شاهکار معماری اسلامی در حرم مولود کعبه

به مناسبت دوم اردیبهشت، مصادف با 13 رجب، سالروز ولادت امام علی (ع) امام علی (ع) پیشوای اول شیعیان جهان روز جمعه، سیزدهم رجب سال سی ام عام الفیل مطابق با 599 میلادی، در مکه و به روایاتی در داخل خانه کعبه متولد شد. فاطمه بنت اسد، مادر او هنگامی که به طواف خانه خدا رفته بود دچار درد زایمان شد. ناگهان دیوار کعبه شکافت و او به درون خانه رفت و علی (ع) در آنجا به دنیا آمد. این امام همام 63 سال بعد به ضرب شمشیر ابن ملجم مرادی به شهادت رسید و در نجف اشرف و در همین مکانی که آرامگاه آن حضرت محسوب می شود به خاک سپرده شد. ساخت و بنای حرم هارون خلیفه عباسی در حدود سال 171 قمری اولین بارگاه و ساختمان مرقد علوی را بنا نهاد. عمارت دوم را عمر بن یحیی از اصحاب امام کاظم بنا کرد و عمارت سوم توسط داعی صغیر از نوادگان زید پسر امام زین العابدین در طبرستان، درنهایت شکوه و عظمت درحالی که هفتاد طاق داشت، ساخته شد. ساختمان چهارم را عضدالدوله دیلمی بنا نهاد. عضدالدوله عمارت آستانه را باشکوه و عظمت درست کرد. امروزه حرم از آثار آل بویه و صحن از آثار صفویه و مجموعه این دو از شاهکارهای معماری اسلامی در جهان به شمار می رود. در دوران صفوی، بازسازی و توسعه حرم با شدت بیشتری دنبال شد. توسعه قسمتی از اطراف صحن و حرم به دستور شاه صفی، نوه شاه عباس صفوی، توسط میرزا تقی مازندرانی در سال 1047 قمری انجام شد. شاه عباس دوم نیز این بنا را تکمیل کرد و عملیات اجرای آن سه سال طول کشید. برای تزیین حرم از سنگ معدن های اطراف نجف که بسیار شفاف و زیبا بود، استفاده و مقبره آن حضرت با کاشی تزیین شد. برخی گفته اند معماری آن را شیخ بهایی انجام داده است. نادرشاه افشار نیز در سال 1156 قمری دستور داد کاشی های گنبد و گل دسته ها را بردارند و به جای آن از خشت های طلایی استفاده کنند. در دوره قاجار نیز اقدام هایی برای توسعه و بازسازی حرم انجام شد. در سال 1370 قمری سیداحمد مصطفوی کاشی های حرم را بازسازی کرد. او شیشه های رنگی حرم را که روی آنها با آیه هایی از قرآن مزین بود، از جا کند و شیشه های بسیار زیبایی به جای آن نصب کرد. سنگ های حرم و دیوارها را برداشت و سنگ های گران قیمت جای آن گذاشت. گنبد مطلای امام علی(ع) با گذشت بیش از سه قرن از ساخت آن به دست ایرانیان، بر اثر عوامل مختلف، دچار فرسایش و خوردگی شده و نیازمند ترمیم و مرمت بود که مقرر شد گنبد مطلای حرم آن امام همام توسط ستاد بازسازی عتبات عالیات مجددا طلاکاری و نوسازی شود. به همین منظور با مدیریت واحد صنعتی و هنری ستاد بازسازی عتبات عالیات، کارگاه های مرمت و بازسازی خشت های قدیمی و آبکاری جهت اضافه کردن طلا روی خشت ها و نصب مجدد آنها بر گنبد در دی ماه سال 94 طی آیینی با حضور مقامات عراقی راه اندازی و تجهیز شد. مساحت گنبد حرم امام علی(ع)،650 مترمربع است که 10 هزار خشت طلا دارد. فاز نخست بخش زیارتی طرح توسعه حرم علوی که به نام حضرت زهرا(س) نام گذاری شده است، در سه مرحله به بهره برداری رسید و بهره برداری کامل آن در عید غدیر امسال صورت خواهد گرفت.