موعد وام های 19 خرداد

موعد وام های 19 خرداد 19 خرداد هرچند در تقویم شمسی، قمری و میلادی خاستگاه حدود 30 رویداد تاریخی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... است اما این روز از آن رو سوژه این هفته سرمقاله نشریه ساختمانی قرار گرفته که یک سال پیش در چنین روزی وزیر محترم راه و شهرسازی اقدام به افتتاح آغاز سپرده گذاری برای وام 80 میلیونی خانه اولی ها نمودند. بنا بر اعلام آن روز منابع اطلاعاتی وزارتخانه با این نوع از سپرده گذاری بنا شد؛ سقف این وام در تهران 80 میلیون تومان، در شهرهای بالای 200 هزار نفر 60 میلیون و برای سایر مناطق شهری بالای 20 هزار نفر 40 میلیون تومان باشد و کسانی که نصف مبلغ 80 میلیون تومان یعنی 40 میلیون تومان را یک ساله در بانک عامل سپرده گذاری کنند پس از اتمام یک سال80 میلیون تومان وام البته با بازپرداخت و اقساط آنچنانی! دریافت کنند. اما در روز افتتاحیه و آغاز سپرده گذاری این حساب، وزیر راه و شهرسازی در رابطه با اهمیت، علل و اولویت های اقدام به چنین مهمی گفتند: برای شروع کار از قشر متوسط آغاز کردیم که گروه کوچکی نیست و بخش عمده ای از جامعه را شامل می شود. بنابراین فارغ از اینکه مقصود وزیر راه و شهرسازی از بیان قشر متوسط که بخش عمده ای از جامعه را شامل می شود چه عدد و رقمی بود و شامل چند میلیون هموطن فاقد مسکن می شد که در آن مقطع مسئولان مربوطه را ناگزیر کرده بود برای پاسخ به نیاز این بخش عمده سیاست هایی را اتخاذ کنند که در نهایت بنا بود تا سقف فقط 80 هزار نفر وام و تسهیلات پرداخت شود، در اینجا می خواهیم بدانیم در 19 خرداد سال 95 که دوره یک ساله سپرده گذاری خانه اولی ها به اتمام می رسد چه تعدادی از فاقدان مسکن در این حساب سپرده گذاری کرده اند؟ چه مبلغی سپرده گذاری شده است؟ مبلغ سپرده گذاری کفاف چند هزار نفر سپرده گذار را برای دریافت وام خواهد داد؟ امکان پرداخت بانک عامل به چند هزار نفر از اقشار متوسط میسر است؟ و در نهایت با پرداخت این تسهیلات چه تعدادی از متقاضیان فاقد مسکن صاحب خانه خواهند شد تا دولت محترم دیگر دغدغه تأمین تسهیلات آن عده دریافت کننده وام را در سال های آتی نداشته باشد؟ اما پیش از پاسخ به این سؤال ها لازم به توضیح است که پس از روی کار آمدن دولت یازدهم عمده تلاش وزارتخانه راه و شهرسازی و مسئولان مربوطه بر این امر متمرکز شده بود که بخشی از منابع لازم متقاضیان خانه را عمدتا از راه سپرده گذاری و پس انداز خود متقاضی و بخشی دیگر را نیز توسط تسهیلاتی تأمین کنند که از آن جمله ارائه وام های 80 میلیونی در تهران و ... است. علاوه بر اختصاص پرداخت تسهیلات خرید مسکن اعلامی به متقاضیان، متولیان امور مسکن تسهیلاتی نیز برای ساخت مسکن در نظر گرفته اند و آخرین نوع از این نوع تسهیلات، تأمین بیش از 75 درصد منابع مالی موردنیاز ساخت برای تعاونی های مسکن توسط بانک هاست. هرچند چگونگی این آخری نیز مانند پرداخت تسهیلات قبلی با اما و اگرهای زیادی مواجه است و معلوم نیست که بانک مرکزی بر چه اساسی به بانک هایی که حتی حاضر نشدند نرخ سود خود را طبق خواسته آن بانک کاهش دهند اجازه داده است به تعاونی های مسکن تسهیلات تا سقف 75 درصد نیاز ساخت را ارائه دهند اما اولین سؤالی که در این رابطه به ذهن متبادر می شود این است که این بانک ها! با چه شرایطی و با چند درصد سود! حاضر به تأمین منابع لازم برای ساخت و ساز تعاونی های مسکن خواهند شد؟ و باز در صورت حاضر شدن بانک ها به شرایطی که به انتخاب خود بانک خواهد بود آیا سنگینی این بار، این بار بر گرده متقاضیان واقعی مسکن که در نهایت خریداران مسکن های تعاونی ساخت خواهند بود، نخواهد بود؟ با این وضعیت یعنی اضافه شدن بار سود تعیین شده توسط بانک ها، آیا امکان توان خرید برای متقاضی وجود خواهد داشت؟ و آیا این سیاست منجر به خروج از رکود مسکن و اقتصاد که مقصود و غرض اصلی بانک مرکزی و دولت است، خواهد شد؟ اما برای اینکه از بحث اصلی یعنی موعد پرداخت تسهیلات 80 میلیونی (19 خرداد 95) زیاد دور نشویم و به سؤالات مربوطه که در بالا مطرح گردید تا حدودی پاسخ داده باشیم، هرچند آخرین پیگیری نگارنده از وزارتخانه حین نوشتن این مطلب ثمربخش نبود و علیرغم تماس های چندباره نهایتا با پاسخ آقای ... از صبح در جلسه هستند مواجه شد، ولی طبق آخرین آمارهایی که معاون محترم مسکن و ساختمان از تعداد و مبلغ سپرده گذاری ها برای دریافت وام 80 میلیونی در تهران و 60 و 40 میلیونی به ترتیب در شهرهای بالای 200 هزار جمعیت و سایر مناطق شهری ارائه داده اند حدود 40 هزار نفر در صندوق پس انداز یکم سپرده گذاری کرده اند. با این فرض که همه 40 هزار نفر در همان 19 خرداد سال 94 هرکدام 40 میلیون تومان برای خانه اول سپرده گذاری کرده باشند ـ البته این گونه نبوده است ـ مبلغ سپرده گذاری 40 هزار نفر، یک هزار و ششصد میلیارد تومان خواهد بود. باز اگر همه این 40 هزار نفر در 19 خرداد 95 موفق به دریافت 80 میلیون وام شوند ـ البته که این گونه نخواهد بود ـ مبلغ مورد نیاز برای پرداخت به این تعداد سه هزار و دویست میلیارد تومان خواهد بود. اگر همه این اگر ها عملی شوند تنها به حدود 40 هزار نفر وام تعلق خواهد گرفت و این رقم حدود نیمی از سقف مدنظر یعنی 80 هزار نفری است که بنا بود از قِبَل این سپرده گذاری خانه دار شوند پس، تکلیف بقیه متقاضیان که مسئولان اعم از اجرایی و تقنینی اعلام می کنند سالانه نیاز به حدود 700 هزار تا 800 هزار خانه در کشور برای زوج های جوان وجود دارد، چه می شود؟ پرداخت تسهیلات به 40 هزار نفر دریافت کننده وام ـ البته اگر دریافت کنند ـ پاسخگوی چه بخشی از نیاز 700 تا 800 هزار نفری مورد ادعای مسئولان خواهد بود؟ تنها یک بیستم از 800 هزار نفر! البته اگر با ارفاق از برخی آمارهای بالای یک میلیون نیاز سالانه به مسکن چشم پوشی کنیم! با این اوصاف، از این معادله ساده چه تحلیلی می توان ارائه داد؟ به عبارت ساده تر با تأمین نیاز مسکن از این طریق حدود20 سال طول می کشد تا به نیاز 800 هزار نفری فعلی پاسخ داده شود. آیا با این روش باز می توان امیدوار به تأمین متقاضیان مسکن از راه ارائه تسهیلات شد؟ آیا واقعا راه های دیگری وجود ندارد که بتوان نسبت به خانه دار کردن مردم اقدام کرد؟ آیا دولت و متولیان محترم مسکن هنوز نمی خواهند برای خواب سرمایه های کلان کشور در خانه های خالی که اتفاقا بیشترشان لوکس نیستند اما صاحبان دندان گردی دارند، اقدام کنند؟ آیا با وجود حدود 20 درصد خانه آماده مازاد و خالی و حدود 30 درصد در حال ساخت که طی امسال و سال آینده به سرنوشت خانه خالی دچار خواهند شد باز باید برای چگونگی پرداخت تسهیلات ساخت این بار به تعاونی های مسکن اقدام کرد؟ اقدامی که سودش به جیب بانک های پردازنده 75 درصد منابع برای ساخت تعاونی مسکن روانه خواهد شد و دودش به چشم بخش عمده اقشار متوسط مورد اشاره وزیر محترم راه و شهرسازی خواهد رفت! به نظر می رسد در حال حاضر آنچه بیش از همه اینها ضرورت دارد و نشانه ای از اقدام و عمل متولیان و مسئولان مسکن را به نمایش خواهد گذاشت اعلان شفاف مقدار و تعداد وام های پرداختی به خانه اولی ها مقارن با 19 خرداد (آغاز سپرده گذاری متقاضیان مسکن در سال 94) از طریق سپرده گذاری است. قادر نصیری ترزنق