معماری از جنس روابط فضایی

یکی از معماران ایرانی که در دهه 80 همپای اروپاییان توانست مباحث مهمی از معماری را مطرح کند، بهرام شیردل بود. او متولد سال 1330 خورشیدی تهران و از دانشگاه تورنتو کانادا در رشته معماری فارغ التحصیل شده بود. وی دوره تخصصی معماری را در آکادمی هنری کرنبورک در ایالت میشیگان آمریکا، زیر نظر دانیل لیبسکیند گذراند. بهرام شیردل علاوه بر انجام پروژه های حرفه ای معماری، به عنوان مدیر و استاد برنامه تخصصی طراحی معماری در مدرسه لندن و همچنین به عنوان استاد در انستیتو معماری کالیفرنیای جنوبی دانشگاه هاروارد و دانشگاه های دیگری در آمریکا و اروپا به تدریس معماری پرداخته است. استفاده از دیاگرام های هندسه فولد، دیاگرام فرم آثار هنری و دیاگرام فرم بدون مرکز در طراحی آثار وی به چشم می خورد. از میان پروژه های او، پروژه های کتابخانه اسکندریه در مصر و تالار همایش نارا در ژاپن، جایزه دریافت کرده اند. شیردل دو پروژه موزه ملی آب ایران را نیز طراحی کرده است. کتابخانه کانسای ژاپن، طرح مسابقه پدیده کیش در ایران، مسابقه کتابخانه اسکندریه، موزه ملی اسکاتلند، طراحی شهری در متاپولیس لوس آنجلس هم از آثار طراحی شیردل است. او توجه خاصی به روابط بین فضاها دارد و با توجه به روند معماری وی می توان گفت که یکی از دغدغه های اصلی اش روابط فضایی و حجمی است. جوایز معماری شیردل دریافت مدال نقره کریستوفر رن از انجمن صنفی معماران کانادا و نماینده ملکه بریتانیا در سال 1979 رئیس برنامه طراحی معماری در A.A. لندن ـ از سال 1992 تا 1996 دریافت نشان طلا برای شهرسازی شهر جدید شانگلیو در چین 1995 مرکز تجارت جهانی شیراز این مرکز تجاری در شهر شیراز دارای ساختاری خاص بوده و از محدوده شهر قدیم که ابنیه تاریخی را در خود دارد و از شمال بوسیله راهی به دروازه قران منتهی می شود، دو راه شرقی غربی که جهت اصلی توسعه فعلی شیراز را تشکیل می دهند، باغ ها که از باغ دلگشا در شمال شرقی شروع می شوند و با باغ های جهان نما باغ تخت ارم خلیلی عفیف آباد (گلشن) و جنت در یک امتداد تا جنوب غربی شهر ادامه پیدا می کند، تشکیل شده است. سایت پروژه روی تقاطع امتداد باغ های شیراز و خیابان قصرالدشت واقع شده است و از نظر متراژ بنا ارتفاع و حجم ساختمانی در شیراز همانندی ندارد. همچنین از اهداف اصلی مطرح کردن این پروژه ایجاد نمادی برای شهر شیراز بوده است، به همین پروژه می بایست در یک ارتباط فضایی با دیگر ساختار اجزای شهر قرار می گرفت. برای ایجاد رابطه میان پروژه و اجزای ساختار شهر مورداشاره در دیاگرام شیراز یک باغ در طبقه پنجم پروژه طراحی شده که رابطه میان باغ عفیف آباد و باغ خلیلی را تقویت می کند. فضای باز میان دو برج در امتداد خط میان دروازه قرآن و دروازه بوشهر جهت یابی شده است و همچنین امتداد پل اتصال دو برج رو به گشودگی میان ساختمان خوابگاه های دانشگاه قرار می گیرد. باغ با توجه به قرار گرفتن در ارتفاع 25 متری از سطح زمین و مساحت 2500 مترمربع عمده ترین مکان شهری در پروژه است. سکوی نظاره هم به دلیل ارتفاع زیاد و اشراف به شهر مکان مناسبی برای مراجعات عمومی است سیرکولاسیون این فضاهای متناوب به صورت یک لوپ باز طراحی شده که از خیابان شروع می شود و پس از طی همه فضاها مجددا به خیابان برمی گردد؛ بنابراین مخاطب می تواند در صورت تمایل بدون مواجه شدن با فضاهای مسکونی و تجاری تنها از فضاهای عمومی استفاده کند.