خلأ استراتژی مشکل اصلی صنعت آسانسور

سال های اخیر رکورد برج سازی ها در کشورمان شکسته شده است. این روند بهترین زمینه برای فعالیت تولیدکنندگان آسانسور و پله برقی را فراهم آورده است که درنتیجه آن ایران در زمینه طراحی و ساخت انواع تجهیزات این صنعت همچون کابین، گیربکس، الکتروموتور، سیم بکسل، سیستم کنترل و درب اتوماتیک توانمندی زیادی پیدا کرده است. در این رابطه رئیس هیأت مدیره سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران و خدمات وابسته به خبرنگار پیام ساختمان گفت: در سال گذشته 45 هزار دستگاه آسانسور در کشور نصب شده که موتور12 تا 13 هزار عدد از این آسانسورها در داخل تولید شده و بقیه موتورها وارداتی از ایتالیا، آلمان و بعضا از چین و ترکیه بوده است که 7 تا 8 هزار مورد مربوط به آسانسورهای خاص با ارتفاع، سرعت و ظرفیت بالا بوده است. به گفته محمدرضا زهره وندی حداکثر 20 درصد از موتورها و درهای کابین آسانسورهای خاص از طریق واردات تأمین می شود اما در تولید درهای لولایی آسانسور و همچنین درهای اتوماتیک به خودکفایی رسیده ایم . گردش مالی صنعت آسانسور یک چهارم صنعت خودروسازی بوده است. وی همچنین معتقد است:گردش مالی صنعت آسانسور یک چهارم صنعت خودروسازی است چنانکه صنعت آسانسورامکان اشتغال مستقیم 50 تا 60 هزار نفر و اشتغال غیرمستقیم 200 هزار نفر را فراهم آورده و حجم تجارت سالانه این صنعت بالغ بر 250 هزار میلیارد ریال است. ارزآوری صنعت آسانسور رئیس هیأت مدیره سندیکای صنایع آسانسور با بیان اینکه بازارهای هدف این صنعت، کشورهای آسیای میانه با جمعیت 400 تا 500 میلیون نفری هستند، بر این باور است که صنعت آسانسور در کشور می تواند منجر به صادرات خدمات فنی و مهندسی و ارزآوری شود. بنابراین هرگونه تصمیم گیری در صنعت ساختمان می تواند نتایج جانبی و آثاری برای مشاغل دیگر داشته باشد چنانکه رونق ساختمان سازی در کشور روند فعالیت صنعت آسانسور را شتاب می دهد. به عنوان مثال در گذشته سالیانه در سطح کشور 70 تا 75 هزار دستگاه آسانسور جدید نصب می شد اما از سال 1394 به دلیل شرایط رکودی در کشور و افت ساختمان سازی این میزان به 45 هزار دستگاه کاهش یافت. به گفته زهره وندی، زنجیره صنعت آسانسور از طراحی، ساخت، اجرا و خدمات پس از فروش تشکیل شده است و به هر میزان سرمایه گذاری بیشتری در این بخش صورت گیرد، می تواند منافع بیشتری به همراه داشته باشد. حوادث آسانسور در رتبه سوم دست اندرکاران صنعت ساختمان معتقدند، حوادث آسانسور پس از تصادف های جاده ای و مرگ خاموش با گاز در رتبه سوم قرار دارد. این فعال صنعتی می گوید: آمار نشان می دهد در استان تهران بیش از یک هزار نفر مجوز فعالیت نصب و راه اندازی آسانسور در ساختمان ها را دارند و حوادث نشان می دهد واحدهای استاندارد و مورد تأیید این سندیکا کمترین سهم را در این زمینه داشته اند و بیشترین موارد حوادث مربوط به نصاب های غیرمتخصص و مالکان ساختمان هایی است که به شکل غیرحرفه ای ساختمان سازی می کنند و در پی سودجویی هستند. اما بر اساس صحبت های زهره وندی، با توجه به اینکه اغلب ساختمان های ایران بین 5 تا 8 طبقه بوده و سنتی سازی می شوند، برای کاهش هزینه ها از مهندس ناظر برخوردار نیستند و یک مالک به راحتی با نصاب آسانسوری که گواهینامه حرفه ای ندارد، اقدام به اجرای آن می کند. بلای آسانسورهای غیراستاندارد اما چندی پیش یکی از مدیران ارشد سازمان ملی استاندارد خبری را منتشر کرد که در آن از غیراستاندارد بودن تعداد بسیار زیادی از آسانسورهای عمومی و اداری در کشور خبر داده بود. ماه گذشته هم روابط عمومی استاندارد گلستان خبری را برای رسانه ها ارسال کرد که در آن از قول وحید مرندی، معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران آمده بود: سال گذشته از یک هزار و 660 بازرسی ادواری از آسانسورهای اماکن اداری و عمومی، 99٫3 درصد آنها فاقد استانداردهای لازم بودند. رئیس هیأت مدیره سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران ضمن تأیید این خبر می گوید: البته ریشه این موضوع در بخش آسانسورهای غیرعمومی هم به نبود قانون و هم به عدم اجرای قانون موجود بازمی گردد. پیشتر اعلام شده بود که 20 درصد قطعات آسانسور نشان و تأیید استاندارد ملی دارد و امروز بیشترین صدمات و آسیب ها به صنایع آسانسور مربوط می شود که در این بخش کسی متولی امر نیست. آسانسور بیش از 150 قطعه مهم دارد که همه باید استاندارد باشد، اما فقط پنج قطعه از آسانسور استاندارد لازم را دارد. زهره وندی با تأکید بر لزوم کنترل اجرای استانداردها در صنعت آسانسور اضافه می کند: قفل درب آسانسور، ضربه گیر آسانسور، ترمز اضطراری آسانسور و کنترل سرعت آن به عنوان اقلام مشمول استاندارد اجباری هستند و باید در تولید قطعات استاندارد برای این صنعت تأکید بیشتری شود. تدوین استراتژی صنعت آسانسور تدوین استراتژی صنعت آسانسور در کشور از دیگر موضوعاتی بود که رئیس سندیکای صنایع آسانسور خبر داده و می گوید: این استراتژی با تأکید بر دستیابی به تکنولوژی نوین، ساخت آسانسورهای خاص و عمومی و همچنین حقوق مصرف کننده، صادرات خدمات فنی مهندسی و محصولات ساخته شده در دست تدوین است. به گفته او50 تا 55 درصد گردش مالی صنعت آسانسور به واردات اختصاص دارد و در حال حاضر تجهیزات آسانسور ساختمان های 5 تا 7 طبقه در داخل تولید می شود اما در مورد آسانسور ساختمان های 8 طبقه به بالا حدود 65 درصد ارزش ریالی تجهیزات به واردات اختصاص دارد. زهره وندی می افزاید: در حال حاضر تولید در کابین، لولا و موتور آسانسورهای 6 نفره در داخل امکان پذیر است البته باید برای رقابت پذیر شدن و فعالیت صادراتی تلاش بیشتری شود؛ بنابراین شفافیت در تعیین نرخ ارز، اجرای قوانین کپی رایت و حمایت از سرمایه گذاران خارجی لازمه تقویت صادرات در این صنعت است. در سال های گذشته و در زمان رونق ساخت مسکن مهر، مصرف آسانسور در کشور طی یک سال به 75 هزار دستگاه رسید و ایران بعد از چین، آمریکا و هند به عنوان چهارمین کشور از لحاظ تعداد نصب آسانسور در یک سال مطرح شد.