آنچه پیمانکاران باید از بیمه بدانند

گروه ساخت وساز: اهمیت بیمه در صنعت ساختمان ما را بر آن داشته تا در خصوص بیمه های مختلف مطالبی را به مخاطبان ارائه کنیم. مطالبی که جنبه آموزشی هم برای دست اندرکاران صنعت ساختمان داشته باشد. در این شماره در رابطه با انواع پوشش های مختلف بیمه ای برای مجریان و پیمانکاران ساخت وساز با مهندس محمدرضا نجفی ساروکلایی، عضو سازمان نظام مهندسی استان تهران و عضو هیئت مدیره انجمن حرفه ای ارزیابان خسارت صنعت بیمه گفتگو نمودیم. وی کارشناسی خود را در رشته عمران از دانشکده فنی دانشگاه تهران اخذ نموده و اکنون دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت کارآفرینی هستند. نجفی در طول این مدت موفق شده مدارک حرفه ای مانند پایه یک و کارشناسی رسمی(موضوع ماده 27) از وزارت راه و شهرسازی، کارشناسی استاندارد از سازمان ملی استاندارد، مهندسی کیفیت از سازمان مدیریت صنعتی و ارزیابی خسارت بیمه ای از بیمه مرکزی را نیز در کارنامه خود داشته باشد. پیام ساختمان: پیمانکارانی که می خواهند از این بیمه استفاده کنند، از کجا باید شروع کنند و چگونه باید اقدام کنند؟ مهم ترین بخش کار این است که بیمه گذار باید ریسک های منتهی به حوادث مختلف خود را به دست آورد و بعد از آن حداقل و حداکثر خسارات محتمل به پروژه را از زوایای مختلف اشیاء، اشخاص و مسئولیت محاسبه کند. بعد از این مرحله، تصمیم بگیرد که کدام بخش را به بیمه منتقل نموده و کدام بخش را خودش مدیریت نماید. بدیهی است در این مرحله به کمک نمایندگی ها و کارگزاری هایی که به همین منظور فعالیت می نمایند، امکان خرید بیمه نامه فراهم می گردد و لیکن اعتقاددارم که هر گاه مابین نمایندگی های بیمه ای و بیمه گذاران، مشاوران بیمه ای قرار داشته باشند بیمه نامه هایی به مراتب قوی تر خریداری خواهند نمود. در این مرحله بیمه گر کارشناس خود را جهت بازدید و محاسبه ریسک پروژه اعزام می نماید. بدیهی است هر چه سیستم ایمنی،بهداشت و محیط زیست (HSE) قوی تری در پروژه حاکم باشد متناسبا" ریسک پروژه باید پائین تر بیاید یعنی بیمه گذار می تواند مدعی تخفیف بیمه ای بیشتری باشد. هر بیمه نامه ای کلوزهایی جهت افزایش یا کاهش پوشش های بیمه ای و یا حد گذاشتن برای پرداخت خسارت های سنگین تعیین می نماید. پس از بازدید کارشناس بیمه گر و مشخص شدن وضعیت ریسک پروژه بیمه گر می تواند نرخ بیمه ای خود را به بیمه گذار اعلام نماید. همچنین اعمال افزایش و کاهش کلوزهای مربوطه فوق الذکر در این مرحله قابل توافق و نهایی نمودن می باشد. بنابراین پیمانکاران باید برای خود مشاوران بیمه ای داشته باشند تا آنچه مورد نیاز واقعی پوشش ریسک پیمانکاران است را به دست بیاورند و متناسب با این ریسک بیمه خریداری نمایند. به همه خوانندگان توصیه می نمایم که شرایط عمومی و خصوصی قراردادهای بیمه ای خود را به خوبی مطالعه نمایند و در پای بیمه نامه های خود نام یک ارزیاب حقیقی و یا موسسه حقوقی ارزیابی خسارت مورد تائید بیمه مرکزی را جهت ورود این افراد در زمان وقوع خسارت به عنوان افرادی که مسئول هستند تا خسارت را بررسی نمایند، درج کنند. پیام ساختمان: لطفاً در خصوص ارزیاب خسارت بیمه ای بیشتر توضیح دهید من در تعریف و نقش ارزیاب خسارت بیمه ای در صنعت بیمه از تعریفی که بیمه مرکزی ج.ا.