد

برخی ضرب المثل های فارسی ریشه در افسانه ها و برخی دیگر بر اساس حکایت واقعی در زمان های گذشته است. یکی از این ضرب المثل ها اول چاه را بکن، بعد منارش را بدزد! که شاید کمتر شنیده اید مربوط به داستانی قدیمی است.

در زمان های دور، دو روستای کوچک به نام های پایین رود و بالارود با فاصله ای بسیار کم از هم قرار داشتند. یکی این طرف رودخانه و روستای دیگر آن طرف رودخانه بود. در پایین رود مردمی فقیر زندگی می کردند که خانه هایشان را از خشت و گل ساخته بودند. مردم روستای بالارود کمی وضع مالی شان بهتر و خانه هایشان آجری بود. مهم تر اینکه در روستای بالارود یک منار هم وجود داشت. این منار در اصل کوره آجرپزی بود و مردم پایین رود همیشه حسرت منار روستای بالارود را می خوردند و دلیل رونق روستا و کار اهالی بالارود را منار می دانستند، تا اینکه یک روز تصمیم گرفتند منار روستای بالارود را بدزدند.

در شبی تاریک چهل جوان قوی همراه با طناب های محکم به راه افتادند. از قضا پیرمردی که در کوره آجرپزی می خوابید، گفتگوی آنها را شنید و در دلش به نادانی آنها خندید. مردان قوی به دور منار طناب بستند و شروع به کشیدن آن کردند. عرق از سر و رویشان می ریخت و هر چه تلاش می کردند منار از جایش تکان نمی خورد. پیرمرد دلش به حال مردم ساده دل سوخت سرفه ای کرد، یکی از جوانان با عجله به طرف او رفت تا دهانش را ببندد، اما پیرمرد گفت: من از کار کردن خسته شده ام و دوست دارم با این منار به روستای شما بیایم اما این منار نصفش زیرزمین قرار دارد. شما که می خواهید منار را ببرید فکر پنهان کردن آن را هم کرده اید یا نه؟ یکی گفت: نه. پیرمرد گفت: اول باید یک چاهی با عمق دو برابر منار می کندید و بعد به فکر دزدیدن منار می افتادید چون باید منار را برای مدتی پنهان کنید تا مردم یادشان برود. جوانان پایین رودی گفتند: پیرمرد راست می گوید ما باید اول چاه عمیقی بکنیم و بعد برای بردن منار بیاییم؛ بنابراین به روستای خود برگشتند اما نشان به آن نشان که هرگز نتوانستند چاهی را که برای دزدیدن منار لازم بود بکنند. از آن زمان به بعد به کسی که مقدمات یک کار بزرگ را فراهم نکرده باشد، می گویند اول چاه را بکن، بعد منارش را بدزد!