اما و اگرهای تولید لامپ رشته ای

توقف تولید لامپ های رشته ای از جمله موضوعاتی است که بیش از 2 سال است در کشور مطرح شده اما تاکنون اقدامی در این زمینه مشاهده نشده است. یکی از دلایلی که دولت در این زمینه هنوز اقدامی نکرده این است که صاحبان واحدهای تولیدی بتوانند برای ایجاد تغییرات در خط تولید خود را آماده کنند، این در حالی است که ماشین آلات برخی از واحدهای تولید لامپ های رشته ای آنقدر قدیمی هستند که تغییرات آنها هزینه ای معادل راه اندازی یک واحد جدید دارد. براساس آخرین گفته های سیدحسین سجادی، مدیرعامل سازمان بهره وری انرژی ایران (سابا) هیات وزیران در مصوبه ای تولید و توزیع لامپ های رشته ای را از آغاز امسال ممنوع کرده است. البته این در حالی است که امسال شاهد تولید این محصول در کشور بودیم و در واقع این ممنوعیت اجرا نشد. مصوبه ای که اجرا نشده است سجادی در این باره گفته است: ممنوعیت تولید و توزیع لامپ های رشته ای در کشور جزو مصوبه های دولت بوده و برای جمع آوری لامپ های رشته ای از کشور فرصتی 2ساله تعیین شد اما متاسفانه هنوز اینگونه لامپ ها که موجب افزایش مصرف انرژی و به دنبال آن افزایش بهای قبوض برق می شود، در بازار وجود دارد. او با بیان اینکه در سال گذشته 60 میلیون لامپ رشته ای در کشور تولید و توزیع شد، گفته است: متاسفانه سال گذشته شاهد واردات این گونه لامپ ها بودیم که مغایر با قوانین کشور است. وزارت نیرو متولی اصلی برخورد با این قضیه نیست و مسئول جلوگیری از فروش این نوع لامپ های پرمصرف وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان استاندارد است. طبق گزارش ها 46 کشور برنامه حذف لامپ رشته ای را در دستورکار خود دارند و 30 کشور جهان براساس برنامه زمان بندی شده این برنامه را محقق کرده اند. قاچاق لامپ های غیررشته ای اما درخصوص توانایی تولیدکنندگان ایران در تولید لامپ های غیررشته ای باید گفت کیفیت لامپ های غیررشته ای اکنون در داخل کشور قابل پذیرش و در برخی موارد رقابت پذیر با محصولات تولیدی در کشورهای توسعه یافته است. البته نباید فراموش کرد که یکی از بزرگ ترین چالش های لامپ های غیر رشته ای خارجی در ایران قاچاق و سوءاستفاده از نام و نشان آنهاست. متاسفانه لامپ های غیررشته ای در کشور ظرفیت های بسیاری دارد اما برخی به جای سرمایه گذاری در این صنعت، قاچاق می کنند. براساس برخی پژوهش ها اگر قاچاقچیان سرمایه ای که برای این کار هزینه می کنند را به بخش تولید لامپ غیررشته ای در کشور اختصاص دهند علاوه بر اینکه به بخش تولید و اشتغالزایی کشور کمک کرده اند به سود مناسبی نیز دست خواهند یافت. حال آیا تولیدکنندگان لامپ های ال ای دی می توانند جای لامپ های رشته ای را در کشور بگیرند؟ در حال حاضر کمبود عرضه نسبت به تقاضا یکی از بزرگ ترین مشکلاتی است که در اجرای سیاست توقف تولید لامپ های رشته ای وجود دارد. با اینکه بیش از 2 سال است که اعلام شده تولید این لامپ ها باید در کشور متوقف شود اما هنوز سرمایه گذاری های مناسبی در تولید لامپ های غیررشته ای نشده است. اکنون کارخانه ها باید به تولید این نوع لامپ ها بپردازند و راهی جز این کار وجود ندارد. علاوه بر اینکه متقاضیان اکنون به سمت لامپ های ال ای دی و کم مصرف می روند، تولید لامپ های رشته ای باید در کشور متوقف شود. موانع رشد لامپ های غیررشته ای با این حال ظرفیت تولید لامپ در کشور بسیار است و به نظر می رسد واحدهای تولیدی می توانند نبود لامپ های رشته ای در چرخه تولید را جبران کنند اگر نظارت بیشتری بر مسئله قاچاق بشود. تولیدکنندگان لامپ های ال ای دی معتقدند؛ واحدهایی که در ایران محصولات جایگزین لامپ های رشته ای تولید می کنند این آمادگی را دارند تا به اندازه لامپ های رشته ای که متوقف می شوند، تولیدات خود را افزایش دهند. به نظر می رسد در زمینه افزایش تولید مشکلی در کشور وجود ندارد اما در نظارت بر بازار مشکلاتی هست که باعث شده بخش تولید به طور مستقیم از این طریق آسیب های بسیاری ببیند. ازجمله مشکلات تولید لامپ های غیررشته ای، این است که گاهی برخی تولیدکنندگان یا واردکنندگان، محصولات بی کیفیت و غیراستاندارد را وارد بازار می کنند درنتیجه مصرف کننده پس از خرید این محصول با مشکل کیفیت روبه رو می شود و به این دلیل قیمت لامپ های ال ای دی بسیار بیشتر از لامپ های رشته ای است و متقاضیان ترجیح می دهند از همان لامپ های رشته ای استفاده کنند. با این وجود در زمینه لامپ ها این موضوع با مشکلاتی روبه رو است و در صورتی که این مشکلات برطرف نشود باید همچنان شاهد لامپ های بی کیفیت در بازار باشیم، طبیعی است که متقاضیان بازار مصرفی هم به این صنعت در کشور اعتماد نخواهند کرد. چنانکه طبق آخرین آمارها حدود 30درصد مردم از لامپ های غیررشته ای استفاده می کنند. مشکل ورشکستگی تولیدکنندگان در پی اینگونه آسیب ها و مشکلات واحدهای تولیدی لامپ های رشته ای در مسیر توقف تولید و ورشکستگی قرار می گیرند، برای جلوگیری از توقف تولید فعالیت این واحدها، دولت می بایست سیاست هایی را اجرا کند تا بخش تولید در کشور آسیب نبیند. هرچند نمی توان برای آسیب وارد نشدن به بخش تولید کشور از پیشرفت فناوری جلوگیری کرد، اما بسیاری از محصولاتی که تولید می شدند امروزه تولید آنها متوقف شده است. با این حال چندی پیش امیر دودابی نژاد، معاون آموزش و بهینه سازی مصرف انرژی سازمان بهره وری انرژی ایران، به ایسنا گفته بود: ما باید رویه خود را از حساس سازی صرف در بهینه سازی مصرف انرژی به سمت آموزش عمومی ببریم و باید راهکارهای عملی را که منجر به صرفه جویی مصرف انرژی می شود به مردم آموزش دهیم. متاسفانه برخی تولیدکنندگان لامپ رشته ای نتوانسته اند تکلیف قانونی شان را انجام دهند و بر این اساس با هماهنگی با وزارت صنعت، معدن و تجارت، برنامه ریزی برای کمک به این تولیدکنندگان برای توقف تولید لامپ رشته ای انجام شده است. دودابی نژاد از برنامه ریزی برای اجرای طرح آموزش مجازی برای بهینه سازی مصرف انرژی در کشور خبر داده و افزوده بود: مجموعه ای از آموزش های عمومی از طریق اینترنت به مردم داده می شود که براساس آن هر مشترک که مصرف برق خود را در مقایسه با سال گذشته کاهش دهد، تشویق شود.