بازار مسکن در آستانه فصل اجاره

از یک سال گذشته تاکنون بازار اجاره آرام و کم نوسان بوده است. طبیعتا مهم ترین عامل تأثیرگذار بر اجاره مسکن، قیمت مسکن است، چنانکه تغییر اجاره بها، ترکیب دریافت ودیعه (رهن) و اجاره نقدی را تحت تأثیر قرار می دهد. در تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران، متوسط مبلغ اجاره ماهانه به علاوه 3 درصد ودیعه پرداختی برای اجاره یک مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه های معاملات ملکی در شهر تهران نسبت به فصل قبل 4 درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه سال قبل 9.5 درصد افزایش داشته است. همچنین تعداد معاملات اجاره زیربنای مسکونی انجام شده از طریق بنگاه های معاملات ملکی در شهر تهران نسبت به فصل مشابه سال قبل 19.4 درصد کاهش داشته است. بر اساس اطلاعات منتشرشده همچنین متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه های معاملات ملکی در شهر تهران، نسبت به فصل مشابه سال قبل 0.6 درصد کاهش داشته و تعداد معاملات فروش زیربنای مسکونی انجام شده از طریق بنگاه های معاملات ملکی در شهر تهران نسبت به فصل مشابه سال قبل 8.4 درصد کاهش داشته است. قانون نانوشته مشاوران املاک یک خانم متقاضی خانه اجاره ای که با سر آمدن پایان موعد اجاره به دنبال خانه دیگری به بنگاه معاملات املاک مراجعه کرده، به خبرنگار پیام ساختمان می گوید: متأسفانه بسیاری از مالکان تصور می کنند که باید هرساله اجاره بهای خانه را افزایش دهند و این مسأله را تبدیل به یک قانون نانوشته کرده اند، حال آنکه در جایی که قیمت مسکن نه تنها افزایش نیافته بلکه با کاهش هم روبه رو بوده است، چرا باید اجاره بها افزوده شود. به نظر می رسد مسئولان باید نظارت جدی تری برای سروسامان دادن وضعیت آشفته بازار اجاره داشته باشند چراکه چنین رسم غلطی در آن رواج یافته و هر سال هم بدتر از سال قبل می شود. یک مستأجر ساکن در منطقه نظام آباد هم دراین باره گفت: علیرغم رکود چند ساله بازار مسکن همچنان قیمت اجاره بها نسبت به سال های گذشته بالا رفته و جالب اینجاست که در صورت شکایت و اعتراض به رکود بازار، مشاوران املاک پاسخ می دهند افزایش اجاره ها ارتباطی به رکود ندارد بلکه از تورم هرساله تأثیر می پذیرد. او می گوید: صاحبخانه هرسال با ادعای افزایش تورم، نرخ اجاره را نیز بالاتر می برد و من مجبورم با وجود سه فرزند دانش آموز هر سال به خانه ای کوچک تر در محله ای پایین تر تغییر مکان دهم. یکبار هم که در خانه ای به مدت دو سال از سر ناچاری سکونت کردم مجبور به پرداخت قیمتی بالاتر بابت افزایش اجاره خانه شدم. چرا مالکان تعیین کننده قیمت اجاره اند یکی دیگر از اهالی محدوده عباس آباد که به دلیل توافق با صاحبخانه، مدت 5 سال در خانه اجاره ای خود زندگی می کرد، می گوید: حالا که بعد از 5 سال به دنبال خانه دیگری هستم، خانه نوساز با قیمتی کمتر از متری 2 میلیون تومان برای رهن پیدا نمی کنم. اگر بخواهم با وجود دوبچه یک خانه 100متری اجاره کنم، باید حدود 160 تا 200 میلیون تومان پول رهن داشته باشم درحالی که در تمام این سال ها و همین حالا در خانه فعلی ام چیزی کمتر از 1 میلیون تومان پول اجاره داده ام. او در اشاره به وضعیت نابسامان مسکن، دولت و سیاست گذاری های غلط را در این زمینه مقصر می داند و می گوید: ما مستأجران شرایط سختی داریم، چرا دولت اجازه می دهد مالکان قیمت اجاره یا فروش خانه ها را تعیین کنند. ما و افرادی که خانه نداریم چه گناهی کرده ایم که باید این اجاره های سنگین را پرداخت کنیم؟ اصلا چرا اجاره خانه ها ارزان که نمی شود هیچ، هر روز گران تر هم می شود؟ مالکان حاضر به کاهش قیمت نیستند یک مشاور املاک واقع در خیابان بهار شیراز به خبرنگار پیام ساختمان می گوید: اجاره خانه ها از منطقه ای به منطقه دیگر تفاوت دارد اما امسال به طورکلی نرخ اجاره بها 7 تا 10 درصد افزایش یافته است، اما شواهد نشان می دهد، تعداد زیادی از مردم که توان پرداخت اجاره بهای بیشتر را ندارند، مثل سال های گذشته با صاحبخانه قبلی خود به توافق رسیده اند و نقل مکان نمی کنند. پرویزی می گوید: برخی مستأجران به دلیل اینکه نمی خواهند هزینه اضافی جابه جایی بار و آسیب اسباب و اثاثیه و هزینه بنگاه و نرخ خانه جدید را بپردازند، با صاحبخانه توافق کرده و با کمی افزایش قیمت در نرخ اجاره بها ترجیح می دهند در همان خانه بمانند. به همین دلیل جابه جایی ها کاهش یافته وتعداد مشتری های مشاوران املاک هم کمتر شده است. وی با بیان اینکه وضعیت اجاره بهتر از خرید و فروش و رهن است، در خصوص نرخ فایل های اجاره ای در بنگاه خود واقع در منطقه شریعتی می گوید: معمولا نرخ اجاره بهای خانه براساس امکانات هر ملک در هر منطقه و قدمت ملک، قیمت رهن و فروش متغیر است. مستأجران در انتظار ساماندهی این مشاور با بیان اینکه از این ماه فصل اجاره بها در بازار مسکن کم کم آغاز می شود، می گوید: مشخص نیست که قیمت ها باز چه تغییراتی خواهند داشت اما تجربه هرساله ما نشان می دهد معمولا مالکان حاضر به کاهش قیمت ها نیستند، حتی اگر بازار مسکن تورم نداشته باشد؛ بنابراین حاضرند خانه خود را مدت ها خالی نگه دارند. پرویزی درباره فایل های اجاره ای منطقه مورد مراجعه خود توضیح می دهد: به عنوان نمونه در خیابان گوهر یک مورد 98 متری، با مبلغ اجاره یک میلیون و 800 هزار تومان ودیعه 40 میلیون تومان، حوالی خیابان پلیس یک مورد 42 متری با اجاره 650 هزار تومانی و ودیعه 20 میلیون تومان، یک مورد در خیابان بهار شیراز 83 متری با اجاره 600 هزار تومانی و ودیعه 40 میلیون تومانی، خیابان میثاق مورد 100 متری، مبلغ اجاره 2 میلیون 400 هزارتومان با ودیعه 40 میلیون تومانی و مورد دیگری در خیابان بهارشیراز 77 متری، یک میلیون و 500 هزار تومان اجاره با ودیعه 20 میلیون تومانی برای اجاره گذاشته شده است. حال با توجه به وضعیت فعلی بازار مسکن و پیش بینی رونق نسبی این بازار بنابر پیش بینی مسئولان، مردم و به ویژه مستأجران انتظار دارند دولت راهکارها و چارچوب برنامه مشخصی برای سامان بخشی به بازار اجاره بها ارائه دهد تا در ماه های آینده قیمت ها متعادل و منطقی تر شود، در غیر این صورت به مانند سال های گذشته در سایه سکوت و بی خبری متولیان، مستأجران باز هم برای اجاره یک واحد مسکونی مناسب نقره داغ خواهند شد.