چرا راه آهن نباید از تهران برود؟

گروه ساخت وساز: چندی پیش محمدباقر قالیباف در حاشیه بهره برداری از زیر گذر پل جوادیه درباره طرح انتقال راه آهن از محدوده فعلی گفت: بر اساس طرحی که در شهرداری تهران موردبحث و بررسی قرار گرفته است، ما معتقدیم با توسعه شهر باید ایستگاه مرکزی راه آهن از مرکز شهر به بیرون از شهر منتقل شود، به همین منظور دو نقطه برای انتقال ایستگاه مرکزی راه آهن مدنظر است، به نحوی که دوستان در راه آهن، ایستگاه آبیک را مدنظر دارند و پیشنهاد ما نیز شمال حرم حضرت امام (ره) است. البته طبیعتا کارشناسان راه آهن باید نقطه جدید را تعیین کنند. این اظهارات واکنش مسئولان دولتی، اعضای شورا و شرکت راه آهن را به دنبال داشت. حتی پای پلیس هم به این قضیه کشانده شد. اتصال ایستگاه راه آهن به مرکز شهر تقویت شود پیروز حناچی ، معاون وزیر راه و شهرسازی در خصوص این پیشنهاد گفت: با توجه به اینکه شرکت راه آهن در زمینه حمل ونقل حومه کلان شهرها ورود کرده است، پس راه آهن نه تنها نباید از شهر خارج شود بلکه باید اتصالش به مرکز شهر نیز تقویت شود. وی با بیان اینکه کارکرد و استفاده از مترو برای درون شهر تعریف شده نه بیرون شهر، اضافه کرد: شورای شهر و شهرداری تهران برای مترو تأمین اعتبار می کنند و قاعدتا باید مترو برای محدوده درون شهری به مسافران خدمات حمل و نقلی ارائه دهد و در واقع مترو در خارج از شهرها وظیفه ای ندارد، هرچند که امروز در کلان شهر تهران مترو تا نزدیک هشتگرد هم پیش رفته است. دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی یادآور شد: امروز نیز می توان برای ورامین که خط راه آهن نیز از آنجا عبور می کند یا برای هشتگرد و قزوین مترو احداث کرد و خطوط مترو را تا آنجا کشید ولی قطعا با توجه به منابع محدودی که وجود دارد این قبیل اقدامات عاقلانه نیست. اگر شهری جدید ساختیم، ایستگاه راه آهن در حاشیه باشد این موضوع چندان مورد موافقت اعضای شورای شهر تهران نیز نیست. احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران در این رابطه گفت: بحث خروج راه آهن از درون شهرها، بحثی قدیمی است اما بررسی شهرهای مدرن دنیا نشان می دهد که وجود ایستگاه های راه آهن در این شهرها سابقه داشته است. وی ادامه داد: اگر قرار باشد شهری جدید ساخته شود حتما ایستگاه های راه آهن یا فرودگاه آن که سبب آلودگی هایی مانند آلودگی هوا و صدا می شود را در حاشیه شهرها احداث کنند و با خطوط مترو و اتوبوس اتصال های لازم را برقرار کنند. اما در حال حاضر که با توسعه شهرها فرودگاه و راه آهن در دل شهر قرارگرفته اند باید از آن استفاده شود؛ موضوعی که در شهرهای مهم دنیا هم وجود دارد. فکر کردن به این پیشنهاد هم اشتباه است مهرداد تقی زاده، مشاور مدیرعامل و رئیس اتاق فکر حمل ونقل ریلی شرکت راه آهن هم در خصوص پیشنهاد شهردار تهران مبنی بر خروج ایستگاه راه آهن از شهر تهران گفت: امروز حتی طرح موضوع خروج راه آهن از شهر و فکر کردن و پرداختن به این موضوع نیز در کشورهای پیشرفته مطرح نمی شود و تمامی کشورهای پیشرفته از طرح چنین مباحثی متعجب می شوند. او افزود: امروزه صورت مسأله چیز دیگری است و باید این مسأله مطرح شود که چطور ما باید ایستگاه های راه آهن را به مرکز شهر نزدیک کنیم و کاری کنیم که مردم دسترسی راحت تری به ایستگاه های درون شهر داشته باشند. وی با تأکید بر اینکه برای دسترسی راحت تر مردم