از مسکن مهر تا مسکن اجتماعی

از جمله دغدغه های امام خمینی (ره) ایجاد سرپناه برای مستضعفان بود و به همین دلیل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بنا نهاده شد. هرچند در ابتدای انقلاب تحرکات نسبتا چشمگیری در این زمینه صورت گرفت و تعداد قابل توجهی از مردم خانه دار شدند اما متأسفانه هرچقدر که گذشت آهنگ این اقدام انقلابی و خداپسندانه کندتر و کندتر شد؛ مضافا اینکه رکود سالیان اخیر در عرصه ساخت و ساز و گرانی تولید مسکن به این موضوع دامن زد و به این ترتیب مقوله سرپناه برای مستضعفان و محرومان و حتی بخش مهمی از قشر متوسط به یک امر رؤیایی و دست نیافتنی تبدیل شد. برای این منظور پای صحبت 2 تن از نمایندگان مجلس نشستیم و با آنان به گفتگو پرداختیم. تأمین مسکن محرومان خدشه بردار نیست در این رابطه سیدبهلول حسینی، نماینده مجلس شورای اسلامی ضمن بیان اینکه در بخش مسکن به طرح مباحث جدی نیاز داریم یادآور شد: از اول انقلاب چند اصل ارزشی داشتیم که خدشه بردار نیست؛ از جمله این موارد رسیدگی به محرومان و ساخت مسکن برای کسانی است که توان مالی لازم را ندارند. وی با ذکر این نکته که طرح مسکن مهر در دولت قبل اقدام خوبی بود، افزود: اما دایره کار را به اندازه ای وسیع گرفتند که اصل کار خراب شد. عضو کمیسیون عمران با تأکید بر اینکه نه در این دولت و نه در دولت های قبل هرگز در زمینه مسکن کار به درستی انجام نشد، گفت: اکنون زمان آن فرارسیده که در اهداف اولیه انقلاب به تفاهم برسیم، نه اینکه یک عده نام مسکن برای محرومان را مسکن اجتماعی بگذارند و دیگری نام آن را مسکن مهر بگذارد و در نهایت کاری برای محرومان انجام نشود. حسینی اظهار کرد: نباید ساخت مسکن برای محرومان آلوده به مسائل سیاسی بشود. محرومان دو دسته هستند؛ دسته اول افرادی هستند که اگر دستشان را بگیریم، می توانند در محل زادگاه خودشان صاحب یک مسکن حداقلی بشوند. اینها می توانند مبلغی را بیاورند و با کمک دولت مسکنی را بسازند یا آنکه مسکن را بسازیم و آن را در اختیارشان قرار بدهیم که تا آخر عمر در این مسکن زندگی کنند و هرگاه که خواستند از آن بیرون بروند، پولی را که ابتدا آورده بودند با محاسبه مبلغ روز به آنها بازگردانیم. وی گفت: نوع دوم افرادی هستند که حتی مبلغ اولیه را هم ندارند. برای این افراد می توانیم مبلغ اولیه را از محل حساب 100 امام یا کمیته امداد یا از طریق خیرین تأمین کنیم. به این ترتیب می توانیم برای این دو گروهِ محروم مسکن تأمین کنیم اما ساخت مسکن در حاشیه فلان شهر یا بردن مردم به جاهایی امثال پرند اشتباه بزرگی است. نماینده مردم میانه در مجلس شورای اسلامی افزود: می توانیم برای تهرانی ها محلی تعریف کنیم و در آنجا مسکن بسازیم یا پادگانی که متروکه شده را به ساخت مسکن برای محرومان اختصاص بدهیم و در آنجا مسکن های حداقل 50 متری بسازیم. خواب زمستانی بنیاد مسکن از سوی دیگر عیسی امامی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: امام نگاه ویژه ای به مشکلات مردم داشت و بحث محرومیت زدایی هدف اصلی ایشان بود. وی با یادآوری اینکه امام نهادهای انقلابی خوبی را پیش بینی کرد، تأکید کرد: بنیاد مسکن نتیجه تصمیم راهبردی امام بود و خدمات خوبی را در شهرهای زیر 20 هزار نفر و در روستاها پروژه های بنیاد مسکن با تسهیلات ارزان قیمت اجرا کرد. مدیر سابق اقتصادی بنیاد مسکن با یادآوری اینکه بنیاد در گذشته بیش از 600 میلیارد تومان صرف این قبیل ساخت وسازها در مناطق محروم کرده است، افزود: اما اکنون این روند کند شده و مدت 6 سال است که بنیاد مسکن در خواب زمستانی است. امامی اظهار کرد: اگر می خواهیم واقعا مشکل مسکن را حل کنیم و زمینه مهاجرت معکوس را در مناطق محروم روستایی فراهم آوریم، باید ساخت مسکن در مناطق محروم را بیشتر کنیم. وی با تأکید بر اینکه باید نقش مشارکت مردمی بیشتر شود، گفت: دولت با محدودیت منابع روبه رو است و نمی تواند میدان دار عرصه ساخت مسکن باشد. به همین دلیل باید نقش منابع مردمی در ساخت وسازها پررنگ تر شود. نماینده مردم گرگان با تأکید بر اینکه دولت تاکنون در مدیریت هزینه ها موفق عمل نکرده است، بیان نمود: در این شرایط بهتر است دولت مدیریت منابع را انجام بدهد. وقتی دولت در مدیریت منابع موفق عمل نکرده، می تواند در مدیریت مصارف درست عمل کند و با کاهش هزینه ها، بخشی از منابع را آزاد کند و به مسکن اختصاص بدهد. امامی گفت: همین هدفمندی یارانه ها مسیر خوبی ندارد و به درستی اجرا نمی شود، اما اعتقاد داریم که دولت می تواند با کم کردن دهک های یارانه بگیر، درآمد ناشی از آن را به سوی مسکن اقشار کم درآمد هدایت کند. مردم نیز وقتی ببینند که دولت با پول هدفمندی برای اقشار محروم خانه تهیه می کند، از حذف یارانه شان راضی خواهند بود. وی با تأکید بر اینکه می شود شفاف تر این مشکلات را حل کرد، افزود: ما یک مشکل جدی داریم که تعامل مجلس و دولت مثبت نیست و اعتقاد دوطرفه برای حل مشکلات وجود ندارد. برای یک مشکل ملی باید ملی فکر کنیم و این تولید فکر باید اتفاق بیفتد و انگیزه پشت آن باشد. نماینده مردم گرگان با طرح این پرسش که چرا اقتصاد مقاومتی امروز شکل نمی گیرد، تأکید کرد: یکی از ابزار اقتصاد مقاومتی ساخت مسکن است و گامی در مسیر رفع محرومیت زدایی می تواند ساخت مسکن برای اقشار آسیب پذیر باشد. یادمان نرود که با رکود در مسکن بسیاری از ظرفیت ها از شغل خالی می شود و همین باعث ایجاد مشکل شده است.