گام اول برای برگزاری اکسپو تهران

گروه ساخت وساز: نمایشگاه های بین المللی با هر موضوع و محوری که برگزار می شوند، مخاطبان خاص خود را در همه نقاط جهان دارند؛ مخاطبانی که برای برخورداری از آخرین اطلاعات و دانش روز موضوع نمایشگاه به کشور میزبان سفر می کنند و این سفر همانا و توسعه شهرها از جهات مختلف که مهم ترین و مشخص ترین آن باز شدن ابواب جدید گردشگری است همانا. اما برای اینکه یک شهر بتواند نمایشگاهی در ابعاد بین المللی و قدرت جذب مخاطب بسیار برگزار کند، به اندازه موضوعی که انتخاب کرده باید از فضای نمایشگاهی و امکانات مناسب از قبیل اقامتگاه و تجهیزات نیز برخوردار باشد در غیر این صورت نمی تواند در گستره جهانی قدرتمند ظاهر شود. چه اینکه نمایشگاه بین المللی کتاب تهران سال ها با یدک کشیدن عنوان بین المللی برگزار شده و با وجود اینکه به عنوان پرمخاطب ترین نمایشگاه داخلی، در عرصه جهانی، تاکنون نتوانسته برای خود اعتبار چندانی دست وپا کند. دستاورد های اکسپو اکسپو رویدادی است که هرچند سال یک بار و هر بار در کشوری متفاوت برگزار می شود. اهمیت این نمایشگاه و پیامدها و برآیندهای آن برای کشورهای جهان آن چنان ارزشمند است که امروزه اکسپوها سومین رویداد مهم دنیا پس از مسابقات جام جهانی فوتبال و بازی های المپیک بوده و نام المپیک فرهنگ ملل را برای آن برگزیده اند. این نمایشگاه پیشگاهی است برای نمایش گذشته، اکنون و آینده کشورها که در آن دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، علمی و پیشینه فرهنگی و دورنمای توسعه کشورها به نمایش گذاشته می شود. میزبانی نمایشگاه اکسپو برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی شهرهای میزبان و دادوستدها و همکاری های بین المللی بسیار کارساز است. ازاین رو، همه کشورهای عضو دفتر نمایشگاه های بین المللی (BIE) مایلند میزبانی این نمایشگاه را به عهده بگیرند. تاکنون حدود 60 اکسپو در 24 شهر برگزار شده است. با توجه به آورده هایی که این نوع از نمایشگاه ها از قبیل اقتصادی، فرهنگی، گردشگری و اجتماعی برای میزبانان خود دارد بسیاری در تلاش برای عهده دار شدن دوره ای از این رویداد هستند؛ ایران نیز در این میان مسلما به دنبال چنین هدفی است. ایجاد اشتغال با اکسپو میزبانی این رویداد تنها به معنی برپا کردن ساختمان نیست. این میزبانی به شدت بر اقتصاد شهر ها تأثیرگذار است به گونه ای که از آن به عنوان بلوغی برای یک شهر نام می برند. همزمان با آغاز ساخت وسازهای پروژه های مرتبط با اکسپو شغل های بسیاری ایجاد می شود و حجم توریست داخلی و خارجی به شدت بالا می رود، هتل ها و آژانس های مسافرتی و خدمات شهری و دیگر مشاغل وابسته فعال تر می شوند. به عنوان مثال دوبی انتظار دارد که در میزبانی این رویداد در سال 2020 به میزان 270هزار شغل در آنجا ایجاد شود. به علاوه نمایشگاه های این چنینی باعث ایجاد توسعه و ساخت و ساز ها در شهرها می شوند که تأثیرات بلندمدت و چه بسا دائمی خواهند داشت. برای نمونه اکسپوی 67 باعث ساخت سازه ها و تونل ها و زیرساخت های مهمی برای مونترال شد تا حدی که نام تیم معروفی در بیس بال به نام اکسپوی مونترال گذاشته شد یا برج ایفل که خود در ابتدا المانی برای ورودی نمایشگاه بود، امروزه به عنوان جاذبه ای جهانی شناخته می شود. برای برگزاری اکسپوی شانگهای این شهر به شهری مدرن تبدیل شد. 73 میلیون نفر در مدت 6 ماه از این نمایشگاه بازدید کردند. 