به ایستگاه های راه آهن باید برای توسعه و تعدد ایستگاه های راه آهن گام برداشت نه خروج آنها از شهر، ادامه داد: در همه جای دنیا همین رویکرد دنبال می شود. پیشنهاد خروج راه آهن غیرعلمی است وحیدعلی قارداشی، مدیرکل دفتر مهندسی و نظارت بر تأسیسات زیربنایی راه آهن هم با بیان اینکه خروج ایستگاه راه آهن از تهران غیرعلمی است، گفت: نگاه مدرن و امروزی به حمل ونقل ریلی این است که ایستگاه ها برای ارتقای خدمات رسانی در مراکز شهرها ساخته شود. او با اشاره به مباحث مطرح شده در خصوص خروج ایستگاه راه آهن تهران و انتقال آن به نقطه ای خارج از شهر، گفت: اگر بخواهم علمی سخن بگویم باید تأکید کنم که هر چه ایستگاه های راه آهن به مرکز شهر نزدیک باشد، کارایی آن در راستای کاهش ترافیک و آلودگی های ناشی از حمل ونقل جاده ای کاهش می یابد. ایران تنها کشوری نیست که در مراکز شماری از شهرهای آن ایستگاه های راه آهن احداث شده و بسیاری کشورها که پیش و پس از ما سیستم حمل ونقل ریلی دارند تمام ایستگاه ها را در مراکز شهرها ساخته اند. وی تصریح کرد: بر اساس تحقیقی که مبنای آن حمل ونقل ریلی 15 کشور دنیا بوده، وضعیت ایستگاه ها و موقعیت قرارگیری آنها همگی در مرکز شهر بوده است. وی دراین باره به نمونه هایی اشاره کرد و افزود: به عنوان مثال در شهر لندن 10 ایستگاه راه آهن در مرکز شهر ساخته شده است و این شهر بیش از 300 ایستگاه مترو در مرکز شهر دارد، ضمن آنکه باید قطارهای حومه ای را به تعداد این ایستگاه ها اضافه کرد. مدیرکل دفتر مهندسی و نظارت بر تأسیسات زیربنایی راه آهن با تأکید بر اینکه نگاه امروز به حمل ونقل ریلی این است که ایستگاه های راه آهن مانند بسیاری از کشورها در مرکز شهرها ساخته شود، گفت: در این صورت سیستم ریلی بهترین خدمات را به مردم ارائه می دهد، یکی دیگر از خصوصیات وجود ایستگاه های راه آهن در مراکز شهرها سیستم چندوجهی حمل ونقل است که به واسطه آن راه اندازی می شود. پلیس موافق خروج راه آهن اما پلیس از موافقان پیشنهاد شهردار تهران است. سردار سیدتیمور حسینی درباره پیشنهاد شهردار تهران برای انتقال ایستگاه راه آهن به حریم شهر تهران گفت: ما نیز در پلیس راهور با این پیشنهاد موافق بوده و از ماه ها قبل نظر خود را دراین باره اعلام کرده بودیم. از نظر ما تمام پایانه های مسافربری اعم از هوایی، ریلی و جاده ای باید به حومه شهر منتقل شده و در معابر مرکزی و اصلی شهر نباشد. وی با بیان اینکه انتقال ایستگاه راه آهن تهران، فرودگاه مهرآباد و پایانه های اتوبوسرانی شرق، غرب و جنوب به حومه شهر در کاهش ترافیک می تواند مؤثر باشد، گفت: از چنین پیشنهادی حمایت کرده و معتقدیم که اگر این اتفاق بیفتد، بسیاری از جابه جایی ها و مسافرت های زائد درون شهری کم خواهد شد. سخن آخر تجربیات تلخ ما در شهرسازی امروز با ای کاش های زیادی مواجه است. ای کاش هایی که می شد با اقدامات مناسب جایشان را به لبخند رضایت شهروندان بدهند. در موضوع راه آهن هم باید گفت ای کاش آقای قالیباف به همراه مسئولان محترم طی سلسله جلساتی کارشناسی های لازم را انجام می دادند و سپس مجموعه شهرداری در این باره تصمیم می گرفت. به هرحال امیدواریم به هرچه سریع تر جلسات کارشناسی شده تری برگزار و خیلی سریع به یک نتیجه منطقی و معقول که نفع مردم و شهر در آن باشد برسیم و این بحث هم مثل خیلی بحث های دیگر به محل نزاع و به یک درد مزمن و کهنه تبدیل نشود.