معماری ارگانیک در نگین سبز مرند

روستای زنوزق از توابع دهستان زنوزق از بخش مرکزی شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی است. این روستا در فاصله 5/1 کیلومتری شهر زنوز قرار دارد. روستا به لحاظ طبیعی و توپوگرافی کوهستانی است و در دامنه جنوبی ارتفاعات قره داغ یا ارسباران قرار دارد. همجواری این روستا با شهر زنوز که خود، بیش از 800 سال قدمت دارد می تواند معرف پیشینه تاریخی زنوزق باشد. گفته می شود که زنوز و زنوزق تاریخی تقریبا همزمان دارند. روستای زنوزق از لحاظ پوشش گیاهی و تنوع آن بسیار غنی است؛ درختان سنجد، بید، تبریزی، بادام وحشی و نیز درختچه ها و گیاهانی مانند خشخاش، ریواس و یوگون آغاجی از جمله رستنی های منطقه به شمار می روند. وجه تسمیه روستا بنابر اطلاعات موجود، به دلیل قرارگیری در دامنه ارتفاعات زنوز داغ (کوه نور) بوده که بر اثر کثرت استفاده از آن در زبان ترکی به زوانزق و سپس در زبان فارسی به زنوزق تبدیل شده است. آثار به جای مانده تاریخی در اطراف روستا نشان از قدمت بالای آن دارد. مردم روستای زنوزق به زبان ترکی سخن می گویند و پوشش سنتی زنان روستا به صورت لباس های بلند رنگی، زیبا و متنوع به ویژه رنگ های زرد، نارنجی و آبی است که امروزه نیز مرسوم است و در فصل سرد سال از روپوش های پشمی نیز استفاده می شود. پوشش سنتی مردان شلوار گشاد، پالتوی پشمی و کلاه نمدی است. معیشت غالب اهالی، از راه کشاورزی و دامداری است به نحوی که حدودا 78 درصد شاغلان روستا در این بخش فعال بوده و 12 درصد در بخش صنعت و 10 درصد نیز در بخش خدمات مشغول به کارند. عمده ترین محصولات باغی روستا سیب است که اشتهار منطقه ای دارد، ولی زردآلو و گردو نیز در روستا به عمل می آید. جو و یونجه از محصولات عمده زراعی این روستا هستند. روستا دارای چشم اندازی بسیار زیباست. وجود بافت متراکم و همچنین درختان موجود در لابه لای واحدهای مسکونی به همراه باغ های اطراف روستا، منظره بدیع و چشم نوازی را پدید آورده و آن را همچون نگینی در بستری سبز جلوه گر ساخته است. این روستا در حقیقت از امتیازات دارا بودن بافت باارزش و پتانسیل های گردشگری متنوع توأما برخوردار است که این ویژگی ارز ش آن را دوچندان می کند. از جاذبه های گردشگری روستا می توان به ماهار، دامجی قیه، قلعه زنوزق، سنگ مزار، سد مخزنی زنوز در 3 کیلومتری روستا، کوول (غار) و باغ های اطراف اشاره کرد. موقعیت استقرار این روستا کوهپایه ای و بافت پلکانی آن به صورت متراکم به ویژه در محدوده بافت باارزش و قدیمی روستا قابل مشاهده است. معماری روستا بافتی ارگانیک و زیبا دارد و استفاده از مصالح بومی موجود در منطقه، زیبایی و هویت خاصی به آن بخشیده است. این روستا دارای پنج محله به نام های بدیر (بدر)، آق بابا، سیدلر، کده لر و محله جدید است و هر محله مربوط به طایفه و قوم خاص خود است. تقریبا تمام واحدهای مسکونی این روستا به صورت دوطبقه است که طبقه فوقانی آن به کاربری مسکونی و طبقه زیرین یا همکف، به فضایی برای انبار محصولات کشاورزی، ذخیره سازی علوفه حیوانات و آغلی برای نگهداری دام ها و طیور اختصاص یافته است.