6 خط جدید مترو طی دو سال برای آن افتتاح شد و چهار هزار تاکسی به سامانه حمل و نقل شهری اضافه شد و براساس آمار درآمد توریسم شهر تا 13 درصد افزایش را نشان داد. معرفی شهر ها در سطح جهانی اما اکسپوها در ساختار بیرونی تفاوتی ملموس با دیگر انواع نمایشگاه های بین المللی دارند. اکسپوها اغلب در نگاهی عام بین سه تا 6 ماه برپا هستند و این مدت زمان از فعالیت نمایشگاهی زیرساخت های بسیاری را طلب می کند و در همین حال برگزارکنندگان باید به تعادلی از هزینه ها و درآمدها هم دست پیدا کنند. با این وجود با توجه به فواید این قبیل نمایشگاه ها شهرهای بسیاری در پی میزبانی این رویداد هستند تا بتوانند خود را در سطحی جهانی معرفی کنند. به گفته متخصصان تجاری که بر تأثیرات اکسپوها تحقیق می کنند، این میزبانی ها کمک می کند تا مدیریت شهرها را در نقشه ذهنی جهان ثبت کنیم. شهر آفتاب؛ بستر اکسپو میزبانی در تهران برای اینچنین نمایشگاهی به آماده سازی زیرساخت های مطالعه شده، اساسی و البته پرهزینه نیاز دارد؛ در گام اول مکانی که تحمل پاسخگویی به چنین حجمی از جمعیت را داشته باشد به گونه ای که تأمین خدمات و نیازهای روزمره این مخاطبان نیز برآورده شود. در همین رویداد اخیر تهران، پنجمین سمپوزیوم فدراسیون جهانی انجمن های جراحان مغز و اعصاب، یکی از مشکلات برگزاری کمبود اقامتگاه مناسب برای مهمانان بود؛ بنابراین قطعا گام های زیادی از جمله آماده سازی هتل ها و حمل ونقل های درون شهری و برون شهری برای برگزاری اکسپو در تهران باید برداشته شود اما شاید بتوان گفت اولین گام که به مطالعه بسیاری احتیاج دارد انتخاب و آماده سازی مکان برگزاری این قبیل رویدادهاست که با افتتاح شهر آفتاب این مهم محقق شده است. نمایشگاهی که در منطقه ویژه شهر آفتاب در مجاورت مرقد مطهر امام خمینی (ره) قرار دارد. استقرار در مسیر آزادراه خلیج فارس به عنوان اتصال دهنده شهر تهران به بخش های جنوبی کشور، فاصله نزدیک به فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) به منظور کاهش حمل و نقل داخل شهری و امکان اتصال به خطوط متروی شهر تهران از امتیازات منطقه ای این پروژه به شمار می آید. همچنان که بسیاری از نمایشگاه های معتبر دنیا در خارج از شهرها برگزار می شوند؛ به عنوان مثال می توان از اکسپوی میلان نام برد که در فاصله 14 کیلومتری شهر برگزار شد و سال گذشته در جذب گردشگر برای این شهر بسیار موفق بود. شاید در نگاه نخست به نظر برسد که جانمایی این پروژه با فاصله ای تقریبا زیاد از مرکز شهر چندان کارآمد نباشد و باعث صرف هزینه های هنگفت برای شهر و شهروندان شود؛ اما با نگاهی مطالعه شده و بررسی نمونه های مشابه در سراسر دنیا و مشکلاتی که آنها برای برگزاری نمایشگاه های بزرگ با آن روبه رو بوده اند می توان مهر تأییدی بر انتخاب مکان این پروژه زد. به هرحال پروژه شهر آفتاب در گام های ابتدایی خود به سر می برد و به نظر می رسد با سرعتی قابل قبول و مدیریتی قابل ثبت در حال حرکت به سوی هدفی درست است. این پروژه با اتصال به دیگر پروژه های زیرساختی و نهایتا روساختی می تواند در سال های نه چندان دور میزبانی نمایشگاه های بزرگی همچون اکسپوها را از جامعه جهانی طلب کند.