شاخص های شهر خلاق

در تجزیه وتحلیل خلاقیت های شهری چهار اصل انعطاف پذیری، ابتکار، خطرپذیری و رهبری به عنوان ارکان حقیقی شهر خلاق موردتوجه قرار می گیرد. انعطاف پذیری توانایی داشتن نگاهی متفاوت به محیط و رفتاری متناسب با آن؛ یکی از نمونه های موفق در امر انعطاف پذیری شهر است. بلک برن، شهری کارخانه ای در شمال انگلیس است که پسرفت صنعت نساجی موجب بیکاری، سطوح بالای کمک مالی دولت به قشر کم درآمد، کاهش خانه سازی، سوء عملکرد اجتماعی، انزوای مرکز شهر، کارخانه های خالی و حتی بحران نژادی و طبقاتی شده بود. همچنین این شهر هیچ منبع مالی یا منابع چشمگیر دیگری برای ایجاد تغییرات موردنیاز نداشت. برای رفع این مشکلات دولت 5 سال پیش 500 کارمند شهری را به یک شرکت مستقل بخش خصوصی به نام کاپیتا منتقل کرد. شرکت کاپیتا متعهد شد که در مرکز شهر ساختمان اداری بزرگ، جدید و ممتازی احداث کند. در حال حاضر کاپیتا قادر است از طریق مدیریت بهتر و عرضه تکنولوژی که شهرداری قبلا قادر به تأمین آن نبود حدود 15 درصد در هزینه ارائه خدمات صرفه جویی نماید. آنچه در اینجا نوآوری محسوب می شود امتناع شهر از پذیرش انحطاط است، نوآوری در تبدیل یک هزینه به یک درآمد، هزینه استخدام دولتی به درآمد ناشی از واگذاری به بخش خصوصی و تحقق اهداف برابری اجتماعی به وسیله انتخاب روش های انعطاف پذیر. ابتکار توانایی به کارگیری راه حل ابتکاری برای مشکلی دیرین؛ ابتکار به کار گرفته شده در استکهلم یکی از نوآوری های شهری است که می تواند الگوی خوبی برای سایر شهرها در این زمینه باشد. سوخت موردنیاز 6 نیروگاه از 7 نیروگاه استکهلم از ترکیب سوخت زیستی، انرژی زباله ها و فاضلاب تأمین می شود. استفاده از فاضلاب و دیگر مواد آلی در جهت تولید گاز زیستی برای تأمین سوخت نیروگاه برق و وسایل نقلیه شهری، سوزاندن 1589 تن زباله های بازیافت پذیر که غیرقابل استفاده مجدد هستند و تولید انرژی از طریق حرارت فاضلاب بخشی از این حرکت ابتکاری هستند. در سوئد 25 نیروگاه تبدیل ضایعات به انرژی متعلق به شهرداری وجود دارند که بخش عمده ای از نیاز انرژی شهرهای این کشور را تأمین می نمایند. مالمو، دومین شهر سوئد نیز 40 درصد نیروی خود را از این طریق تولید می کند. آنچه در اینجا خلاقانه است حذف هزینه شهری، دفع فاضلاب و مدیریت زباله است که با تبدیل آن به جایگزینی برای منابع انرژی هسته ای یا فسیلی که روزبه روز پرهزینه تر می شوند، تبدیل به یک درآمد شده است. در این نمونه شهر به عنوان سیستم انرژی است که تمام ورودی ها و خروجی های انرژی آن با هم در ارتباط هستند. خطرپذیری توانایی قبول پیامدهای شکست؛ سومین اصل خلاقیت، خطرپذیری است. خطرپذیری ازجمله مسائلی است که دولت ها بیشترین مشکل را با آن دارند و از آن پرهیز می کنند. در شهر خلاق بزرگ ترین خطر، خطر نکردن است. در فوریه 2003 مسئولان لندن طرح هزینه تراکم دریافت عوارض حمل ونقل به صورت الکترونیکی در اطراف هسته مرکزی لندن را ارائه کردند که در این مقیاس بزرگ نیازمند جسارت و خطرپذیری بود. چند ماه بعد از ارائه طرح، ترافیک حدود 20 درصد و مدت زمان سفر درون شهری حدود 30 درصد کاهش یافت. حدود 220میلیون دلار عوارض در یک سال جمع آوری شد که برای توسعه حمل ونقل هزینه شد. طبق ارزیابی های انجام شده کیفیت زندگی خیابانی در مرکز شهر به میزان زیادی بهبودیافته است. این طرح درواقع هیچ پیامد منفی نداشته و از حمایت گسترده مردم و بازاریان و تمامی احزاب سیاسی برخوردار است. خطرپذیری شهرداری لندن دنیای شهروندان را تغییر داد. رهبری هر کار خلاقانه ای نیاز به رهبری دارد. در هر یک از مثال هایی که بیان شد شخصی به عنوان تصمیم گیرنده موردنیاز است. آنچه در تمامی شهرهای بزرگ معمول است مدیریت شهر توسط افراد بالای 30 سال است که هرچند سال یک بار با استخدام نیروی جدید تقویت می شود. دانش ممکن است درونی و متناسب با سن باشد اما خلاقیت سرشتی جوان دارد. یکی از موفق ترین شهرداران جهان، شهردار جوان نیویورک است. او آپارتمان مرکزی اداری شهرداری را که توسط شهرداران قبلی نیویورک استفاده می شد ترک کرده و فضایی در داخل تالار شهر را به عنوان دفتر انتخاب کرده است و خود، معاونانش و حدود 100 کارمند ارشد و فرعی همگی در فضایی یکسره و بدون اتاق و بدون هیچ تمایزی ازنظر درجه بندی و امتیاز کار می کنند. تمامی سازمان دهی های متجدد دولتی در دنیا، برنامه های ساختاری و سلسله مراتب اداری در مقابل این خلاقیت ابتکاری، زائد به نظر می آیند. برای انجام کارها، همکاری جمعی افراد شایسته با پیروی از رهبری فردی جسور نیاز است.