چالش عمده معماری

سلسله نشست های قطب علمی فناوری معماری دانشگاه تهران با محوریت معماری دفاتر جوان به نیروی انسانی که محصول تربیت دانشکده های معماری پس از انقلاب هستند و گاه پروژه های بزرگ نصیبشان می شود پرداخته و مفاهیم تعلیم داده شده و سرنوشت فضای حرفه ای فارغ التحصیلان را موردبررسی و تحلیل قرار می دهد. در ادامه سلسله نشست های قطب علمی فناوری معماری دانشگاه تهران، پنجمین نشست در تالار شهید آوینی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران با حضور استادان، دانشجویان و علاقه مندان به رشته معماری برگزار شد. به گزارش خبرنگار پیام ساختمان، در این نشست، مهندس پویا خزایلی، مهندس علیرضا امتیاز و مهندس آرش بصیرت با بررسی وضعیت معماری و آثاری که از سال 90 تا 95 طراحی و ساخته شد، به ایراد سخنرانی پرداختند. ارتباط تنگاتنگ با دنیا براساس این گزارش پویا خزایلی به عنوان اولین سخنران گفت: ما معماران چیزی را که باید ببینیم گاهی نمی بینیم برای مثال هیچ معماری آلودگی تهران و شلوغی آن را ندیده و تلاش ها برای طراحی صرف است؛ این موضوع بسیار آزاردهنده است چون همه ما به نوعی احساس بی تعلقی به بناها و حتی فرهنگ عمومی شهری داریم. وی در ادامه اظهار داشت: ما به ایده های جدید نیاز داریم نه برای معماری بلکه برای پیش بردن یک پروژه تا ارتباط تنگاتنگ با دنیا برقرار کنیم. در پروژه های اسکان پناهندگان سوری که مدیریت آن گروه به عهده ام بود، افرادی از کشورهای مختلف دنیا گرد هم آمده بودند که با یک هدف واحد سعی در پیشبرد پروژه داشتند و 90 درصد از این افراد تلاششان برای ایجاد ارتباط بیشتر و پیشرفت سریع پروژه بود. این یک نکته بسیار مهم و قابل تأمل است. خصوصیت عصر جامعه مدنی مهندس علیرضا امتیاز در ادامه این نشست گفت: از سال 1360 تاکنون تغییرات عمده ای در معماری ایران رخ داده و ما امروز شاهدیم که در برخی پروژه ها تابوشکنی مقیاس، عملکرد و جنس زن صورت گرفته و این تغییر خصوصیت عصر جامعه مدنی است که معماران برای رسیدن به آن تلاش کردند. وی با بیان اینکه مشارکت با ایجاد جامعه های مدنی صورت می گیرد، افزود: موضوعات مختلفی از قبیل تأثیر گفتمان بین معماران و فردگرایی معماری در دوره گذارِ این روزها کاملا مشهود است. گفتمان و تعامل بین معماران با برگزاری همایش در سال 1377 در بم شروع شد و سالی یک بار انجام می شد اما امروز با استفاده از تکنولوژی این ارتباط به دقیقه تبدیل شده است. امتیاز با اشاره به اینکه فردگرایی در معماری یعنی معمارانی که تحت عنوان یک نام آنها را می شناسیم، افزود: تأثیر گفتمان در بین معماران این است که در کنار این فردگرایی، برگزاری متعدد کنفرانس و نشست و همچنین انتشار مجله های معماری به سمت وسوی خوبی پیش رفته و سال 1380 اولین جایزه معمار در کشور برگزار شد. وی تصریح کرد: تا قبل از سال 1368رشته معماری فقط در دانشگاه های دولتی بود که با تأسیس و افزایش دانشگاه های آزاد امروز 400دانشکده معماری و 90 هزار معمار آموزش دیده داریم که نشان دهنده رشد و ارتقاست. پاسخ به سؤالات اساسی معماران در ادامه نشست، مهندس آرش بصیرت به عنوان آخرین سخنران، حضور غالب زنان در پروژه های معماری مانند طراحی پل طبیعت را یک تغییر محرز خواند و افزود: ایده ای به نام آرمانشهر در واقع برای معمار نوعی نگرش و تعبیر شهری، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که امروزه تلاش می شود این تعبیر را عوض کرده و در چارچوب محدودکننده حاکم بر فضای شهری، پروژه های فاخرتری انجام دهند. وی با بیان اینکه برگرداندن خودانگیختگی و تبدیل عنصر غالب بودن معماری، امروزه به شدت خودمختار بوده و یکی از چالش های اساسی حوزه معماری است، گفت: در حال حاضر معماری ایران این ظرفیت را دارد که یک دستگاه فکری مبتنی بر گفتمان، بین معماران شکل بگیرد تا بتواند فرآیند رشد شهر را به نقد بکشد. بصیرت در پایان گفت: با اینکه تعداد دانشگاه هایی که گروه معماری دارند فراوان است، معماران به خاطر نداشتن سؤالات اساسی کنار هم نمی نشینند تا بستری برای پاسخ به سؤالاتشان فراهم کنند.