عمارت بهارستان

(به بهانه برگزاری انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی) تاریخچه ایجاد اولین مجلس مردمی در ایران به زمان انقلاب مشروطه بازمی گردد که با نام مجلس شورای ملی در سال 1285 بر پایه اولین قانون اساسی ایران تأسیس شد و تا سال 1368 به همین نام خوانده می شد. در این هنگام در جریان بازنگری قانون اساسی به مجلس شورای اسلامی تغییر نام داد. در اواخر قرن دوازدهم شمسی بود که مشیرالدوله دستور داد عمارت بهارستان را برای مجلس آماده کنند. این ساختمان در واقع متعلق به میرزا حسین خان سپهسالار قزوینی بود که آن را به همراه مسجد مجاور در سال 1298 از دارایی خویش بنا نهاده بود اما از آنجا که هیچ اولادی نداشت این عمارت جزء اموال دولتی درآمده و بعدها تحت عنوان کاخ بهارستان به خانه ملت بدل شده و در سال 1324 نخستین جلسات مجلس شورای ملی در آن برگزار شد. معماری ساختمان بهارستان عمارت بهارستان نه تنها نماد ملت و مظهر قانون گذاری بوده، درعین حال به لحاظ معماری نیز نماد شاخصی از تلفیق معماری سنتی و مدرنیته در ارگ حکومتی تهران به شمار می رود که به دست میرزا مهدی خان شقاقی ، ملقب به ممتحن الدوله از اولین معماران تحصیل کرده ایرانی ساخته شده است. ساختمان حدود هفت هزار مترمربع زیربنا دارد که در جهت شرقی غربی و در امتداد سردر درون باغ محوطه ای در حدود 43 هزار مترمربع احداث شده است. سردر باغ بهارستان به هنگام تشکیل مجلس شورای ملی همان سردری بود که به دستور میرزا حسین خان سپهسالار ساخته شده بود. 6 ستون بلند و زیبا در دو طرف سردر باغ با در بزرگ و عمارت آجری هماهنگی خاصی داشت . با وجود اینکه طراحی عمارت بر اساس آمیزه ای از معماری غرب با هنر ایرانی صورت گرفته اما به خوبی چیرگی هنر ایرانی بر مدرنیته در این اثر قابل مشاهده است. ازآنجاکه این بنا از ابتدا برای مجلس طراحی نشده بود اصلاحاتی در آن صورت گرفت. اولین بار زمانی که محمدعلی میرزای قاجار مجلس را به توپ بست، به واسطه خرابی های واردشده تعمیراتی در عمارت صورت گرفت. در سال های واپسین حکومت قاجار، یعنی در حدود سال 1303 شمسی ، استاد جعفرخان معمارباشی نمای غربی ساختمان را با آجر به سبک باروک اجرا کرد. پس از آتش سوزی سال 1310 که قسمتی از عمارت و اثاث مجلس از بین رفت توجه بیشتری به تزئینات و تکمیل بنا معطوف شد. در این زمان لئون ، معمار فرانسوی و دستیارش بوریس مجسمه ساز، سمت جنوبی ورودی ساختمان را به سبک نئوکلاسیک پارلمان فرانسه بازسازی کردند. سه سال بعد نمای ستون دار ورودی به سرتاسر نمای جنوبی تعمیم داده شد. در سال 1315 استاد حسین طاهرزاده نمای شمالی ساختمان را با الهام از ستون های آپادانای تخت جمشید ساخت. پس از مرگ مظفرالدین شاه در جنگی که میان محمدعلی شاه و مجلس درگرفت نمایندگان و آزادیخواهان بسیاری علیه محمدعلی شاه به مخالفت برخاسته و مسلح شدند که در نتیجه آن مجلس به توپ بسته شد و بسیاری از نمایندگان کشته شده و آسیب های زیادی نیز بر ساختمان و مسجد سپهسالار وارد شد. پیشنهاد طرح ساختمان جدید مجلس در سال های 1352 مطرح شد. طرح انتخاب شده فرمی به شکل هرم بود که به ایده طراح می بایست سه قوه را در ذهن مخاطب تداعی کند. شروع احداث ساختمان جدید هرمی شکل مجلس شورای اسلامی نیز در مجموعه بهارستان در اواسط دهه 70 شمسی صورت گرفت که از سال 1383 نیز مورد بهره برداری قرار گرفته است. ازآنجاکه این مجموعه تاریخی و ارزشمند دارای قدمتی یکصد ساله و تجلی گاه انقلاب مشروطیت ایران به حساب می آید طرح جدید در طول این مدت همواره به لحاظ کانسپت خاص و مدرن خود در معرض انتقاد از سوی نهادهای مختلف معماری و شهرسازی قرار داشته است.