پس زمینه اجتماعی در معماری معاصر

حسین شیخ زین الدین متولد 1320 تهران و دارای کارشناسى ارشد رشته معمارى دانشکده هنرهاى زیباى دانشگاه تهران است. این معمار ایرانی مدیرعامل یکى از دفاتر مهندسان مشاور بود، وی همچنین نامزد انتخاب 60 چهره برگزیده از سوى کانون مهندسان معمار دانشگاه تهران در سال 1379 و موفق به دریافت نشان معمارى ایران (استاد پیرنیا) در همین سال شد. زین الدین طراحى و مدیریت در طرح های گوناگون، ادارى، دولتى، عمومى، دانشگاهى، سفارتخانه ها، بهسازى و مرمت بناهاى تاریخى و مجموعه های صنعتى، عضویت در شوراى مشورتى شهر تهران در معاونت فنى و عمرانى شهردارى را در کارنامه کاری خود دارد. این معمار معاصر طی فعالیت حرفه ای خود، آثاری خلق کرده که بعد اجتماعی داشته اند و از هنر و دانش رشته معماری، بیشتر گرایش به هنر داشته، چون معتقد است در دنیای امروز پایه شخصیت معمار خلاقیت اوست. از آثار این هنرمند معمار می توان به ساختمان سفارتخانه جمهورى اسلامى ایران در ژاپن، ساختمان حافظیه در کاخ سعدآباد، برج نوآور خیابان ونک، سفارت ایران در تاجیکستان، کنسولگری ایران در فرانکفورت، بازسازی مدرسه عالی شهید مطهری، بازسازی مجلس شورای ملی سابق و ... اشاره داشت. ساختمان سفارت ایران در توکیو ساختمان سفارتخانه جمهورى اسلامى ایران در ژاپن یکی از مهم ترین آثار مهندس شیخ زین الدین به شمار می رود. این پروژه یکی از مجموعه پروژه هایی است که وزارت خارجه ایران برای معرفی معماری ایرانی، ساختمان های مربوط به خود را در خارج از ایران با همکاری معماران بزرگ ایرانی اجرا می کند. ساختمان سفارت ایران در توکیو از ترکیب یک مکعب مستطیل که یک ضلع بلند آن دارای انحنایی به سمت داخل مستطیل با شعاع بسیار بزرگ و یک دیوار منحنی شکل است که از درون مکعب بیرون آمده است. فضایی که میان دیوار منحنی و مکعب مستطیل قرار دارد، تبدیل به یک آتریوم بزرگ شده که از طبقه زیرزمین تا طبقه دوم ساختمان ادامه یافته است. سقف این آتریوم شیشه ای است که با استفاده از سازه کششی نگاه داشته شده و آتریوم را به صورت گلخانه ای باز و روشن درآورده است. کاربردهای این آتریوم مکانی برای پذیرایی رسمی و ورودی رسمی سفارتخانه بوده و مکعب مستطیل قسمت های اداری را در خود جای داده است. آنچه این ساختمان را از دیگر ساختمان های هم سنخ خود برتر می سازد، این است که زین الدین سعی کرده تا تصور امنیتی و بسته بودن ساختمان را از بین برده و ساختمانی باز را طراحی کند. به طوری که ضلع شمالی ساختمان مشرف به پارکینگ سفارت، از شیشه ساخته شده و می توان از دور فعالیت کارمندان سفارت را دید. ایجاد توازن میان عنصرهای معماری ایرانی و توکیو به عنوان سایت این مکان، موضوع اصلی این ساختمان است و با استفاده از مصالح و تکنولوژی که با شرایط جغرافیایی ژاپن هماهنگ است، عنصرهای ساده شده معماری ایرانی به اجرا درآمده است. در این ساختمان تلاش شده تا عناصر ایرانی، مانند حیاط مرکزی یا سطح دیوارهای بزرگ اجرا شود. حیاط مرکزی وظیفه نورگیری ساختمان را به عهده دارد و دیوار منحنی شکل این ساختمان یادآور دیوارهای خشتی در معماری ایرانی است.