مسکن اجتماعی؛ نه فاجعه آمیز نه کارآمد

چند روز پیش ناکارآمد بودن مسکن مهر برای چندمین بار از طرف وزیر راه و شهرسازی عنوان شد؛ موضوعی که با قدری تأمل می توان به صادق نبودن آن رأی داد. اگرچه کسی منکر ایراداتی مانند مکان یابی نادرست، کیفیت نازل برخی پروژه ها و نبود زیرساخت های لازم و بدون مشتری ماندن هزاران واحد ساخته شده نیست، اما موارد قابل دفاع زیادی در این طرح وجود دارد. به طور مثال کدام طرح می توانست مردم را با 10 میلیون تومان صاحب خانه کند؟! مجریان طرح مسکن مهر به درستی دریافته بودند که دهک های پایین جامعه جز با حذف قیمت زمین خانه دار نمی شوند که البته هرکس همین امروز با یک حساب سرانگشتی می تواند به این نتیجه برسد که با وضعیت کنونی اقتصاد راهی جز این وجود ندارد. طبقه ضعیف و متوسط جامعه حتی از عهده تأمین مایحتاج زندگی اش برنمی آید، چه برسد به پرداخت اقساط میلیونی آن هم با سود های نجومی. موضوع مهم دیگر این است که آیا وزیر محترم راه و شهرسازی راه بهتری برای تأمین سالانه حداقل 800 هزار واحد مسکونی دارند. آلترناتیو وزیر به جای طرح مورد اشاره، طرح مسکن اجتماعی و همچنین پرداخت تسهیلات بانکی از طریق سپرده گذاری بود که البته انتقاد های زیادی به هر دوی آنها وارد است. مسکن اجتماعی از همان ابتدا توسط وزیر محترم مطرح شد که قرار بود با مقیاس به مراتب کوچک تری نسبت به مسکن مهر برای اقشار ضعیف در چارچوب های خاصی اقدام به تولید مسکن کند اما امروز بعد از سه سال شاهدیم که تئوری پردازی ها بدون کوچک ترین اقدام اجرایی ادامه دارد، به گونه ای که حتی اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی درباره کم و کیف اجرای این طرح اظهار بی اطلاعی می کنند. در تازه ترین اظهارنظر، عبده تبریزی، مشاور مدیریت و تأمین مالی وزارت راه و شهرسازی در گفتگو با یکی از روزنامه ها عنوان شده است: مسکن اجتماعی باید اجاره ای باشد و این نشان می دهد که در فاصله یک سال به پایان عمر دولت یازدهم، هنوز باید و نباید که مربوط به قبل از عملیات اجرایی پروژه هاست، جایش را به هست و نیست که زمان ورود طرح به فاز عملیاتی مطرح می شود، نداده است و همین مسأله عملا باعث شده تا کسی نتواند این طرح را ارزیابی، قضاوت و احتمالا فاجعه آمیز یا کارآمد بخواند. در مورد سیستم سپرده گذاری و دریافت تسهیلات همانند وام 80 میلیونی صندوق پس انداز مسکن یکم هم وضعیت مطلوبی را شاهد نیستیم؛ وام هایی با سود های بسیار بالا که جز ثبت نام تعداد کمی از مردم، سایرین جرأت چنین ریسکی ندارند؛ بنابراین انتظار از وزارت راه و شهرسازی این است که طرح مسکن مهر را با تمام زشتی و زیبایی ببیند و احتمالا از تجربیات مثبت برای تأمین مسکن مردم استفاده کند. در غیر این صورت با توجه به اینکه در کشور ما دولت ها هر کدام اثبات خودشان را در نفی دولت گذشته می بینند، وزیر محترم باید منتظر باشد تا دولت های آینده طرح مسکن اجتماعی و به طورکلی عملکرد مسکنی وزارت راه و شهرسازی را مورد ارزیابی قرار دهند و چه بسا اظهاراتی از جنس صحبت های وزیر محترم در مورد مسکن مهر بر زبان بیاورند.