رکود پنهان واحدهای تاسیساتی و تجهیزاتی

رکود ساخت و ساز در کشور، سایه خود را بر تمامی بخش های این صنعت گسترانده است. از جامعه چند میلیونی فعال در صنعت تاسیسات، بسیاری با رکود دست و پنجه نرم می کنند. صنایعی که وابسته به بحرانی ترین صنعت کشور یعنی صنعت ساختمان هستند. این تسلسل از تاسیسات صنعتی، سرمایش و گرمایش، تهویه مطبوع، چیلر و انواع آن، دستگاه تصفیه آب، گرمایش-تابشی، دیگ بخار و آب گرم، پمپ، گرمایش و سرمایش خورشیدی، برج خنک کننده، الکتروموتور، آب و فاضلاب، هواساز، تهویه صنعتی، تجهیزات کنترل، لوله و اتصالات، مبدل حرارتی، عایق الاستومریک، عایق حرارتی، شیرآلات صنعتی شروع و تا سایر صنایع وابسته صنعت ساختمان همچون تجهیزات و ماشین آلات ساختمانی، مصالح و سنگ های ساختمانی، دکوراسیون، پوشش های سقف و دیوار، کاشی، سرامیک، پارکت و پوشش های کف، لوازم و تجهیزات برق و روشنایی ، تأسیسات، لوله، اتصالات و شیر آلات، در و پنجره، یراق، رنگ، چسب، رزین و عایق، آسانسور ادامه می یابد. هر چند طی ماه های اخیر صحبت از حضور سرمایه گذارهای خارجی به عنوان راهکاری برای رونق اقتصادی، آنان را کمی دلگرم کرد، با این حال، با توجه به اینکه بخشی از این مذاکرات به قرارداد تبدیل نشد، بسیاری از صنایع وابسته که برای اشتغال و رونق خود به بخش ساختمان تکیه دارند، همچنان رونقی در کار خود نمی بینند. چنانکه گفته می شود حدود 280رسته صنفی فعال در بخش ساختمان که قطعا بخش عظیمی از نیروی کار، چه به عنوان سرمایه گذار و تولید کننده و چه به عنوان نیرو و خدمات، را تشکیل می دهند از شرایط فعلی متضرر شده اند. از طرفی باتوجه به برخی قوانین موجود که عرصه را برای کارآفرینان هم سخت تر کرده است، بخشی از آنها از طریق تمهیداتی توانسته اند خود را سرپا نگه دارند اما عده ای دیگر که معمولا از فعالان خرد تاسیساتی محسوب می شوند به اجبار فعالیت واحد صنفی خود را تعطیل کرده اند. قاچاق مملکت را فلج کرده واقعیت این است که بسیاری از این بنگاه های اقتصادی، معتقدند سود واحدهای تولیدی آنان در شرایط رکود مطلقی که در جامعه حاکم است چندان مناسب نیست. از جمله تمهیداتی که فعالان تولیدی صنف تاسیسات انجام می دهند، تقویت صادرات محصولات تولیدی خود در نبود بازار مصرفی و تقاضای داخل است، اما با این حال، به قدری موانع صادراتی برای آنان در داخل کشور وجود دارد که توانایی رقابت پذیری را از آنان گرفته است. وقتی پای صحبت ها و دغدغه های این فعالان می نشینید، از مشکلات ریز و درشت خود در زمینه صادرات و واردات بسیار گله مندند. یک فعال تاسیساتی در زمینه سیستم های گرمایشی و سرمایشی می گوید: قاچاق، مملکت را فلج کرده است. به گفته وی، ورود کالا از مسیرهای غیرقانونی، حتی از مسیرهای قانونی و با ترفندهای خاص از طریق مجاری گمرکی، منجر به این شده که امروز خیلی از کالاهای غیراستاندارد و نامرغوب وارد کشور شود. همدانی معتقد است: ما در داخل تنها بحث وادرات را نداریم اگر دولت ترتیبی اتخاذ کند که ما بتوانیم در یک مبادله تجاری باشرایط مساوی رقابت پذیری داشته باشیم، در این صورت ما برنده هستیم اما این نوع شرایط را نداریم. وی می گوید: ما علاقمند نیستیم که در واردات به روی مملکت بسته شود اما خواهان شرایط پایاپای هستیم. وقتی کشوری همچون چین یا ترکیه از تولیدکنندگان خود حمایت می کند، تعرفه های خاص برای صادرکنندگان خود تعیین می کند، وقتی مسئولیت پوشش زیان دهی صادرات را برعهده می گیرد، تولیدکننده با قدرت به کار خود ادامه می دهد، حال آنکه داخل مملکت ما هیچکدام از فرایندهای حمایت کننده و تشویقی وجود ندارد. مسئولان به وضعیت رکود بی توجه اند یکی دیگر از فعالان با اشاره به کاهش فرصت های کاری در ماه مبارک رمضان، می گوید: اگر صنعت ساختمان از رکود خارج شود حداقل بیش از 300 صنعت وابسته را هم از رکود خارج می کند، اما مسئولان به این موضوع هیچ توجهی ندارند. عابدین نژاد با بیان اینکه افزایش مالیات عامل دیگری است که مسبب ایجاد گرفتاری های متعدد و حتی تعطیلی واحدهای صنفی شده است، می گوید: تحت این شرایط باز هم واحدهای صنفی مجبورند به دلیل نیاز به پول، کالاهای خود را با ضرر و زیان به فروش برسانند. وی با انتقاد از این موضوع، خواستار این است که دولت تا دیر نشده برای این شرایط بحرانی تمهیداتی بیاندیشد، در غیر این صورت خروج فعالان این صنف، بازگرد و دوباره سرپا شدن آنان احتمالی ضعیف است. او معتقد است: طرح های دولت مثل ارائه تسهیلات بانکی هیچ تغییر محسوسی در خروج صنعت ساختمان از رکود ایجاد نکرده است، اما با این حال شواهد هم نشان می دهند که هیچ تمایلی برای تحریک این بازار و ایجاد رونق از سوی مسئولان وجود ندارد. در هر حال چالش های متعدد این صنعت همچون نبود فرصت های کاری، عدم ثبات قیمت مواد اولیه وادراتی، نوسان نرخ ارز و بیشتر از همه کاهش یا نبود تقاضا در بازار داخل بسیاری از فعالان را به رغم داشتن ظرفیت فراوان به حالت انجماد در آورده است. در چند سال اخیر بسیاری به دلیل مشکل کمبود تقاضای داخلی تا مرز ورشکستگی و تعدیل نیرو پیش رفته اند، این درحالی است که اگر ساخت و ساز رونق بگیرد همین این واحدهای صنفی می توانند تولید کنند. به ویژه واحدهای صنفی تاسیساتی و تجهیزاتی که با کمتر از نیمی از ظرفیت خود کار می کنند درنتیجه این صنعت به نوعی گرفتار رکود خاموش و پنهان شده است.