سناریوی کاهش نرخ سود بانکی در بازار مسکن

سرانجام مدیران مالی و پولی، تصمیم گرفتند با توافق بانکی ها و مصوبه شورای پول و اعتبار، نرخ سود سپرده های بانکی را از ابتدای اسفند از 20 درصد به 18 درصد و نرخ سود تسهیلات مبادله ای از 21 به 20 و تسهیلات مشارکتی از 24 به 22 درصد کاهش دهند. به گزارش پیام ساختمان، دولت در نظر دارد تا با کاهش نرخ سود بانکی، زمینه را برای رونق بخش اقتصاد و تولید کشور فراهم آورد، بررسی ها هم نشان داده است تغییر در نرخ بهره، می تواند اثرات کوتاه مدت و بلندمدتی بر قیمت مسکن در اقتصاد ایران به جا بگذارد. به این ترتیب این خبر برای تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی می تواند گامی برای بهبود شرایط بهتر تولید مسکن در آینده محسوب شود، اما کاهش رقم 2درصدی نرخ سود بانکی به چه میزان می تواند بر بازار مسکن تأثیر بگذارد. کاهش نرخ سود بانکی با چه رقمی استاد دانشکده اقتصاد علامه معتقد است: همانطور که عواملی همچون رشد نقدینگی و نرخ ارز که منجر به افزایش قیمت مسکن می شود، کاهش نرخ بهره بانکی هم می تواند در این بخش اثرگذار بوده و یکی از عوامل افزایش قیمت مسکن باشد. مهدی تقوی افزود: به این دلیل که کاهش نرخ بهره بانکی جذابیت بازارهایی مثل مسکن را در برابر بخش بانکی افزایش می دهد، در گذشته هم تجربه شده که این نوع اقدامات به انتقال سپرده های متقاضیان به سوی مسکن منجر شده و یکی از عوامل افزایش قیمت مسکن بوده است. وی با اشاره به پیش شرط مثبت بودن این نوع اقدامات در رونق بازار مسکن، گفت: هرچند تاکنون عدم کاهش نرخ سود بانکی بالا، آثار نامطلوبی به دنبال داشته و عواقب آن شرایط فعلی کاهش ساخت وسازها، عدم اقبال سرمایه گذاران برای ورود به سرمایه گذاری بوده است اما این کاهش نرخ سود بانکی زمانی اثرگذاری مثبتی به دنبال خواهد داشت که بیش از این رقم 2درصدی تعیین شده باشد. 2درصد کاهش اثرگذار نیست نماینده مردم شهرستان های سنندج، دیواندره و کامیاران در مجلس شورای اسلامی گفت: اگر نرخ سود بانکی را زیر 10درصد فرض کنیم این میزان کاهش نرخ سود قابل تأمل است، اما با نرخ سودهای 30درصد و 24درصدی رقم 2درصد کاهش نرخ سود بانکی خیلی اثری ندارد. سیداحسن علوی افزود: برای فردی که توان بازپرداخت را ندارد، رقم 2 درصد را هم نمی تواند بپردازد، اگر رقم تسهیلات مثلا 12درصد بود رقم کاهش 2درصدی امکان بازپرداخت خوبی برای متقاضی آن فراهم کرده بود. عضو کمیسیون عمران مجلس اظهار داشت: این نوع چالش ها باید به صورت ریشه ای حل شود، در حال حاضر بانک ها به صورت یک ترمز اساسی در روند توسعه ای کشور عمل می کنند و اگر توسعه ای در کشور اتفاق نمی افتد به این علت است که متأسفانه معادلات اقتصادی ما از طریق بانک ها به هم خورده است. وی ادامه داد: بانک ها یک بازاری شده برای درآمدهای آنچنانی که آثار سوء خود را بر تمام بخش های زندگی مردم از جمله تأمین مسکن گذاشته است؛ بنابراین در بهره های کلان بانک ها، کاهش سود بانکی 2درصدی تأثیر چندانی در بازپرداخت نخواهد داشت. علوی گفت: متأسفانه چون بازار مسکن در دست دلالان و سوداگران است، منافع و سود هر اقدام دولت ابتدا به جیب این سوداگران سرازیر می شود. چراکه اقشار آسیب پذیر نمی توانند این تسهیلات را دریافت و بازپرداخت بپردازند. این نماینده مجلس افزود: بنابراین پرداخت تسهیلات وام 80 تا 100 میلیونی با نرخ سود 20 درصدی اصلا برای اقشار نیازمند مسکن امکان پذیر نیست و تنها دلالان از سهمیه این افراد نیازمند بهره می برند. عضو کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: دولت باید حساب جداگانه ای برای این قشر آسیب پذیر فراهم کند که تعداد آنها هم در جامعه زیاد نیست. مثل خودرو که معلوم نشد چه داستانی داشت که چنین پول هنگفتی به عنوان تسهیلات وارد این بخش شد، این اقدام را می توانند برای یک میلیون قشر آسیب پذیر که فاقد سرپناه هستند انجام دهند به عنوان مثال ارائه تسهیلات بانکی با نرخ سود 8درصد تا 10درصدی امکان پذیر است. علوی گفت: این اقدامات به نظرم عوام فریبی است و نه اقدام ریشه ای، شاید یک اثر آنی و کوچک روانی داشته باشد که آن به دلیل مشکلات مهم اقتصادی مردم به سرعت فراموش می شود. فرصت برای دهک های پایین و متوسط جامعه باشد یک فعال ساختمانی دراین باره گفت: به نظرم کاهش نرخ سود بانکی باعث هجوم نقدینگی های سرگردان به بازار زمین و مسکن می شود؛ بنابراین ممکن است این تصمیم هم چالش جدیدی در بازار مسکن به وجود آورد که نیاز به کنترل و مدیریت دارد. علیرضا پوراسد افزود: اولین اتفاقی که ممکن است به دنبال کاهش نرخ سود بانکی بیفتد، این است که سرمایه گذاران سپرده های خود را از بانک ها خارج کنند و به سمت بازار مسکن هجوم بیاورند. وی ادامه داد: ما تجربه هجوم نقدینگی سرگردان در بازار سکه و صف های طولانی خریداران آن را داشته ایم و حالا هم تحت این شرایط سرمایه گذاران دارایی های خود را به سمت بازار مسکن هدایت می کنند. این فعال ساختمانی گفت: هرچند ممکن است منجر به تحرک در این بخش شود، اما اگر شاهد ورود سوداگران به بازار مسکن باشیم، تنها بازار معاملات ملکی ها و سرمایه داران رونق می گیرد، بدون آنکه جامعه هدف این بازار یعنی دهک های پایین و متوسط جامعه بتوانند وارد این بازار شوند. در مجموع می توان گفت، هرچند تفاوت سود دریافتی و پرداختی بانک ها از متغیرهای مهم و اثرگذار در بازار مسکن است، اما به شرط آنکه تسهیلات در قالب نرخ سودهای معقول تری به متقاضیان آن واگذار شود، در غیر این صورت، حساسیت متقاضیان نسبت به این نرخ سود اعلامی، نمی تواند بستر مناسبی برای رونق نسبی این بازار فراهم کند.