ا دربند 1 آئین نامه 85 شورای عالی بیمه که بعد از بازنگری آئین نامه 50 ابلاغ نموده است کمک می گیرم: " ارزیاب خسارت بیمه ای شخص حقیقی یا حقوقی مستقلی است که دارای پروانه ارزیابی از بیمه مرکزی بوده و مجاز به بررسی و تحقیق در مورد علت بروز حادثه و تحقق خسارت، تعیین مقدار خسارت و تشخیص میزان تعهد بیمه گر طبق شرایط بیمه نامه و نیز مذاکره برای تعدیل و تسویه خسارت بیمه ای" می باشد. این تعریف و مفاد آئین نامه 85 مشخص می نماید که : الف) ارزیاب خسارت بیمه ای می تواند فردی حقیقی یا به صورت حقوقی در قالب موسسه یا شرکت فعالیت نمایند. ب) کاملاً مستقل و بی طرف باشد. ج) علت بروز حادثه را مشخص، میزان خسارت را تعیین و مهم تر از همه میزان تعهد بیمه گر طبق بیمه نامه را تشخیص و طی گزارش ارزیابی خسارت ارائه نماید. د) در صورت درخواست بیمه گر یا بیمه گذار، نسبت به پی گیری و تسویه خسارت و حتی بازیافت آن نیز اقدام نماید. پیام ساختمان: شرکت های پیمانکاری چگونه می توانند از خدمات ارزیابان خسارت بیمه مرکزی استفاده نمایند؟ قبل از اینکه پاسخ شما را بدهم لازم است نکته ای بسیار مهم در حوزه بیمه گر، بیمه گذار، بیمه نامه، کارشناس و ارزیاب خسارت بیان نمایم. بیمه گر، سازمان فروشنده بیمه و بیمه گذار سازمان یا فرد خریدار بیمه می باشد. بیمه نامه عقدی است که بین بیمه گر و بیمه گذار مبادله گردیده است. کارشناس از سوی بیمه گر و بیمه گذار می تواند میزان وقوع خسارت را بررسی و بیان نماید و لیکن ارزیاب خسارت حق تطبیق پذیری مابین بیمه نامه و نوع،مقدار و مبلغ خسارت به وقوع پیوسته را دارد. در کشورهای توسعه یافته یک بیمه گر نمی تواند خودش هم بیمه بفروشد وهم خسارت بیمه را محاسبه و پرداخت نماید. این موضوعی است که در ایران وجود دارد یعنی در ایران بیمه گر هم بیمه می فروشد و هم خسارت را توسط کارشناسان خودش برآورد نموده و به بیمه گذار پرداخت می کند و این موضوعی است که در برخی از موارد موجب اختلاف بین بیمه گر و بیمه گذار می شود. در آئین نامه 85 که اخیراً از سوی بیمه مرکزی به کلیه شرکت های بیمه ای ابلاغ شده است، بیمه گذاران حق دارند که در ذیل بیمه نامه هایی که خریداری می کنند چند نفر ارزیاب خسارت یا موسسه ارزیابی خسارت را به عنوان ارزیابان خسارت در زمان وقوع خسارت مشخص نمایند. لذا به کلیه بیمه گذاران نسبت به خرید بیمه نامه های مختلف اقدام می نمایند توصیه می کنم که نسبت به درخواست درج نام ارزیابان خسارت در ذیل بیمه نامه ها اقدام نمایند. پیام ساختمان: در چه صورتی قرارداد بیمه به صورت یک طرفه لغو می شود؟ هر قرارداد بیمه ای به طریقی عمرش پایان می یابد حال ممکن است از طریق اتمام مدت اعتبار قرارداد باشد و یا از طریق فسخ یا بطلان باشد، هر یک تعریفی دارد و اما ابطال بیمه نامه هم شرایطی دارد که هر یک از موارد ذیل می تواند باطل کننده بیمه نامه باشد: 1- فقدان یا معلول بودن یکی از شرایط اساسی عقد که شرایط اساسی عقد خود دارای عوامل مختلفی هست 2- اظهارات کذب عمدی یا گمان عمدی بیمه گذار که منجر به تغییر یا کاهش اهمیت خطر در نظر بیمه گر شود 3- اضافه بیمه کردن متقلبانه مورد بیمه: ماده 11و 12 قانون بیمه 4- تعدد بیمه با قصد تقلب: ماده 8 و 11قانون بیمه 5- بیمه خطری که قبل از عقد واقع شده است: ماده 18 قانون بیمه 6- بیمه عمر یا حادثه جسمانی بدون رضایت کتبی بیمه شده. پیام ساختمان: چقدر پیمانکاران از بیمه ها استقبال می کنند؟ در ساخت وساز انواع بیمه های مورد نیاز به شرح ذیل می باشد: 1- بیمه مسئولیت کارفرما در برابر کارکنان 2- بیمه مسئولیت اشخاص ثالث 3- بیمه مسئولیت مهندس مجری / ناظر/ طراح 4- بیمه مسئولیت پیمانکاران فرعی 5- بیمه تمام خطر پیمانکاری 6- بیمه تمام خطر نصب 7- بیمه تمام خطر شکست ماشین آلات 8- بیمه ماشین الات 9- بیمه درمان وحوادث کارگاهی 10- بیمه تضمین کیفیت ساختمان 11- بیمه تجهیز کارگاه 12- بیمه آتش سوزی و.... متاسفانه به علت عدم شناخت کافی بر روی بیمه نامه ها ما شاهد هستیم که غالباً پیمانکاران بیمه های مختلف را خریداری نموده اند ولیکن درست خریداری نشده است یعنی حتی پول داده شده اما در جای درست هزینه نشده است. در حالی که فقط با یا یک راهنمایی فنی و اصولی همان پول خرج می شد و در صورت وقوع خسارت لااقل پیمانکار هم منتفع می گردید.