تاب آوری در بازار جهانی نفت

حجت الاسلام حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان هفته گذشته اعلام کرد صادرات نفت را به دو میلیون بشکه در روز افزایش دادیم و تلاش می کنیم این سهم را بیشتر کنیم. در همان زمان، دکتر غلام حسین حسنتاش، نائب رئیس و مدیر اجرایی انجمن اقتصاد انرژی ایران در تحلیلی مفصل اعلام کرد که قیمت نفت حداقل تا سال 2017 همین روند را طی خواهد کرد. وی عدم تعادل میان عرضه و تقاضا را که به دلیل وضعیت نابهنجار اقتصادی در چین ایجاد شده، مهم ترین عامل وضع موجود دانست. از سوی دیگر مقاومت عرب ها به ویژه عراق که به تازگی اعلام کرده است قصد دارد با استفاده از چاه های جدید تولید خود را افزایش دهد و عربستان که به هیچ وجه به حق خود در تولید نفت و جا باز کردن برای ایران راضی نیست، نیز امری است که در حفظ شدن قیمت های پایین نفت تأثیر بالایی دارد. عربستان نیز در عوض توجه به خواسته ایران برای رسیدن به جایگاه تولید نفت خود قبل از تحریم ها و بی توجه به درخواست اوپک برای رسیدن به اجماع در مورد وضعیت عرضه اعلام کرده است که به زودی از میدان مشترک نفتی خود با کویت 300 هزار بشکه در روز افزایش تولید خواهد داشت. در همین حال اداره اطلاعات انرژی آمریکا قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت و همچنین نفت خام برنت را برای سال های 2016 و 2017 به ترتیب معادل 34 و 40 دلار برای هر بشکه پیش بینی کرده و تفاوت میان قیمت های دو نوع نفت خام هم طی سال های مذکور بسیار محدود در نظر گرفته شده است. آژانس بین المللی انرژی موسوم به IEA و دبیرخانه اوپک همگام با اداره اطلاعات انرژی آمریکا سه مرجع اصلی هستند که قیمت دو نوع نفت خام مذکور را به همین ترتیب پیش بینی کرده اند. به خصوص آژانس انرژی و اداره اطلاعات پیش بینی های بسیار نزدیکی به هم دارند و برآوردهای اوپک تا حدودی خوش بینانه تر است. البته باید دانست که اگرچه تغییرات منجر به افت قیمت های اخیر، ساختاری هستند، اما این سیکل ها در بازار جهانی نفت تا حد زیادی پذیرفته شده است و برای برون رفت از آن باید تا مدتی تاب آوری اقتصادی داشت. هر کشور که بتواند تاب آوری بیشتری داشته باشد، در نهایت این بحران را با شرایط بهتری پشت سر می گذارد و کمتر با مشکل مواجه خواهد شد. هفته نامه ویک در آخرین شماره خود در تحلیلی در این زمینه نوشت: با توجه به شواهد و قرائن موجود، قیمت های کنونی نفت که حدود 40 دلار برای هر بشکه است، قطعا تا آخر سال جاری همین حدود باقی خواهد ماند. این در حالی است که سایت خبری بلومبرگ در دومین ماه از سال جاری میلادی در تحلیل متفاوت پیش بینی کرده بود که قیمت های نفت در سال جاری میلادی50 درصد رشد خواهد داشت. مجله تایمز هم در واکنش به قیمت های پایین نفت و تأثیر منفی آن بر اقتصاد انگلیس نوشت: از زمان یک رشته اکتشافات دریایی در سال 1969 در انگلیس تعداد بی شمار و بی شماری شغل ایجاد شد و سرمایه گذاری صورت گرفت. صنعت نفت و گاز دریای شمال در انگلیس تکیه گاه اصلی اقتصاد ملی است و هر سال حدود 330 میلیارد پوند درآمد ایجاد می کند؛ اما حالا که قیمت های نفت در یکی از پایین ترین موقعیت های تاریخی خود قرار دارد، این صنعت به زانو درآمده و چیزی نمانده است که به کلی ورشکست شود. سایت لانگ فورکست (longforecast) وابسته به آژانس آمریکایی اکونومی فورکست موسوم به EFA نیز که قیمت های نفت را به طور ماه به ماه تا دو سال آینده یعنی آوریل 2018 پیش بینی کرده است، بالاترین قیمت در این دوره را مربوط به ماه مارس 2018 از قرار 59 دلار برای هر بشکه نفت پیش بینی کرده است. به نوشته این سایت، کمترین قیمت نیز مربوط به ماه جاری از قرار 39.5 دلار در هر بشکه است. در ماه های دیگر قیمت میان دو مبلغ در نوسان خواهد بود. درعین حال این نگرانی هم وجود دارد که چنانچه قیمت نفت به مرز 45 دلار در هر بشکه برسد، تولیدکنندگان نفت خام شیل هم برای به نفع خود تمام کردن رالی ایجاد شده، به بازار برگردند.