مراقب نیوجرسی ها باشید

گروه ساخت و ساز: خرداد 93 بود که وقوع حادثه ای در تبریز، توجه ها را جلب کرد؛ مسأله ای که تا آن زمان شاید کمتر کسی به آن توجه خاصی کرده بود. افتادن دیواره بتنی روی دختر 17 ساله، حادثه تلخی را رقم زد. دختر به طرز فجیعی زیر بلوک سنگین جان سپرد. ماجرا از این قرار بود که پدر مهناز، قربانی حادثه روی دیواره بتنی (نیوجرسی) که شهرداری برای پلمب مغازه اش روبه روی آن قرار داده بود، رفته و سعی کرده بود راهی به مغازه خرازی پیدا کند که ناگهان دیواره سیمانی سنگین، سقوط کرد و دختر بیچاره را به کام مرگ کشید. شاهدان، از جوی خونی حرف می زدند که از زیر بلوک روان شده بود و کسی طاقت تماشای آن را نداشت. نیوجرسی ها همان موانع ترافیکی کنار جاده یا خیابان هستند که از آنها برای بستن خروجی یا ورودی اتوبان ها نیز استفاده می شود و این روزها به منظره های آشنایی در شهر تبدیل شده اند. این بار که در خیابان قدم می زنید، کمی دقت کنید. در هر منطقه باشید، فرقی نمی کند، نیوجرسی ها در تمام مناطق دیده می شوند. بلوک هایی که بسیاری از شهروندان در عبور از معابر شهری با آن مواجه می شوند و گاه از وجود آنها نیز شکایت دارند. جدا از مسائل ایمنی، مخدوش شدن سیمای شهری، مسأله ای است که در مورد این شیوه پلمب اماکن باید به آن توجه داشت. پلمپ با نیوجرسی پس از بروز این حادثه، در حالی که افکار عمومی، شهرداری تبریز را به دلیل چیدمان غیراستاندارد دیواره بتنی مقابل مغازه مقصر می دانست، حسین اکبری، شهردار منطقه 3 تبریز عنوان کرد که بی احتیاطی مالک متخلف ساختمان، سبب افتادن بلوک بتنی روی دختر شده است. شهرداری تبریز البته در آن زمان هیچ پاسخی به این پرسش نداد که با استناد به کدام قانون، دیواره ای با آن وزن و ارتفاع را جلوی مغازه گذاشته و چرا از وسیله مناسب و استانداردی برای پلمب این واحد صنفی استفاده نکرده است. حالا نزدیک به دو سال از آن حادثه می گذرد اما شهرداری ها همچنان از بلوک های بتنی برای پلمب مغازه ها و واحدهای ساختمانی متخلف استفاده می کنند. بلوک هایی که اگرچه ظاهرشان طوری است که جابه جا کردن شان بدون ماشین آلات سنگین، تقریبا غیرممکن به نظر می رسد، اما نمی توان احتمال وقوع حوادث مشابه حادثه تبریز را هم کاملا رد کرد. چهره نازیبای شهر نمونه های مشابه البته کم نیستند. احتمالا در طول روز هنگام عبور از معابر شهر، مدام با چنین صحنه هایی مواجه می شوید. تصویر ناخوشایند بلوک های سیمانی روی هم تلنبار شده که علاوه بر احتمال خطرآفرین بودن، چهره شهر را هم به شکل تأسف آوری نازیبا می کند. این در حالی است که تا چند سال پیش برای پلمب اماکن معمولا از نوشته ای که دربرگیرنده حکم قضایی و دستور پلمب مکان بود، استفاده می شد. اما اینکه چطور شده که بلوک های قطور سیمانی جای احکام نوشته شده را گرفته اند، نکته ای است که می تواند دلایل و ابعاد مختلفی داشته باشد. چرا نیوجرسی؟! بر اساس ماده 543 قانون مجازات اسلامی هرگاه محلی برحسب امر مقامات صالح رسمی مهر یا پلمب شده باشد و کسی عالما و عامدا آنها را بشکند یا محو کند یا عملی مرتکب شود که در حکم محو یا شکستن پلمب تلقی شود، به حبس از سه ماه تا دو سال محکوم خواهد شد در صورتی که مستحفظ آن مرتکب شده باشد به حبس از یک تا دوسال محکوم می شود و اگر ارتکاب به واسطه اهمال مستحفظ واقع شود مجازات مستحفظ یک تا شش ماه حبس یا حداکثر 74 ضربه شلاق خواهد بود. با توجه به قانونی که در مورد فک پلمب وجود دارد و مجازاتی که برای متخلفان در نظر گرفته شده است، آیا ضرورتی برای اعمال قانون به این شیوه وجود دارد؟! آن هم در شرایطی که طبق تبصره یک ماده 27 قانون نظام صنفی، قبل از پلمب محل دایر شده از 2 تا 20 روز به دایرکننده مهلت داده می شود تا کالای موجود در محل را تخلیه کند و براساس تبصره 2 همان ماده، کسانی که پلمب یا لاک و مهر محل های تعطیل شده در اجرای این قانون را بشکنند و محل های مزبور را به نحوی از انحا برای کسب مورد استفاده قرار دهند به مجازات های مقرر قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد. شهرداری نیز از طریق اداره کل امور اجرایی کمیسیون های ماده 100 که زیرمجموعه معاونت معماری و شهرسازی است می تواند با هرگونه تخلف در حوزه ساخت و ساز برخورد کند. حال ممکن است این تخلف مربوط به تغییر کاربری غیرمجاز یا نداشتن پروانه ساخت باشد. شهرداری مقصر است حسین هوشمند، وکیل پایه یک دادگستری در این باره می گوید: پلمب اماکن با حکم قضایی انجام می شود اما اعمال قانون به این شیوه یعنی گذاشتن بلوک بتنی جلوی در اماکن، امری متعارف و مرسوم نیست و در صورتی که بر اثر استفاده از این بلوک ها، اتفاقی برای کسی رخ دهد، شهرداری مقصر خواهد بود. گاهی نیوجرسی هم بی اثر می شود یک منبع آگاه در شهرداری نیز در این مورد توضیحاتی می دهد: پلمب اماکن با برگه قضایی، مربوط به قوه قضائیه است و شهرداری هم برای پلمب و مسدود کردن اماکن از نیوجرسی استفاده می کند که این کار از سوی بخش های اجرایی نواحی انجام می شود. شهرداری مجبور به این کار است چرا که باید جلوی ورود مالک را به مکان پلمب شده بگیرد. حتی خیلی وقت ها دیده شده که مالک با وجود قرار دادن نیوجرسی، وارد مکان شده و از آن استفاده کرده است. این یعنی حتی پلمب کردن به این شیوه هم گاهی تأثیری ندارد. پژوهشگران چه می گویند؟! فرشید مقدم، پژوهشگر شهری در این باره می گوید: پلمب کردن به این شیوه علاوه بر اینکه باعث زشت شدن سیمای شهر می شود، خطرات و مزاحمت هایی را هم به همراه دارد. مثل همان اتفاقی که در تبریز افتاد و منجر به مرگ شد. ظاهرا این شیوه پلمب کردن خیلی وقت ها هم کارساز نیست و دیده شده که مالک از کنار یا بالای بلوک ها رفت و آمد کرده و به کسب و کار خود مشغول بوده است.