ارگونومی نور در فضاهای مسکونی

بینایی مهم ترین حس در میان دیگر حواس است. یادگیری و پیشرفت هر انسانی در گرو دیدن و لازمه دیدن هم نور است. از آنجاکه نور اثر مستقیمی بر فعالیت های مغز می گذارد، نور مناسب و بهینه سبب سلامتی روحی، جسمی و اخلاقی انسان ها می شود. ارگونومی نور، علم استانداردسازی نور است؛ به کار بردن این علم در فضاهای مسکونی سبب تندرستی، نشاط، افزایش کارایی و تقویت توانایی های ساکنین آن می شود و همه این عوامل آرامش را برای ساکنین آن به ارمغان می آورد؛ همچنین بی توجهی به ارگونومی نور در هر فضایی آن را به مکانی نامناسب تبدیل نموده و کارایی، سلامت و ایمنی افراد را کاهش می دهد. در طراحی ارگونومیک نور فضاهای مسکونی، کیفیت مهم تر از کمیت است، کیفیت طراحی نور سبب حفظ تعادل روانی، اخلاقی، سلامت جسمی و ایمنی می شود؛ با توجه به اینکه علم ارگونومی مطلق نبوده و ممکن است که یک طراحی برای یک شخص مناسب بوده و برای شخص دیگر مناسب نباشد، همواره باید در نظر داشت که در ارگونومی ابتدا ساکنان و اشخاص آن فضا را شناخته و با توجه به شخصیت آنها طراحی و اجرا انجام شود. نورپردازی در آشپزخانه آشپزخانه قلب یک خانه است و نور مناسب در آن سبب تسهیل کارها برای بانوی منزل، پاکیزگی آن مکان و نشان دهنده محیطی زنده و نشاط آور برای دیگر ساکنان آن می شود؛ به همین منظور نیاز است تا در نورپردازی آن چند نکته رعایت شود: نورپردازی در آشپزخانه باید کاربردی، منعطف و با تأکید بر روی سطوح کار باشد. ابتدا یک نور سقفی کلی که تمام فضای آشپزخانه را روشن کند نیاز است اما این نور کافی نیست و ضروری است نورپردازی قسمت هایی از آشپزخانه توسط نور موضعی تأمین شود، از آن جمله می توان به فضای پخت و پز و نورپردازی بالای اجاق خوراک پزی توسط لامپ های هالوژن هود، فضای شستن ظروف و نورپردازی توسط لامپ های هالوژن بالای سینک ظرفشویی، فضای سرو غذا و نورپردازی بالای میز غذاخوری، فضای داخل یخچال، فضای بالای پیشخوان آماده سازی غذا اشاره نمود. همچنین تمامی این نورها باید دارای کلید کنترل مخصوص خود باشند تا فقط در مواقع لزوم از آنها استفاده شود. نورپردازی اتاق خواب نورپردازی خوب در اتاق خواب سبب احساس امنیت، آرامش در تمام ساعات شبانه روز شده و همچنین خواب راحتی را بعد از یک روز سخت کاری به ارمغان می آورد به همین خاطر برای پیشگیری از انواع بیماری های جسمی و روحی و رسیدن به سلامت و نشاط ضروری است که به ارگونومیک بودن نور این قسمت از خانه توجه کافی مبذول داشت. بهترین نور برای اتاق خواب نوری است که از پهلو بتابد نه از بالا یا پایین و باید موقعیت قرارگیری تختخواب طوری باشد که نور (طبیعی یا مصنوعی) حتما از پهلو بتابد، در شب باید از نور به صورت کنترل شده بهره برد که بهتر است از کلیدهای دیمردار استفاده کرد تا شدت نور را به میزان دلخواه کنترل نمود، در نورپردازی اتاق خواب باید دقت داشت که حتما نور طوری تنظیم شود که نور مستقیم به صورت نخورد. نورپردازی اتاق نشیمن نورپردازی مناسب در اتاق نشیمن می تواند دکوراسیون خانه را زیبا و مطلوب جلوه دهد و احساس خوشایندی برای ساکنان آن محیط ایجاد نماید، اتاق نشیمن فضایی است که به نور بیشتری نیاز دارد؛ بنابراین باید توجه داشت که برای پنجره ها از پرده هایی استفاده کرد که جاذب نور نباشند همچنین هنگام روز بتوان به راحتی آنها را کنار زد تا از نور طبیعی روز بهره کافی برد. برای دیوارها و اثاثیه رنگ روشن انتخاب شود، نورهای سقفی به سمت بالا بتابد و مستقیم نباشد. در کل نورپردازی طبیعی در روز و نورپردازی مصنوعی غیرمستقیم در شب مناسب این فضاست. طراحی نور ارگونومیک علاوه بر اینکه به فضا زیبایی و جذابیت بخشیده و کارایی را افزایش می دهد سبب می شود تا در مصرف انرژی نیز صرفه جویی شود؛ لذا همواره باید برای ارگونومیک کردن نور فضاهای مسکونی تلاش کرد و با توجه به اینکه نور طبیعی که همان نور مستقیم خورشید است از لحاظ فیزیولوژیکی با انسان تطابق بیشتری دارد بهتر است تا جایی که امکان دارد از این نور در طراحی فضاها استفاده کرد، درواقع بهره مندی یک خانه از نور طبیعی بیشتر یک حسن برای آن محسوب می شود.